ترکیه و ایران؛ "درد مشترک"

عصر ایران؛ مازیار آقازاده - ترکیه و ایران این روزها شرایط مشابهی را تجربه می‌کنند؛ هر دو کشور با بحران کاهش ارزش پول ملی و نوسانات بازارهای پولی و مالی مواجهند و هر دو کشور از سوی ایالات متحده آمریکا و در واقع از سوی دولت ترامپ تحت تحریم و تهدید قرار گرفته‌اند؛ هر چند که در مقام مقایسه اگر تحریم‌های ایران را به "مشت محکم به  صورت" توصیف کنیم هنوز تحریم‌های ترکیه در حد "نیشگونی روی بازوست!"

ترکیه و ایران دو همسایه کم مساله در منطقه بحران‌خیز خاورمیانه هستند که دهه‌هاست با صلح و دوستی و بدون ادعاهای ارضی و مرزی و مزاحمت برای یکدیگر زیست کرده‌اند.

نظام لغو روادید- سفر بدون ویزای شهروندان دو کشور- از دوره "رضا شاه" در ایران (دهه 1310 خورشیدی) و "مصطفا کمال پاشا" (آتاترک) بین دو کشور برقرار است و پس از انقلاب اسلامی در ایران، ترکیه تبدیل به یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری و دالان ایرانی‌ها برای خروج از کشور و مهاجرت به خارج شده است.

 ترکیه سکولار و ایران دارای حکومت مذهبی این روزها هر دو در سرشاخ شدن با ایالات متحده آمریکا همداستان شده‌اند و در یک جبهه قرار گرفته‌اند؛ البته مسئول این وضعیت ترامپ است و او که به نظر می‌رسد سیاست‌های متناقضی به اجرا می‌گذارد در حالی که در تلاش بود ترکیه را به صف تحریم‌کنندگان ایران الحاق کند در یک گُل به خودی ناشیانه، ترکیه اردوغان را هم به آغوش ایران تحریم شده و مغضوب انداخت و اگر با این دست فرمان ادامه دهد شکل گیری یک محور منطقه‌ای شامل روسیه، ایران و ترکیه علیه آمریکا دور از ذهن نخواهد بود.(ترامپ اخیرا روسیه را هم تحریم کرده است.)

اتحادیه اروپا هم دل خوشی از ترامپ و سیاست‌هایش ندارد و در فقره خروج یکجانبه آمریکا از برجام در کنار ایران ایستاده و آمریکا را مورد انتقاد قرار داده و حتی در نظر دارد با اعمال سیاست‌هایی جلوی تحریم های آمریکا بایستد.

این که اتحادیه اروپا تا چه میزان بتواند به همکاری‌های اقتصادی خود با ایران ادامه دهد بحث دیگری است اما نکته مهم در این‌جا، داشتن اراده سیاسی لازم در این اتحادیه و پشت کردن این اتحادیه – دستکم در مواضع سیاسی- به ایالات متحده آمریکا به عنوان سردمدار و رهبر جهان غرب است.

به هر روی رفتار ترامپ و سیاست‌هایش باعث شده ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم و قدرتمند منطقه در یک جبهه بایستند- دستکم تا به اینجای کار-  و این در حالی است که ترکیه متحد عضو ناتوی آمریکاست اما جمهوری اسلامی ایران نزدیک به 4 دهه است که پرچمدار مبارزه با آمریکا در منطقه و جهان است. اگر ترامپ به سیاست لجوجانه خود علیه دولت اردوغان ادامه دهد این انتظار می‌رود که اردوغان نیز که شخصی لجبازتر و جسورتر از ترامپ است، در وادی مخاصمه با آمریکا فرسنگ‌ها جلوتر برود و شعله این آتش اختلاف همچنان با افزودن هیزم از سوی دو طرف بالا بگیرد.

ترامپ برای تشدید فشار تحریمی علیه ایران و ترکیه برای آرام گرفتن التهابات بازار ارز خود چاره‌ای جز حل اختلافات دوجانبه ندارند و باید دید این وضعیت تا به کی ادامه خواهد یافت!

اما تا اینجای کار هر چه اختلافات ترکیه و آمریکا ادامه یابد، به نفع جمهوری اسلامی ایران خواهد بود چون دولت آنکارا را هر چه بیشتر از آمریکا دور کرده و به ایران (و البته روسیه و چین) نزدیک‌تر خواهد نمود. اردوغان حتی در روزها و هفته‌های گذشته بارها در سخنرانی‌های خود به این مساله اشاره کرده و آمریکای ترامپ را تهدید کرده در صورت ادامه سیاست‌های خصمانه علیه ترکیه، دولت آنکارا به دنبال یافتن متحدان جدید خواهد رفت و دلار را از مبادلات تجاری خود با شرکای اقتصادی حذف خواهد کرد.

با شرایط فعلی ایران دارای حکومت مذهبی و ترکیه دارای نظام سیاسی سکولار( اما با حکومت یک حزب اسلامگرا) کاملا در برابر آمریکا همداستان به نظر می‌رسند و این مساله روزنه‌ای خواهد بود برای یارگیری ایران از همسایگان و دولت‌های خارجی به منظور کاهش تبعات فشارهای تحریمی ایالات متحده آمریکا.

حال و روز این روزهای ایران و ترکیه با درد (یا زخم)مشترکی که از ناحیه تحریم‌ها و تهدیدهای گزنده ترامپ به آنها وارد شده، مصداق "همراهی در یک درد مشترک" است و آدم را یاد شعر معروف "همراه شو عزیز" می‌اندازد:

 همراه شو عزیز، همراه شو عزیز

تنها نمان به درد، کاین درد مشترک

هرگز جدا جدا، درمان نمی‌شود

دشوار زندگی، هرگز برای ما

دشوار زندگی، هرگز برای ما

بی رزم مشترک، آسان نمی‌شود

تنها نمان به درد، همراه شو عزیز ...

تماشاخانه

هیجان و جنون یکی از پرفرازونشیب‌ترین روزهای خرید / بلک فرایدی یا جمعه سیاه چطور به وجود آمد؟ (فیلم)

شکوه فرش ایرانی از دوره صفوی در اروپا ؛ هیجان مدیر گالری کریستی هنگام تعریف کردن را ببینید (فیلم)

فیلم های دیگر