پاسخ سه اقتصاددان ایرانی به استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز / استیو هانکه معتقد است نرخ تورم ایران 151 درصد است

استیو هانکه استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز معتقد است نرخ تورم سالانه در ایران در حال حاضر ۱۵۱ درصد است. این در حالی است که مرکز آمار ایران نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ماه ۱۳۹۷ را ۸.۷ و بانک مرکزی ایران نرخ تورم در همین بازه زمانی را ۱۰.۲ درصد اعلام کرده است. فاصله نرخ تورم اعلام شده از سوی مراجع رسمی ایران با رقم اعلامی از سوی هانکه بسیار است. کدام گزارش به نرخ تورم واقعی در ایران نزدیک است؟

به گزارش پرشیا دایجست ، دکتر محمدقلی یوسفی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی می‌گوید: «هانکه خیلی بهتر واقعیت را بیان می‌کند، اما این را باید دانست که عملکرد اقتصادی یک کشور را نمی‌توان بر اساس شاخص تورم مورد ارزیابی قرار داد و به آن استناد کرد؛ چراکه نرخ تورم میانگینی از صد‌ها کالای ناهمگن است و هیچگاه میانگین‌ها واقعیت‌ها را بیان نمی‌کنند و اینکه سال پایه چه سالی باشد هم معیار مهمی است.»

وی ادامه داد: «با این حال من فکر می‌کنم آمار هانکه دقیق‌تر است چراکه بیشتر کالا‌ها در ایران از خارج وارد می‌شود و بنابراین تحت تاثیر قیمت ارز قرار دارند. حتی قیمت ارز روی کالا‌های غیرقابل تجاری همچون کرایه تاکسی هم تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین شاخص نرخ ارز برای ارزیابی نرخ تورم درست‌تر است.»

اما دکتر آلبرت بغزیان معتقد است برای آنکه بدانیم آمار هانکه دقیق‌تر است یا آمار مراجع رسمی ایران، باید تا پایان سال صبر کرد. این استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با پرشیا دایجست می‌گوید: «روش هانکه برای دستیابی به نرخ تورم در ایران رگرسیونی است. یعنی با مدل آماری رابطه بین نرخ تورم و تغییرات نرخ ارز را محاسبه کرده است. در واقع بر اساس داده‌های تاریخی از مدل پیش بینی استفاده می‌کند.»

وی ادامه می‌دهد: «اما روش بانک مرکزی و مرکز آمار ایران برای محاسبه نرخ تورم استفاده از قیمت سبد کالایی است که با توجه به افزایش قیمت کالا‌هایی مانند خودرو در بازار، نرخ تورم اعلام شده به نظر معقول نیست؛ لذا به نظر می‌رسد محاسبه نرخ تورم توسط مراجع رسمی ایران اگر غلط هم نباشد خیلی خوش بینانه است.»

وی افزود: «اگر فاصله نرخ ارز دولتی (۴۲۰۰ تومان) با نرخ ارز بازار (۹ هزار تومان) کماکان باقی بماند تا پایان سال باید شاهد افزایش نرخ تورم بالای ۵۰ درصد باشیم.».

اما دکتر مهدی پازوکی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، آمار اعلام شده از سوی استیو هانکه را زیر سوال می‌برد و روش وی برای محاسبه نرخ تورم را غیرعلمی می‌داند. وی به پرشیا دایجست گفت: هیچ اقتصاددان فهیمی نرخ تورم در ایران را ۱۵۰ درصد نمی‌داند چراکه نیاز‌های اصلی خانوار‌های ایران در ماه‌های اخیر این مقدار افزایش نداشته است؛ لذا من فکر می‌کنم این صحبت بیشتر یک جنگ روانی است که از سوی دشمنان ایران انجام می‌شود.

وی ادامه داد: البته من هم معتقدم اکنون نرخ تورم در ایران دو رقمی است، اما روش هانکه برای محاسبه نرخ تورم کاملا اشتباه است و در هیچ دانشگاه معتبری نرخ تورم را بر اساس تغییرات ارزش پول ملی با ارز بین المللی محاسبه نمی‌کنند.