23 مهر 1397 خورشیدی برابر با 5 صفر 1440 هجری و 15 اكتبر 2018 میلادی
رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی (23 مهر)
1 - آغاز احداث راه آهن سراسري ايران (1306 ش)
راه آهن سراسری ایران نام راه آهنی است که در زمان پادشاهی رضا شاه پهلوی از جنوب تا شمال ایران کشیده شد. این راه آهن (بندر امام خمینی فعلی) در ساحل خلیج فارس را به (بندر ترکمن فعلی) در ساحل دریای مازندران وصل میکرد. در ۲۳ مهرماه ۱۳۰۶ اولین کلنگ ساختمان راه آهن سراسری در تهران محل فعلی ایستگاه تهران برزمین زده شد و از همان وقت رسما ساختمان راه آهن از سه نقطه جنوب و مرکز و شمال آغاز گردید. راه آهن سراسری در ۲۷ مرداد ماه ۱۳۱۷ بپایان رسیده و دو خط شمال و جنوب در ایستگاه سمیه به یکدیگر متصل و در روز سوم شهریورماه ۱۳۱۷ این خط با تشریفات خاصی رسما افتتاح و بهره برداری آن شروع شد.
___________________________________________________
لغو سانسور مطبوعات به وسيله دولت شريف امامي براي كم كردن اعتراضات (1357 ش)
___________________________________________________
عمليات كلاسيك دزفول توسط ارتش جمهوري اسلامي (1359ش)
ارتش عراق از همان روزهاي نخست تجاوز، سعي در تصرف پايگاه مهم وحدتي (پايگاه هوايي) دزفول داشت كه با مقابله نيروهاي مردمي، آرزوهايش به ياس مبدل شد و براي تلافي شكستهاي خود در جبهههاي دزفول، اين شهر را زير آتش توپخانه خود گرفت. از اين رو، براي دور كردن آتش دشمن از شهر و در امان ماندن پايگاه نيروي هوايي، طرح حملهاي به صورت كلاسيك توسط نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ريخته شد كه اين حمله در روز 23 مهر 1359، در غرب دزفول انجام شد.
اين عمليات عليرغم فداكاري و جانبازي نيروهاي اسلام، به دليل عدم پشتيباني و شناسايي دقيق منطقه، به عقبنشيني قواي خودي منجر گشت ولي سربازان اسلام را به فكر عملياتهاي بعدي انداخت تا دشمن متجاوز را از خاك ميهن اسلامي عقب برانند.
___________________________________________________
اشغال جاده آبادان - ماهشهر و تنگ شدن حلقه محاصره بيشتر آبادان (1359ش)
___________________________________________________
شهادت عالم مجاهد "عطاءاللَّه اشرفي اصفهاني" پنجمين شهيد محراب در باختران (1361ش)
آيت اللَّه عطاءاللَّه اشرفي اصفهاني در سال 1283ش در خمينيشهر (سده) اصفهان به دنيا آمد و پس از تحصيل مقدمات در زادگاهش و اصفهان به قم عزيمت نمود. وي در آنجا از محضر استاداني چون حضرات آيات عبدالكريم حائري يزدي، سيد محمد حجت كوه كمرهاي، سيد صدرالدين صدر، سيد محمد تقي خوانساري و امام خميني(ره) بهرهمند گرديد و به اجتهاد رسيد. اين عالم رباني در سال 1335 حسبالامر آيتاللَّه بروجردي به كرمانشاه مهاجرت كرد و در حوزه جديدالتأسيس آن به تدريس معارف اسلامي پرداخت. آيت اللَّه اشرفي پس از قيام مردمي 15 خرداد 1342 و به تبعيت از امام خميني(ره)، مبارزات خود را در منطقه غرب كشور آغاز كرد و با نشر اعلاميه و نوار سخنراني، زمينه گسترش قيام را فراهم آورد.
اين عالم مجاهد در هدايت مردم و روشنگري عليه رژيم طاغوت نقش مهمي ايفا كرد و رهبري نهضت را در منطقه غرب ايران برعهده گرفت. وي پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي امام(ره) و امامت جمعه كرمانشاه منصوب شد و به امور شرعي، اجتماعي و فرهنگي مردم همت گماشت.
