تیراژ روزنامه‌ها چقدر است؟

بحران کاغذ روزنامه در حالی فرارسیده که همچنان تیراژ روزنامه‌های دریافت کننده‌ی یارانه غیرشفاف است؛ گزارشی که انصاف نیوز تهیه کرده، نشان دهنده‌ی وضعیت بسیار نامطلوب تیراژ روزنامه ها است، حتی تعدادی از آنها که فقط ۲۰ تا ۳۰ نسخه در روز چاپ می‌کنند!

عباس عبدی، رییس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در این باره پیشنهاد تشکیل یک کارگروه ویژه را مطرح کرده است.

عبدی در واکنش به اینکه «آمار برخی از روزنامه‌ها غیر شفاف و غیر واقعی است و بر اساس این آمار یارانه و تبلیغات می‌گیرند» به خبرنگار انصاف نیوز گفت: «متاسفانه از گذشته چنین مواردی بوده است. مطبوعات که باید منادی شفافیت باشند، بهتر است پیشگام این شعار شوند. به نظرم برای رفع ابهام بهتر است کارگروهی مستقل از مدیران دولتی و دست‌اندرکاران مطبوعات تشکیل شود و گزارشی معتبر در این‌باره تهیه و منتشر کنند و مبنای رفتارهای بعدی ارشاد قرار گیرد».

وی تاکید کرد: «متاسفانه همه‌ی این آتش‌ها از خرمن یارانه و رانت برمی‌خیزد و باید حذف شوند و مطبوعات به نوع دیگری حمایت شوند».

عبدی در پاسخ به اینکه این کارگروه باید چه سازوکاری داشته باشد، گفت: «طبعاً اکثریت قاطع افراد آن نباید ذینفع باشند».

محمد سلطانی فر، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد هم درباره‌ی اقدامات انجام‌شده برای حل مشکل کمبود کاغذ مطبوعات که این روزها به معضلی بزرگ برای رسانه‌های چاپی کشور بدل شده، به روزنامه‌ی «شرق» گفته که «کمیته‌ی ویژه‌ای به همین منظور تشکیل شده و در حال پیگیری و تلاش برای حل مشکل و رفع نیازهای رسانه‌ها است».

آمار غیررسمی تیراژ روزنامه ها

خبرنگار انصاف نیوز به آمار غیررسمی و حدودی تعدادی از روزنامه‌هایی که در گستره‌ی کشوری فعالیت دارند دست پیدا کرده است. این آمار بسیار نگران کننده است و نشان می‌دهد که وضع تیراژ روزنامه ها بسیار بدتر از آن چیزی است که تاکنون شنیده می‌شد. با این حال، موضوع مهمتر از تیراژ پایین آنها، عددهای غیرواقعی اعلامی به نهادهایی است که مطبوعات از آنها یارانه و کاغذ با دلار دولتی می‌گیرند.

روزنامه‌ی همشهری به عنوان پرتیراژترین روزنامه که وابسته به شهرداری تهران است، حدود ۱۸۰ هزار نسخه در روز منتشر می‌شود که حدود ۴۵% برگشتی دارد. (این روزنامه زمانی بالای ۵۰۰ هزار نسخه در روز منتشر می‌شد.

برگشتی به آن بخش از نسخه‌های چاپ شده می‌گویند که فروش نمی‌رود و به روزنامه برگردانده شده و کاغذ باطله می‌شود. اکثر روزنامه‌ها بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد برگشتی دارند.

روزنامه‌ی جام جم وابسته به صداوسیما حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار نسخه در روز منتشر می‌شود.

روزنامه‌ی ایران وابسته به دولت روزانه حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار نسخه تیراژ دارد.

روزنامه‌ی خبر ورزشی پرتیراژترین روزنامه‌ی ورزشی، ۳۶ هزار نسخه چاپ می‌شود که ۴۵ تا ۵۵% برگشتی است.

روزنامه‌ی دنیای اقتصاد که برترین برند مطبوعات اقتصادی است، حدود ۲۹ هزار نسخه منتشر می‌شود با حدود ۵۰% برگشتی. (بروز رسانی در ۲۰ مردادماه: به گفته‌ی مدیرمسوول روزنامه‌ی دنیای اقتصاد، این روزنامه در حال حاضر ۴۳ هزار نسخه تیراژ دارد.)

تیراژ روزنامه‌ی شرق هم به ۷۸۰۰ نسخه رسیده است که ۵۰ درصد آن برمی‌گردد.

روزنامه‌ی اعتماد حدود ۷۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود که حدود ۱۵۰۰ نسخه از آن در مجلس به صورت رایگان توزیع می‌شود. مدیر مسوول این روزنامه، الیاس حضرتی، نماینده‌ی مردم تهران در مجلس است. این روزنامه حدود ۶۰% برگشتی دارد.

روزنامه‌ی جوان هم حدود ۷۰۰۰ نسخه تیراژ دارد که ۲۵۰۰ نسخه از آن به موسسات ارسال می‌شود و روی دکه ۶۰ تا ۷۰ درصد برگشتی دارد.

روزنامه‌ی آفتاب یزد حدود ۷۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود با ۵۰ درصد برگشتی. ۱۵۰۰ نسخه از آن به موسسات ارسال می‌شود.

