این روزها برخی هنرمندان و مردم عادی با شعار حمایت از حیات وحش اقدام به نگهداری گونه‌های وحشی از قبیل شیر و گرگ می‌کنند و برخی پرندگان را داخل قفس نگه می‌دارند.

باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: «چند صباحی است که شنیده می شود در برخی از خانه‌ها گونه‌هایی از حیوانات وحشی نگهداری می‌شوند که می‌گویند به دلیل علاقه زیاد این افراد به حیات وحش است.

به چند دهه گذشته که نگاهی می‌اندازیم می‌بینیم که پدر و مادرهای ما نیز از حیوانات نگهداری می‌کردند اما گونه‌هایی که آنها داشتند کجا و گونه‌هایی که هم‌اکنون نگهداری می‌شوند کجا! آن زمان مرغ و خروس حیوان خانگی بودند اما هم اکنون شیر، گرگ و ببر جزئی از خانواده برخی از انسان‌ها شده‌اند.

هر چه به جلوتر می‌رویم افکار و نگاه‌ها نسبت به طبیعت و حیات وحش تغییر می‌کند. زندگی لاکچری، شهرت و چشم و هم‌چشمی روز به روز بیشتر و بیشتر می‌شود. فرقی هم نمی‌کند که از کدام قشر باشند؛ از هنرمند گرفته تا مردم عادی با شعار حمایت از حیات وحش اقدام به خریداری و نگهداری گونه‌های وحشی می‌کنند. برخی پرندگان را داخل قفس می‌کنند و برخی نیز به تربیت شیر و گرگ مشغول می‌شوند.

به نظر می‌رسد این نوعی حیوان‌آزاری باشد؛ چرا که حیوانات را از زیستگاه اصلی خود خارج کرده و به مکانی می‌آورند که هیچ شباهتی با خانه آنها ندارد و این گونه می‌شود که این حیوانات احساس رعب و وحشت می‌کنند و این اتفاق شاید منجر به افسردگی و در آخر مرگ آنها شود.

متاسفانه در کشور ما با این که قانون‌های سنگین برای نگهداری از حیات وحش وضع شده است اما برخی بدون این که از قانون چیزی بدانند اقدام به چنین کاری می‌کنند و این نوعی قاچاق محسوب می‌شود.

حیوانات وحشی به دلیل خطرناک بودن قیمت بالایی نیز دارند و تنها کسانی می‌توانند این گونه‌ها را خریداری کنند که توان مالی خوبی داشته باشند؛ چرا که نگهداری از این گونه‌ها هزینه‌های گزافی به دنبال دارد.

اما آیا کسانی که اقدام به نگهداری از حیات وحش می‌کنند، دارای مجوز هستند؟

در این رابطه علی تیموری، مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان محیط زیست درباره نگهداری حیات وحش توسط برخی شهروندان در منازل اظهار کرد: بر اساس ماده ۷ قانون شکار و صید و ماده ۸ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، اگر شخصی علاقمند به نگهداری حیات وحش (چهارپا، پرنده و خزنده) باشد یا خواهان برپایی یک مرکز نگهداری حیوانات باشد، باید از سازمان حفاظت محیط زیست مجوز اخذ کند. صادرات،‌ واردات و خرید و فروش هرگونه حیات وحش نیز باید با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست باشد و از ادارات کل محیط زیست استان‌ها مجوز اخذ شود.

تیموری افزود: مراکز و افرادی که مجوز نگهداری حیات وحش ندارند یا در منازل و باغ‌های شخصی اقدام به نگهداری حیات وحش می‌کنند، بر اساس ماده ۷ قانون صید و شکار و ماده ۸ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست متخلف محسوب می‌شوند و گونه‌ها ضبط می‌شوند و به مراجع قضایی تحویل داده می‌شوند. نگهداری تمام گونه‌های حیات وحش از جمله گونه‌های در معرض تهدید یا گونه‌های تحت پوشش و عادی باید با مجوز سازمان محیط زیست انجام شود. سازمان محیط زیست به هیچ فردی مجوز نگهداری گونه‌های در معرض خطر یا منقرض شده همچون ببر را نداده است.

