در حالی که ارتقا و حفظ کیفیت آب یکی از سیاست های اصلی وزارت نیرو تبیین شده، اما هنوز ۴۰ شهر و ۷۰۰ روستا با تنش کیفی آب مواجه هستند که برخی مربوط به مشکلات نیترات و فلزات سنگین می‌شود؛ موضوعی که باید زیر ذره‌بین دولت قرار گیرد.

به گزارش ایسنا، وزارت نیرو اولویت اصلی و به نوعی خط قرمز خود را ارتقای کیفیت آب در تمام نقاط کشور تعریف کرده و به همین منظور نیز استراتژی و برنامه‌ریزی منسجمی را در نظر گرفته است، اما با این وجود با توجه به کاهش آب‌های زیرزمینی نمی‌توان انتظار کیفی بودن آب را نیز در تمام ایران داشت.

علاوه بر این سال گذشته وزارت نیرو بر لزوم ایجاد شبکه ملی پایش کیفیت منابع آب به منظور رصد آنلاین کیفیت آب تاکید و اعلام کرد که باید در کنار شبکه ملی برای پایش کمی آب شبکه‌ای برای حوزه کیفیت آب نیز وجود داشته باشد. و بر اساس گفته‌های عباس سروش، معاون آب و آبفای وزیر نیرو سیاست وزارت نیرو این است که کیفیت آب کاهش نیابد و آب سالم دراختیار مردم قرار گیرد، چرا که هدف وزارت نیرو تأمین نیاز مشترکان با آب سالم است.

با این وجود با توجه به شرایط آب و هوایی به طور کلی مناطق فلات مرکزی ایران شامل استان‌های قم، یزد، کرمان، سمنان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر به صورت طبیعی با بالابودن میزان عامل کل جامدات محلول (شوری) به دلیل پایین بودن میزان بارندگی مواجه هستند، در شهرهای جنوبی استان خوزستان نیز به دلیل برخی تغییرات درالگوهای آب و هوایی که شکل خشکسالی بروز کرده و همچنین توسعه ناپایدار در استفاده از رودخانه کارون در سال‌های اخیر با مشکلات زیادی مواجه شده است.

برای حل این مساله در حال حاضر با استفاده از ۴۵۷ آزمایشگاه در مجموعه شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و ۳۷۷ آزمایشگاه در مجموعه شرکت‌های آب و فاضلاب روستایی پایش کیفیت آب به طور مستمر توصیه شده انجام می‌شود. مراکز بهداشت و خانه‌های بهداشت روستایی به عنوان ناظر کیفیت آب را تحت نظر دارند.

برای حل مشکلات کیفی آب از نظر بالا بودن عامل‌های شوری و نیترات اقدام‌هایی به صورت پایدار و بلندمدت همچون انتقال آب انجام شده یا در حال انجام است. در مورد اکثر شهرهای دارای غلظت نیترات بالا اختلاط منابع آب برای تعدیل مشکل به کار می‌رود.

جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلاب که در اکثر شهرهای کشور در حال مطالعه و یا اجرا است از جمله اقدام‌های اساسی در جلوگیری از آلودگی منابع آب به نیترات شناخته می شود. در این خصوص لازم به یادآوری است که در برخی شهرها که میزان نیترات از حد استاندارد بالاتر می رود لزوم تخصیص بودجه‌های مورد نیاز برای تسریع در اجرای پروژه‌های فاضلاب ضروری است.

برنامه ایمنی آب به عنوان مهم‌ترین اقدام برای تضمین کیفیت آب شرب است، این برنامه توسط سازمان جهانی بهداشت تهیه شده و اجرای آن به کشورهای عضو توصیه شده است. گستره عمل برنامه ایمنی آب از حوضه آبریز تا مصرف‌کننده را در بر می‌گیرد.

به استناد سند راهبرد ملی بهبود کیفیت آب شرب مصوب سال ۱۳۹۰ هیات وزیران، هدف هفتم این سند اجرای برنامه‌های ایمنی آب شرب در کشور به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با همکاری وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشور، وزارت نفت است.

برنامه ایمنی آب، اولین بار در شهر تبریز در سال ۱۳۹۰ به صورت پایلوت اجرا شد این برنامه در سال ۱۳۹۳ برای اجرایی شدن در ۱۵ شهر کشور اجرا شد. در حال حاضر برنامه ایمنی آب در تمامی مراکز استان‌ها در حال اجراست.

این برنامه کاری بین بخشی است، کمیته راهبری در سطح کشور با عضویت وزارتخانه‌های نیرو، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت کشور در حال اجراست. براساس سند ملی بهبود کیفیت آب شرب که مصوب هیات وزیران است، وزارت بهداشت موظف است برنامه ایمنی آب را در تمام شهرها و روستاها اجرا کند.

در این بین علی‌اصغر قانع، معاون برنامه ریزی و توسعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب در خصوص آخرین وضعیت منابع آبی ایران اظهار کرد: در بخش شرب کیفیت آب به طور کامل قابل کنترل، رصد دائمی و مستمر است اما کیفیت آب در نقاطی که بیش تر از منابع آب زیرزمینی استفاده می‌کنند مورد تهدید است چرا که در این مناطق به دلیل برداشت بیش از حد که صورت می‌گیرد، بعضا ممکن است شاهد تغییرات کیفی در آب باشیم.

وی با بیان اینکه با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت نیرو توانستیم به یک تکنولوژی برای حذف نیترات و مواد آلاینده در آب که می‌تواند بسیار کمک‌رسان باشد دست پیدا کنیم و در این زمینه نیز توافقاتی با ستاد توسعه نانو به امضا رسیده است، اظهار کرد: این مساله می‌تواند تحولات فناورانه و تکنولوژیکی در ایران و در حوزه آب به ارمغان بیاورد که همه این اقدامات در راستای ارتقاء کیفیت آب است.

قانع با بیان این‌که «تمام تلاش ما این است تا فعالیت‌ها اقتصادی شود و بتوانیم استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان را ارتقاء دهیم»، گفت: هدف دولت نیز استفاده بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان است به همین دلیل ما نیز در صنعت آب هدف را بر این مبنا قرار داده‌ایم.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه آب و فاضلاب کشور در خصوص تاثیر واقعی شدن قیمت‌های آب خاطرنشان کرد: اگر قیمت آب واقعی شود بی‌شک تاثیرات زیادی در جذب بخش خصوصی و ارتقای تولیدات خواهد داشت.

موضوع کیفیت آب در همه جای دنیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و با توجه به اهمیت این مساله به نظر می‌رسد که تعداد شهرها و روستاهای دارای تنش کیفی ایران قابل قبول نیست و لازم است تا نگاه ویژه تر دولت در این حوزه متمرکز شود.

تماشاخانه