تام او کانر در نیوزویک نوشت: دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در نشست دوجانبه هلسینکی فنلاند در مورد مسائل جهانی از جمله جنگ هفت ساله سوریه با یکدیگر گفتگو کردند. این دو مرد به نظر می‌رسد که به یک صف بندی مشترکی دست یافته اند. اگر چه مسئله رد ادعای مداخله روسیه در انتخابات نوامبر ۲۰۱۶ از سوی ترامپ به موضوع برجسته نشست هلسینکی تبدیل شد؛ اما این نشست می‌تواند برای بحران سوریه پیامد‌های گسترده‌ای داشته باشد.

نیوزویک ادامه داد: در کنفرانس خبری پس از نشست، پرزیدنت ترامپ از شکل گیری اتحاد نظامی با روسیه تاکید کرد و گفت که دو کشور «همراه با هم پیش می‌روند» و «در سوریه و مسائل دیگر با یکدیگر هماهنگ خواهند بود.» کمال عالم یکی از پژوهشگران موسسه سرویس یونایتد در انگلیس به نیوزویک گفت: «در وهله نخست، مهم‌ترین نقطه تقارب بین طرفین سوریه بوده است. تغییر رژیم بشار اسد واقعا تمام شده و اکنون بدون هیچ شانسی به خاک سپرده شده است.» نشست آمریکا – روسیه در حالی صورت می‌گیرد که هفت سال پیش باراک اوباما در آگوست ۲۰۱۱ گفت: «اکنون زمان برای کناره گیری اسد از قدرت فرا رسیده است.» ماه‌ها قبل‌تر از این اظهارات، تظاهرات ضد دولتی در سوریه گسترش یافت و به یک درگیری مرگبار بین شورشیان و نیرو‌های امنیتی تبدیل شد. در طی این حوادث آمریکا، دولت سوریه را به کشتن شهروندان بی گناه متهم کرد و از شورشیان مورد حمایت ترکیه، عربستان، قطر حمایت مالی، آموزشی و تسلیحاتی کرد. میزان خشونت همراه با تصاحب شهر‌های بزرگ توسط شورشیان و بمباران شدید مراکز شهری از سوی جنگنده‌های ارتش سوریه افزایش پیدا کرد. باراک اوباما در اظهارات عمومی بر مداخله نظامی به سوریه با ادعای مبنی بر این که دولت سوریه از سلاح‌های شیمیایی علیه غیرنظامیان در مناطق خارج از دمشق استفاده کرده است را مطرح کرد. اما هیچ اقدام خاصی انجام نداد.

ترامپ به طور علنی از طریق مجموعه‌ای از توئیت از سیاست‌های دولت اوباما در سوریه انتقاد کرده است. وی نیرو‌های مخالف دولت سوریه که تحت حمایت آمریکا بودند را «تروریست» نامید و چند روز قبل‌تر وی مخالفان سوری تحت حمایت آمریکا را وابسته به گروه القاعده دانست. در نهایت ایالات متحده آمریکا اولویت‌های خود در سوریه را با ورود گروه داعش که جزئی از القاعده بودند تغییر داد. این گروه در سال ۲۰۱۳ پس از هرج و مرج ناشی از تهاجم آمریکا به عراق شکل گرفتند و وارد سوریه شدند. پس از شکل گیری ائتلاف نظامی به رهبری ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۵ م، آن‌ها به جای دولت سوریه، شبه نظامیان داعش را مورد هدف قرار می‌دادند. در همان سال روسیه در بحران سوریه مداخله نظامی کرد. این مسئله آرمان‌های سیاسی ترامپ را به واقعیت نزدیک‌تر کرد و از یک رویکرد دوستی با روسیه حمایت کرد؛ که این امر به معنای حمایت از اسد و متحدان ایرانی اش در برابر گروه‌های جهادی و شورشی در این کشور بود. روابط آمریکا با روسیه در دوران اوباما به دلیل الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ تیره شد و بحران سوریه تنش‌های فیمابین را افزایش داد.

پیروزی ترامپ به طور موثر به حمایت آمریکا از مخالفان سوریه پایان داد، اما اتحاد آمریکا و روسیه هرگز شکل نگرفته است. هنگامی که ترامپ به بالاترین منصب در کشور رسید، صدا‌هایی که وی را متهم به تبانی با روسیه می‌کرد بلندتر شد. به همین دلیل او مجبور شد که خود را از رهبر روسیه دور کند؛ در حالی که هنوز برای هدف مشترک خود یعنی اعاده نظم در سوریه تاکید می‌کرد. جایی که در حال حاضر آمریکا از یک شاخه کرد یعنی نیرو‌های دموکراتیک سوریه حمایت می‌کند. درست یک هفته قبل از سفر رسمی ترامپ به هلسینکی، آن‌ها به طور رسمی به مواضع خود در مورد «اسد باید برود» دوران اوباما را پایان دادند.

در طی دوران ترامپ، کمتر از سه روز پس از متهم شدن اسد به حمله شیمیایی به استان ادلب تحت کنترل شورشیان، وی دستور حمله موشکی به پایگاه هوایی سوریه در استان مرکزی حمص را صادر کرد. وی از طریق ائتلاف چندین بار به داعش و شبه نظامیان حامی دولت سوریه حمله کرد. وی در واکنش به حمله شیمیایی گزارش شده توسط دولت سوریه، چندین سایت دولت سوریه را بمباران کرد. در حالی که آخرین حمله آمریکا در مقیاس گسترده‌تر با حضور فرانسه و بریتانیا بود، اما بر موفقیت‌های اسد در باز پس گیری مناطق تحت کنترل شورشیان تاثیری نداشت.

پس از باز پس گیری بخش‌های بزرگی از مناطق مرکزی و شرق سوریه، ارتش اسد به پاکسازی مناطق حومه دمشق ادامه داد و از آن زمان به بعد به جنوب غربی شهر درعا نقل مکان کرده اند. در عرض چند هفته، نیرو‌های سوریه بسیاری از این استان را امن کرده است. ایالات متحده آمریکا حمایت از شورشیان علیه اسد را ترک کرده است. در این مسیر اسرائیل حملات هوایی مرگبار خود علیه اهداف ایرانی و شبه نظامیانش افزایش داده است. مسکو و واشنگتن هر دو نگران هستند که حضور شبه نظامیان تحت حمایت ایران مانند حزب الله می‌تواند زمینه یک جنگ گسترده مرگبار را فراهم کند. بنا بر گزارش‌هایی روسیه و ایران، اسرائیل، اردن و آمریکا در مذاکرات مختلفی برای رسیدن به یک توافق آرام برای دوری از هر گونه درگیری غیرضروری شرکت کرده اند. کمال عالم معتقد است: «توافق مشترک همانطور که انتظار می‌رود؛ سوریه و اسد می‌توانند کل جنوب را پس بگیرند – اسرائیل هم با این توافق موافق است – ایرانی‌ها باید جنوب را ترک کنند. فرایند آستانه به کار خود ادامه خواهد داد و من فکر می‌کنم که در نهایت آمریکایی‌ها از سوریه خارج خواهند شد. در کل منافع ارتش آمریکا به افغانستان و عراق گره خورده است و هنوز برای پنتاگون دو کشور اولویت بوده است.»

تماشاخانه