نکته قابل توجه در این میان، این است که زمانی که حیوانات وحشی را در منازل با باغ شخصی نگهداری می‌کنند باید از هر لحاظ نیازهای این گونه تامین شود. به عنوان مثال اگر گونه‌ای بیمار شود باید به دامپزشک مراجعه کنند اما اگر فرد مجوزی نداشته مجبور می‌شود که خوددرمانی کند.

هزینه نگهداری و درمان بالا برای گونه‌های خاص حیات وحش

روزبه مریدپور، دامپزشک حیات وحش در این رابطه می گوید: افرادی که این حیوانات خاص را نگهداری می کنند، به چند دسته تقسیم می شوند. این افراد دلال ها یا قاچاقچیانی هستند که این گونه ها را از کشورهای مختلف قاچاق و به باغ وحش ها و افراد خاص می فروشند یا این که افرادی دچار اختلالات روانی هستند که گونه های در معرض خطر را نگهداری می کنند و به دلیل ترس از دست دادن این گونه ها را به بیمارستان یا کلینیک ها نمی‌برند و دامپزشک را به محل نگهداری آورده یا خوددرمانی می کنند. افراد دیگری نیز هستند که به دلیل زندگی مرفه دارای باغ وحش های خصوصی در منازل خود هستند که از این گونه ها نگهداری می کنند. هزینه های نگهداری و درمان این گونه ها بسیار بالا است و صاحب این گونه ها باید برای هر حیوانی و گونه ای امکانات خاص خود را فراهم کند.

مریدپور گفت: هر گونه حیات وحش رژیم غذایی خاص خود را دارد. طب حیات وحش،‌ حیوانات خاص و حیوانات باغ وحش در دنیا با هم متفاوت است.

وی در ادامه بیان کرد: غریزه حیوانات وحشی و غیر معمول به گونه ای است که از محیط زیست اطراف خود تغذیه کنند. افراد اگر این حیوانات را در باغ وحش خصوصی یا منازل خود نگهداری می کنند، باید به رژیم خاص این حیوانات نیز توجه کنند. به عنوان مثال در برخی منازل از حیوان زنده برای تغذیه گونه های جانوری استفاده می شود.

ببر بالغ هر دو روز یک بار به حدود ۱۷ تا ۱۸ کیلو گوشت خام نیاز دارد

همچنین ایمان معماریان، دامپزشک پارک پردیسان در رابطه با هزینه های بالای نگهداری و تغذیه گونه های حیات وحش گفت: نگهداری هر گونه حیات وحشی در منازل یا باغ ها غیر قانونی است و این گونه افراد متخلف محسوب می شوند. رژیم غذایی هر گونه متفاوت است. اگر گونه ای گوشت خوار باشد مانند ببر بالغ، هر دو روز یک بار به حدود ۱۷ تا ۱۸ کیلو گوشت خام نیاز دارد. صاحب گونه‌های وحشی باید از نحوه نگهداری این حیوانات اطلاع داشته باشد باید بداند که گونه در چه زمانی به غذا نیاز دارد. همچنین مکان نگهداری آن حیوان از نظر بهداشتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: علاوه بر غذا، باید نیازهای دیگر حیوانات نیز در نظر گرفته شود. حیوان نباید هر روز یک گونه گوشت بخورد و باید در غذای این حیوانات تنوع باشد.

دامپزشک پارک پردیسان تصریح کرد: غذای حیوانات وحشی مانند ببر یا شیر باید یک لاشه کامل گوساله،‌ لاشه کامل مرغ و همچنین لاشه کامل خرگوش باشد و در طول هفته به صورت مرتب باید تغییر کند. علاوه بر غذا، مکمل‌های خاصی همچون مواد معدنی و ویتامین‌ها نیز برای آنها باید استفاده شود. در نحوه نگهداری برخی گونه ها اشتباهاتی وجود دارد؛ مانند نگهداری شیرها که به مدت طولانی نگهداری می شوند که همین موضوع باعث می شود این گونه به بیماری دچار شود.

نکته پایانی این که گونه های در خطر انقراض به نوعی هویت ملی کشور ما محسوب می شوند و شهروندانی که حامی حیات وحش هستند، برای حمایت از این گونه ای ارزشمند باید با افرادی که اقدام به نگهداری از این گونه ها می کنند برخورد کنند؛ چرا که این حیوانات در منازل ما اسیر هستند و اسارت نوعی زندان ابدی برای حیوانات محسوب می شود.

تماشاخانه