ايشان همچنين با آغاز جنگ تحميلي، عليرغم كهولت سن، مسافت طولاني و راههاي صعبالعبور را به عشق ديدار دلاورمردان جبهه توحيد ميپيمود و حضور ايشان، سبب دلگرمي رزمندگان ميگرديد. آيتاللَّه اشرفي در طول دوران نمايندگي حضرت امام در استان كرمانشاه، دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت و سرانجام در روز جمعه 23 مهر 1361 شمسي پس از هشتاد سال جهاد، تقوا، پرهيزگاري و خدمت، در محراب عبادت نماز جمعه به دست منافقين كوردل به شهادت رسيد. پيكر مطهر اين عالم مجاهد پس از تشييع باشكوه در كرمانشاه و خمينيشهر، در گلزار شهداي تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
___________________________________________________
رحلت آيت اللَّه "سيد مصطفي صفايي خوانساري" استاد برجسته حوزه علميه قم (1371ش)
آيت اللَّه سيدمصطفي صفايي خوانساري در سال 1281 ش (1321 ق) در خوانسار به دنيا آمد و مقدمات و سطوح و مقداري از فلسفه و حكمت را نزد دايي و پدرش فرا گرفت.
ايشان سپس براي ادامه تحصيل، در درس آيتاللَّه حائري يزدي در قم حضور يافت و از ايشان اجازه اجتهاد گرفت. آيتاللَّه صفايي خوانساري همچنين از نوزده تن از مراجع عظام زمان از جمله سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد حسين بروجردي، آقاضياء عراقي، سيد محمد حجت، سيدمحمدتقي خوانساري، محمد فيض و مرعشي نجفي، اجازه اجتهاد و روايت دريافت كرده است.
اين فقيه بزرگوار با ورود آيتاللَّه بروجردي به قم، از اصحاب استفتاء و خواص حواريون ايشان گشت و به تدريس فقه و اصول و تاليف كتاب اشتغال يافت. حاشيه بر وسيلةالنجاة، حاشيه بر دُرَرُالاصول و رسائل كفايه و... از جمله تأليفات ايشان ميباشند. آيتاللَّه صفايي خوانساري سرانجام در صبح روز جمعه 23 مهر 1371 برابر با 18 ربيعالثاني 1413 ق در 90 سالگي چشم از جهان فرو بست و در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.
___________________________________________________
شهادت شهيد سيدمحمدصادق دشتی (1364ش)
سال 1342 هجري شمسي، روستاي «دستجه» از توابع استان فارس ميزبان نوزادي شد كه به دليل همزماني شكفتن او با ولادت رسول الله (ص)، او را سيد محمد صادق ناميدند. وي دوره ابتدايي را با موفقيت سپري كرد و در سال 1356، براي ادامه تحصيل به «فيروز آباد» رفت. محمد صادق كه مولود سال قيام و مبارزه بود، با آغاز حركت گسترده مردمي عليه رژيم شاهنشاهي به گروه مبارزان پيوست.
در سال 1357 با همراهي عدهاي از همرزمان به تشكيل يك تيم عملياتي به منظور بيداري مردم «فيروزآباد» همت ورزيد و در مراحل مختلف عليرغم وجود مشكلات و سختيها به فعاليت ادامه داد. تلاشهاي او و افراد ديگر، باعث پيدايش موج خروشان حركت در ميان اهالي فيروزآباد گرديد. محمد صادق پس از پيروزي انقلاب به جهاد سازندگي پيوست و از اين طريق به كمك مستضعفين و عشاير شتافت.
وي علاوه بر همكاري با كميته فرهنگي جهاد سازندگي براي چاپ نشريهاي به نام «نداي انقلاب» در كنار معلمان و دوستان فعاليت كرد و در كنار اين موارد به عنوان دانشآموز ممتاز دبيرستان «دكتر شريعتي» شناخته شد. او بعد از شهادت دوست و همرزمش «شهيد صادق كتيرايي » در فراق يار، بيتابي ميكرد و توان ماندن نداشت. پس از اخذ مدرك ديپلم، با توجه به شرايط نامناسب جامعه، كه در اثر ترور گروهكها و شروع جنگ، ايجاد شده بود به جهاد سيستان و بلوچستان پيوست و در منطقه «گلان» از توابع ايرانشهر، مشغول خدمت به مردم محروم گرديد. در اسفند ماه 1360 همراه اكيپ اعزامي به جهاد شيراز به آبادان رفت و مسئوليت انجام فعاليتهاي اداري را بر عهده گرفت.