روزنامه‌ی آرمان حدود ۶۰۰۰ نسخه چاپ می‌شود که ۶۰ تا ۷۰ درصد آن برگشتی است.

روزنامه‌ی شهروند حدود ۵۶۰۰ تا ۶۰۰۰ نسخه

تیراژ بیشتر این روزنامه‌ها تا پیش از گرانی و کمبود در این حد نبوده است.

روزنامه‌ی کیهان با حدود ۴۷۰۰ نسخه در روز یکی از قدیمی ترین روزنامه‌های کشور است.

روزنامه‌ی سازندگی که به تازگی در آمده و از تیم حرفه‌ای برخوردار است حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود.

روزنامه‌ی اطلاعات با حدود ۳۰۰۰ نسخه دیگر روزنامه‌ی قدیمی کشور است.

روزنامه‌ی خراسان حدود ۳۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود که بخش قابل توجهی از آن در سه استان خراسان به فروش می‌رسد.

روزنامه‌ی جهان صنعت حدود ۳۰۰۰ نسخه

روزنامه‌ی وطن امروز حدود ۳۰۰۰ نسخه

روزنامه‌ی مردم سالاری وابسته به حزب مردم سالاری حدود ۳۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود.

روزنامه‌ی پیروزی حدود ۳۰۰۰ نسخه تیراژ دارد در حالی که زمانی ۲۰ تا ۳۰ هزار نسخه منتشر می‌شد.

روزنامه‌ی جهان اقتصاد حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ نسخه

روزنامه‌ی سیاسی ابرار در حدود ۲۵۰۰ نسخه

روزنامه‌ی ابرار ورزشی هم حدود ۲۵۰۰ نسخه

روزنامه‌ی استقلال حدود ۲۰۰۰ نسخه

روزنامه‌ی قدس حدود ۲۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود با ۵۰ درصد برگشتی.

روزنامه‌ی جمهوری اسلامی حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ نسخه تیراژ دارد.

روزنامه‌ی بانی فیلم حدود ۱۵۰۰ نسخه در حوزه‌ی سینمایی به صورت یک روز در میان منتشر می‌شود.

روزنامه‌ی تعادل (حوزه‌ی اقتصادی) روزانه حدود ۱۵۰۰ نسخه منتشر شده ولی تقریبا همه‌ی آن برگشتی است.

روزنامه‌ی کار و کارگر حدود ۱۵۰۰ نسخه

روزنامه‌ی ایران ورزشی حدود ۱۵۰۰ نسخه

روزنامه‌ی گل حدود ۱۵۰۰ نسخه

روزنامه‌ی ابتکار حدود ۱۰۰۰ نسخه با ۵۰% برگشتی

روزنامه‌ی تفاهم حدود ۱۰۰۰ نسخه

روزنامه‌ی کلید حدود ۱۰۰۰ نسخه منتشر می‌کند

روزنامه‌ی راه مردم حدود ۱۰۰۰ نسخه

روزنامه‌ی همدلی حدود ۱۰۰۰ نسخه

روزنامه‌های زیر هزار نسخه‌ی فراوانی هم منتشر می‌شوند. مثلا روزنامه‌ی سیاست روز حدود ۷۰۰ نسخه، روزنامه‌های کائنات، زمان، فناوران و کسب و کار زیر ۳۰۰ نسخه در روز منتشر می‌شوند.

برخی روزنامه‌ها هم تیراژی در حد چند نسخه دارند، مثلا روزنامه‌های بهار، تماشاگران و صاحب قلم ۲۰ تا ۳۰ نسخه منتشر می‌کنند.

روزنامه‌ی قانون که همچنان از روزنامه‌های تولیدکننده‌ی محتوا است اما این روزها نسخه‌ی چاپی ندارد.

نظارت بر تیراژ در زمان چاپ

در گذشته ناظرانی از طرف وزارت ارشاد در زمان چاپ بر تیراژ روزنامه ها نظارت داشتند و امکان این که تیراژ کمتر از مقدار اعلام شده باشد پایین بود. روزنامه‌ها هم در سال‌هایی موظف بودند که تیراژ را در شناسنامه‌ی روزنامه درج کنند. اما حالا این اتفاق نمی‌افتد.

علت حساسیت بر تیراژ این است که در حال حاضر اگر روزنامه‌ای تیراژ خود را ۲۰ هزار نسخه در روز اعلام کند، به همین اندازه کاغذ با ارز دولتی خواهد گرفت؛ نکته‌ای که عباس عبدی به آن اشاره دارد.

بنا بر گزارش انصاف نیوز، برخی چاپخانه‌ها در زد و بند با مطبوعات، عدد بسیار متفاوتی را با رقم واقعی به وزارت ارشاد اعلام می‌کنند؛ عددهایی ساختگی که مبنای «یارانه» و «تبلیغات» قرار می‌گیرند.

آیا وزارت ارشاد حاضر است با فساد در بخشی از مطبوعات مقابله کند و با رسانه‌ای کردن نتیجه‌ی راستی‌آزمایی تیراژ اعلامی روزنامه‌ها، آمار صحیح و شفافی از میزان چاپ آنها منتشر کند‌؟