احتمالا تا به حال چيزهايي درباره پيلينگ يا لايهبرداري پوست شنيدهايد شايد هم تا به حال از كرمهاي لايهبردار يا اسكراب استفاده كرده باشيد اما شايد ندانيد كه پيلينگ و لايهبرداري روشهاي مختلف با مكانيسمهاي متفاوت دارد كه هركدام از اين روشها را پزشك با توجه به وضعيت پوست شما پيشنهاد ميكند. در بسياري از موارد استفاده از روشهاي مختلف پيلينگ براي صاف كردن پوست و از بين بردن لكها و مشكلات پوستي راهحل اول و آخر است و نتايج حاصل از آن نيز كاملا قابل پيشبيني است و عوارض چنداني هم ندارد، البته اشتباه نكنيد پيلينگ و لايهبرداري فقط براي درمان مشكلات پوستي نيست بلكه گاهي براي از بين بردن چين و چروكها يا حتي درخشانكردن پوست از اين روش استفاده ميشود.
لایه برداری و پیلینگ
فرآيندي كه سلولهاي مرده از روي سطح پوست برداشته ميشوند را لايهبرداري ميگويند چون قدرت پوست براي دفع اين سلولهاي مرده با افزايش سن كاهش مييابد و بايد با يك عامل خارجي كار را انجام داد تا هم مشكلات پوستي حل شوند و هم پوست صاف و زيبا شود. اين فرايند به روش انجام ميشود: شيميايي، مكانيكي با ليزر و روشهاي خانگي.
لايهبرداري شيميايي
اسيدها و آنزيمهاي خاصي باعث از بين رفتن سلولهاي مرده ميشوند در حقيقت يك سوختگي شيميايي خفيف و كنترل شده در پوست بهوجود ميآيد و سلولهاي مرده پس از جدا شدن، جاي خود را به سلولهاي سالم و جوان ميدهند، لايهبرداري براساس نوع ماده به كار رفته، غلظت آن و مدت زماني كه مواد فوق روي پوست باقي ميمانند است.
لایه برداری عمیق
اين فرآوردهها قويترين لايه بردارهاي پوست را شامل ميشوند.
كاربرد: درمان چينهاي خشن پوستي، آثار عميق ناشي از افزايش سن و آفتاب، اسكار پوستي و ضايعات رشد يافته پيش سرطاني.
تركيبات اصلي: در اين محلولها از تركيبات فنل استفاده ميشود و عوارضي مانند بيهوشي و نياز به بستري شدن را نيز به همراه دارد.
لايه برداري متوسط
نسبت به لايهبردارهاي سطحي با عمق بيشتري درون پوست نفوذ ميكنند و بهتر است فقط در پوست ساير قسمتهاي بدن بهجز صورت به كار رود.
كاربرد: درمان ضايعاتي مانند اسكار آكنه، خطوط پوستي، تغييرات رنگ پوست و تغييرات پوست بر اثر آفتاب.
تركيبات اصلي: از تري كلرو استواستيك (TCA) با غلظتهاي متوسط، استفاده ميشوند.
لايه برداري سطحي
آسيب در اپيدرم يا لايه سطحي پوست ايجاد ميشود.
كاربرد: براي رفع كدورت و تيرگي پوست، چروكهاي خفيف زودرس و درمان جوشگاههاي قديمي.
تركيبات اصلي: معمولا از دسته هيدروكسي اسيدها(آلفا هيدروكسي اسيد و بتا هيدروكسي اسيد) با غلظتهاي 20 تا 70 درصد.
در این روشها از محلولی با یك پایه اسیدی برای جداسازی لایه خارجی و آسیب دیده پوست استفاده میشود. به این ترتیب، در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست بهوجود میآید و سلولهای مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلولهای سالم و جوان میدهند. این محلولها همچنین تحریك لایههای زیرین را برای تولید كلاژن و الاستین پوست تحریك میكنند. این 2 عامل در طراوت و جوانی پوست نقش اساسی ایفا میكنند.
كدام كرمها را میتوان بدون تجویز پزشك استفاده كرد؟
كرمها يا محلولهاي شيميايي حاوي موادی چون آلفاهيدروكسي اسيد (AHA)، رتينوئيدها، آنزيمهاي طبيعي و... بهعنوان لايهبردار شناخته ميشوند.