با شكلگيري و اجراي عملياتهاي گسترده در سپاه اسلام، به كارهاي مهندسي روي آورد و در عملياتهاي بسياري حماسه آفريد. در نهايت، به كردستان رفت تا مأموريت محول شده از قرارگاه «حمزه سيد الشهدا» را انجام دهد. شهيد سيد محمد صادق دشتي در بيست و سوم مهر ماه سال 1364 در منطقه آبادان مشغول احداث سكوي تانك، براي رزمندگان اسلام بود كه ناگهان خمپارهاي سينه مهربانش را شكافت. او در آن لحظات، آنقدر خوشحال و شادمان به نظر ميرسيد كه تعجب همه را برانگيخته بود. زانوانش سست شد و همانطور كه از پا ميافتاد دستها را به سوي آسمان بلند كرد: «فزت و رب الكعبه»
___________________________________________________
شهادت شهيد محمدرضا ضيائی (1359ش)
شهيد محمدرضا ضيائي در سال ۱۳۲۸ش در روستاي قهنويه از توابع شهرستان لنجان پا بر کره خاکي نهاد. وي تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش به اتمام رساند و براي ادامه تحصيل در رشته رياضي به دبيرستان شاهعباس اصفهان رفت و در سال ۱۳۴۸ش موفق به اخذ مدرک ديپلم رياضي شد.
محمدرضا، دوران خدمت سربازي را در مشهد آغاز کرد و در سال ۱۳۴۹ش وارد دانشکده افسري شد و در سال ۱۳۵۲ش با مدرک کارشناسي و درجه ستوان دومي در رشته توپخانه از دانشکده افسري فارغالتحصيل و پس از گذراندن دوران آموزش، در توپخانه کازرون مشغول به فعاليت گرديد. همزمان با اوجگيري نهضت توفنده امت اسلامي در برابر رژيم ستمشاهي، از طريق رفتار و برخورد خود، با مردم اعلام همفکري نمود.
محمدرضا بهدنبال شروع حملات ددمنشانه دشمن بعثي در سال ۱۳۵۹ش همراه با پدافند هوايي از گردان ۳۲۲ گامهاي استوار خويش را بر خاک گرم و قهرمانپرور خوزستان نهاد و مسئوليت حفظ و حراست از پايگاههاي نيروي دريايي هوايي خرمشهر و پالايشگاه نفت آبادان را پذيرفت. سرگرد محمدرضا ضيائي سرانجام در نخستين روزهاي آغاز جنگ تحميلي به ديدار معبود شتافت و روح پاکش در آسمان دزفول به پرواز درآمد. بيست و سوم مهرماه سال ۱۳۵۹ هجري شمسي، يادمان پرواز آسماني شهيد محمدرضا ضيائي است.
___________________________________________________
سفارت خانه های ایران و عراق در تهران و بغداد رسماً به کار پرداختند(1352ش)
___________________________________________________
نمایندگان 16 کشور برای انجام مذاکره در مورد عضویت جمهوری خلق چین در بازی های آسیایی 1353 تهران وارد ایران شدند(1352ش)
___________________________________________________
حداکثر ویزیت پزشکان 900 ریال تعیین شد(1354ش)
___________________________________________________
ژنرال ضیاء الحق رئیس حکومت نظامی پاکستان برای یک دیدار غیررسمی کوتاه مدت وارد تهران شد(1356ش)
با شاه ملاقات نمود. ضیاء الحق در این دیدار تحولات اخیر پاکستان را با شاه در میان گذاشت.
___________________________________________________
به دستور وثوق الدوله رئیس الوزراء اداره نظمیه مشکوه الدوله و امین الوزراء و بهاء السلطنه را که متهم به اخلال در امر نان بودند توقیف نمود(1295ش)
___________________________________________________
به دنبال تأسيس بانک مرکزي ايران، جواهرات سلطنتي که پشتوانه اسکناس ميباشد تحويل خزانه بانک مرکزي شد (1339 ش)
و از اين تاريخ بانک ملي ايران يک بانک تجارتي است.
