عصرایران؛ مریم فرطوسی- به مانند همه مفاهیم و پدیدهها در جهان، صلح نیز نمادهای خاص خود را دارد و از طریق آنها شناخته و تعریف میشود. در نقاط مختلف جهان و در فرهنگهای مختلف، صلح به شیوههای مختلفی تعریف میشود ولی با توجه به جهانی بودن این مقوله، تعدادی از این نمادها جهانشمول شده و در همه جای دنیا شناخته شدهاند.
شاخه زیتون را میتوان باستانی ترین نماد صلح دانست. در یکی از مشهورترین اشارهها به شاخه زیتون به عنوان نماد صلح، یاسر عرفات، رهبر فلسطینی ها در سال 1974 در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: «امروز من اینجا آمدهام با تفنگ یک رزمنده در یک دست و یک شاخه زیتون در دست دیگر، پس کاری نکنید که شاخه زیتون از دست من رها شود.»
کبوتر سفید، مرغماهیخوار (درنا)، علامت پیروزی که با حرف V لاتین و با دو انگشت نشان داده میشود، علامت سه خط و یک دایره و طرح پرچم سفید که با هدف متحد کردن ملت ها زیر یک نماد مشترک در روز جهانی صلح ارائه شده، از معروفترین نمادهای بین المللی صلح هستند.
هرکدام از این نمادها در نتیجه یک اقدام خاص و یا یک رویداد تاریخی، به نماد برای صلح تبدیل شدهاند. برای مثال علامت سه خط و یک دایره، در نتیجه تظاهرات جنبش علیه سلاحهای هسته ای و توسط شخصی به نام جرالد هولتوم طراحی شد.
کبوتر سفید را نیز پابلو پیکاسو پس از جنگ جهانی دوم، برای نشان دادن صلح و دوستی به عنوان نشان کنگره جهانی صلح در پاریس در سال ۱۹۴۹استفاده کرد. برخی میگویند کبوتر سفید بیش از این و از دوران حضرت نوح زمانی که با شاخه زیتون به کشتی بازگشت و خبر وجود زمین سبز را به آنها داد، معروف شد. شاخه زیتون ریشه در اساطیر یونانی دارد و الهه آتنا با کاشت درخت زیتون، نیکی و صلح را در پیش گرفت. شاخه زیتون در پرچم سازمان ملل نیز به عنوان نماد صلح به کار رفته است.
درنا، سمبل روز جهانی صلح به داستان معروف ساداکو ساساکی، دختر ژاپنی باز میگردد.
او در نتیجه بمباران اتمی هیروشیما، در معرض تشعشعات قرار گرفته و به بیماری لوسمی مبتلا شد. ساداکو به امید شفا یافتن، هزار درنای کاغذی ساخت. بر اساس یک افسانه ژاپنی اگر شخصی هزار درنای کاغذی بسازد، خداوند آرزویش را برمیآورده می سازد.
علامت V که با ۲ انگشت نشان داده میشود، نشانه پیروزی در تمام دنیا است و نخستین بار در جنگ جهانی دوم توسط اروپاییان انجام شد،آنها سعی کردند با ساختن حرف V با دو انگشت به کلمه Victory به معنای پیروزی اشاره کنند.
آشنا شدن مردم با مفاهیم مرتبط با صلح، سبب نفوذ این آموزهها به زندگی و روابط شخصی و اجتماعی آنها میشود و میتواند با درونی کردن صلح، افراد به رفتارهای مسالمتآمیز رهنمون کرده و سطح خشونت در جامعه را بکاهد. از این رو نهادهای فرهنگی و دولتی باید زمینهای را فراهم کنند که بسترهای لازم برای ارتباط شهروندان با حوزه صلح و متبلور شدن این امر در زندگی آنها را ایجاد کنند.
تساوی، عدالتمحوری، زدودن احساس تبعیض میان گروههای اجتماعی مختلف، تشویق و حمایت فعالیتهای حوزه صلح، مانند سمینارها، نمایشگاهها و آموزشگاهها یک گام جدی در این زمینه میتواند باشد.
کودکان از مهمترین گروههای هدف برای آموختن آموزههای صلح و تشویق به صلحورزی هستند. برگزاری نمایشگاههایی در سطح کودکان که در آن بتوانند از طریق شعر، نقاشی، موسیقی، کتاب، کاردستی و دیگر فعالیتها، با موضوع صلح آشنا شوند، در این زمینه توصیه میشود.
باید در نظر داشت که سن کودکی، سنی است که در آن افراد آماده آموختن هستند و آموختههای دوران کودکی هیچگاه از یاد نمیروند. تعریف صلح دیگر به دوران نبود جنگ محدود نمیشود، بلکه صلح را باید در میان زندگی انسانها و در محیط اطراف آنها جستجو کرد. برای کودکان میتوان با زبانی قابل فهم، مثلا از طریق برگزاری کارگاه های درناسازی، صلح را توضیح و تشریح کرد.
طراحی و چاپ نمادها و پیامهای صلح بر روی نوشتافزارها، اسباببازی، لباسها و دیگر وسایل کودکان نیز میتواند بخش ناخودآگاه ذهن آنها را با این موضوع درگیر کند. میتوان در دکوراسیون اتاق آنها نیز نمادهای صلح را در قالبهایی مانند ساعت دیواری به کار گرفت تا همیشه در معرض دید آنها باشد.
آنچه نباید از یاد برد این است که کودکان امروز، میتوانند جامعه فردا را پر از صلح، دوستی و اتحاد کنند، لذا از امروز باید صلحطلبان آینده جهان را پرورش داد.