وقتي اين مواد روي پوست ماليده ميشود با توجه به نوع محلول يك تا 14 روز بعد از استفاده، سلولهاي مرده روي پوست تخريب ميشوند تا سلولهاي جوان جاي آنها را بگيرند، اسیدهای میوه(AHA) غلظت پایینتر را افراد میتوانند بدون نسخه از داروخانهها تهیه كنند و در منزل، شبها هنگام خواب استفاده كنند.
بهتر است این فرآوردهها دور چشم و دور دهان استفاده نشود زیرا موجب تحریك و قرمزی و التهاب این نواحی خواهد شد. درصدهای بالاتر مانند ۵۰ درصد و ۷۰درصد باید توسط متخصص پوست به كار روند.
يك لایهبرداری مخصوص بدن
در لايه برداري با عمق متوسط پوستهریزی و جداشدن لایه آسیبدیده 3 تا 7 روز طول میكشد. قرمزی و التهاب پوست ممكن است تا 2 ماه طول بكشد، هرچند كه بهطور معمول بعد از یك تا 2 هفته پوست نسبتا به حالت طبیعی خود بازگردد و از آن به بعد با استفاده لوازم آرایشی التهاب باقی مانده را میپوشانند. با استفاده از لایهبرداری با فرآوردههای با قدرت متوسط، فرد بهندرت احساس درد و ناراحتی شدید میكند و عوارض بهوجود آمده نیز با روشهای معمولی قابل كنترل هستند.
به چه كسانی لایهبرداری سطحی توصیه میشود؟
لایهبرداری سطحی برای از بین بردن آثار اولیه آفتاب در پوست، چینهای ظریف پوستی و تغییر رنگهای خفیف كاربرد دارند. تركیبات اصلی آنها معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها (آلفا هیدروكسی اسید(AHA) و بتا هیدروكسی اسید(BHA)) با غلظت های 20 تا 70درصد یا سایر مواد لایهبردار است. استفاده از لایهبردارهای شیمیایی سطحی بايد توسط فرد متخصص تجویز شوند. هرچند كه انواع ملایمتر این لایهبردارها با غلظتهای پایینتر برای استفاده عموم وجود دارند. علاوه بر این برای كسب نتیجه مطلوب، لازم است كه این فرآیند 4 تا 5 بار در طول 2 تا 4 هفته و پس از آن سالی 4 بار تكرار شود.
هیدروكسی اسیدها در جوانسازی پوست تاثیر مهمی دارند.
اگر مشكل پوستی حاد دارید
برای درمان بسیاری از مشكلات پوستی حاد چون چینهای خشن و اسكارهای پوستی و... از لایهبرداری عمیق استفاده میشود، در این محلولها از تركیبات فنل استفاده میشود. تركیبات فنلی لایهبردارهای بسیار قوی هستند كه یكبار استفاده از آنها برای دست یافتن به نتیجه موردنظر در یك سال كافی است. یكبار لایهبرداری شیمیایی عمیق ممكن است 60 تا 90 دقیقه طول بكشد كه طی این مدت، روی هر قسمت از صورت بهمدت 15دقیقه از محلول استفاده میشود. بهطور معمول، بهعلت دردناك بودن این روش، ابتدا بیحسی موضعی انجام شده و وضعیت قلب بیمار نیز كنترل میشود و پس از لایهبرداری به فرد توصیه می شود تا 2هفته از شركت در فعالیتهای روزانه خودداری كند، هرچند كه قرمزی پوست ممكن است تا 3 ماه باقی بماند و همچنين این روش برای پوستهای تیره مناسب نیست.
لايهبرداري با ليزر
يكي از درمانهاي رايج در مطبهاي متخصصان پوست و موست و كاربردهاي وسيعي در درمان برخي بيماريهاي پوستي مثل ضايعات عروقي (همانژيوم، ماهگرفتگي)، بهبود زخمهاي برجسته و كلوئيد، بهبود اسكارهاي مختلف، بهبود برخي لكها مثل ككومك، لكههاي قهوهاي و جوانسازي پوست دارد.
لايهبرداري با CO2
يك ناحيه از پوست را بهصورت سراسري لايهبرداري ميكند.
لايهبرداري فراكشنال
در هر جلسه درمان درصدي از سطح مورد درمان دست نخورده باقي ميماند، بنابراين به سرعت پوست ترميم خواهد شد و عوارض كمتري از گروه اول دارد.
بهطور معمول از ليزر دياكسيدكربن یا فراكشنال براي اين منظور استفاده ميشود و در درمان برخی بیماریهای پوستی مثل اسكار، ككو مك و لكهای قهوهای كه درصورت و دست بیشتر افراد مسن دیده میشود و همچنین جوانسازی پوست استفاده میشود.