___________________________________________________
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری (5 صفر)
شهادت "حضرت رقيه(س)" دختر كوچك امام حسين(ع) در شام (61 ق)
رقيّه خاتون يا فاطمه بنت الحسين(ع) معروف به فاطمهي صغيره، دختر آخر امام حسين(ع) از مادري به نام اماسحاق بنت طلحه يا شاهزنان بود.
سن مبارك او را 5 4- -3 يا 7 سال دانستهاند. امام حسين(ع) بسيار به او مهر ميورزيد و وي نيز به پدر، علاقهي فراواني داشت. رقيّه به همراه پدر، برادران، عموها و ديگر خاندان نبوي راهي سرزمين كربلا شد. پس از شهادت امام و يارانش به اسارت كوفيان درآمده و سپس راهي شام شدند. رقيّه خاتون در شام، شب و روز در فراق پدر ميگريست و پدر را طلب ميكرد.
معروف است كه در خرابهي شام، پس از ديدن سَرِ بريدهي پدر و گفتگوي سوزناك با وي، لب بر لبهاي پدر نهاده و آن چنان گريسته كه بيهوش شد. وقتي كه او را حركت دادند، دريافتند كه از دنيا رفته است. آستانهي حضرت رقيه(س) يكي از زيارتگاههاي شيعيان در شهر دمشق پايتخت سوريه، در 300 متري شمال شرقي مسجد مشهور اُموي واقع است.
___________________________________________________
تولد "ابن يونس" فقيه و طبيب مسلمان (551 ق)
كمالالدين ابوعمران مشهور به ابن يونس، فقيه، طبيب، و رياضيدان مسلمان در موصل در شمال عراق متولد شد. او پس از پايان تحصيلاتِ مقدماتيِ معارف ديني، به فراگيري رياضيات، فقه و ادبيات پرداخت و پس از كسب مهارت در اين علوم، به تدريس روي آورد.
ابن يونس از جمله دانشمندان برجسته عصر خود به شمار ميرفت و در زمينهي فقه مذاهبِ مختلف اسلامي و ساير اديان الهي چيره دست بود تا آنجا كه حتي يهوديان و مسيحيان نيز براي تفسير تورات و انجيل به او مراجعه مي كردند.
اين فقيه و رياضيدان مسلمان در ادبيات نيز از استعداد خاصي بهرهمند بود و شعر ميسرود. اَسرارُالسُّلطانية در نجوم و شرحُ الاَعمالُ الهِنْدِسيّة در رياضي از آثار ابنيونس مي باشند.
___________________________________________________
رحلت آيت اللَّه "محمدعلي معصومي" عالم و فقيه بزرگوار اسلام (1372 ق)
___________________________________________________
تولد "پابْليوس ويرژيل" بزرگ ترين شاعر روم باستان (70 ق.م) (ر.ك: 19 مارس)
او را باید بزرگترین شاعر رومی در دنیای قدیم به حساب آورد. علاقه بسیار وی نسبت به زادگاه خود و مردمی که در آن به کشاورزی مشغول بودند، موضوعات اکثر اشعار ویرژیل را تشکیل می دهد. وی در شهر های کرمونا ، میلان و رم به تحصیل پرداخت و در این دوران علاقه وافری به خواندن آثار نویسندگان به خصوص شعرای رومی و یونانی داشت و خود نیز در علم معانی و بیان و فلسفه دانشی فراوان کسب کرد.
زندگی ویرژیل بیشتر به شعر و شاعری اختصاص داده شده و مطالعات وی بیشتر در همین زمینه است. وی هیچگاه به کار سیاست و نظام نپرداخت. مهمترین اثر وی آنه اید نام دارد .
___________________________________________________
عبور نخستين بالن از فراز اقيانوس اطلس (1928م)
در چنین روزی در سال 1928 میلادی بالن هوایی آلمانی با عنوان گراف زپلین پس از این که 6630 مایل را در 121 ساعت طی کرد به لا کهورست رسید.
___________________________________________________
بركناري "نيكيتا خروشچف" رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق از قدرت (1964م)