لیزر فراكشنال برای چه كسانی استفاده میشود؟
از لیزر فراكشنال برای درمان پیری پوست استفاده میشود. در این روش توسط لیزر، لایه سطحی پوست به شكل موضعی در مقاطعی از پوست از بین میرود و اطراف این ستونهای حرارتی سالم میماند و این امر موجب تسریع روند ترمیم پوست میشود.
از آنجايی كه لایه شاخی پوست طی لیزر دست نخورده باقی میماند، بنابراین فعالیت طبیعی پوست بهعنوان سد حفاظتی حفظ میشود. البته كاربرد این تكنیك فقط در پیری پوست نیست و در موارد دیگری از جمله اسكار یا جای جوش یا جای جراحی و سوختگی، تغییرات رنگی پوست، منافذ باز پوستی، افزایش قوام پوست خطوط كشش پوستی (استریا) و جوانسازی پوست نیز كاربرد دارد.
عمل پیلینگ لیزری چقدر طول میكشد؟
با وجود دستگاههای جدید لیزر اولتراپالسی اسكندار، معمولا طولمدت عمل لیزر پوست كمتر از یك ساعت است. بلافاصله پس از عمل پوست برافروخته و به رنگ صورتی پررنگ یا قرمز در میآید و بیمار احساس سوختگی یا خارش میكند كه در روش تكنیك باز از پماد وازلین یا پماد تركیبی روی پوست استفاده میشود كه بستگی به نوع بیمار، پزشك میتواند از روش پانسمان بستر با گاز نیمه تراوا استفاده كند. تورم صورت بین روز دوم تا چهارم طبیعی است، بین روزهای 7 تا 10 بیمار پوست قرمز و صورتی دارد كه به تدریج به سمت طبیعیشدن پیش میرود و در حدود هفته سوم پس از عمل از بین میرود.
میتوان در آرایشگاه هم لیزردرمانی كرد؟
به هیچ وجه نباید در آرایشگاه لیزردرمانی انجام شود بلكه باید توسط متخصص بیماریهای پوست و مو یا متخصص جراحی پلاستیك انجام شود و انجام این عمل توسط افراد غیرمتخصص در آرایشگاهها و حتی توسط پزشكان عمومی كه تحت عنوان پزشك بیماریهای پوست و مو مشغول لیزردرمانی هستند، اشتباه است و میتواند خطرناك باشد.
موثرترین روش درمان چروكها
یكی از موثرترین شیوه برای برطرفكردن چروكهای متوسط تا عميق صورت استفاده از لیزر 2CO است. درمان با لیزر 2CO در یك جلسه میتواند هم چروكهای ظریف تا متوسط سطح پوست را در اطراف چشم و اطراف دهان كمتر كند، هم با سفتكردن پوست افتادگی صورت را بهتر كند و هم لكههای تیره ناشی از آفتاب را از سطح پوست پاك كند. لیزر 2CO با تاباندن اشعه لیزر به سطح پوست یك لایه از پوست را برمیدارد. به اين ترتیب چینهای ظریف، جای جوش و اسكارهای قدیمی و ... سطح پوست محو ميشوند.
لايهبرداري مكانيكي
در لايهبردارهاي مكانيكي مواد سايندهاي وجود دارد كه مثل سنباده روي سطح پوست كشيده ميشوند و سلولهاي مرده را از روي آن سطح پوست برميدارند كه بهدنبال استفاده از آن تاثير و نفوذ داروهاي پوست، چند برابر گشته و بنابراين كمك مهمي براي درمان دارويي مثلا بهبود لكهاي صورت است.
كرمهاي اسكراب
اين كرمها بهعنوان خراشنده و ساينده پوست استفاده ميشوند.كرمها و صابونهاي اسكراب حاوي دانههاي خشن هستند تا سلولهاي مرده سطح پوست را بردارند.
كاربرد: در درمان ضايعات پوستي مثل آكنههاي كومدونال (جوشهاي سرسياه يا سفيد)، چربي پوست، خشونت پوست و افزايش اثر داروهاي موضعي.
روشهاي سنتي
در زمان قديم كيسه كشيدن در حمامهاي سنتي رايج بوده كه اين مثالي از لايهبرداري مكانيكي است كه وقتي با سفيد آب همراه ميشود، ميزان لايهبرداري آن بيشتر هم ميشود و اين عمل موثرتر خواهد شد. حتي استفاده از سنگ پا براي كاستن از زبري كف پا مثالي ديگر از لايهبرداري مكانيكي است.
روش ميكرودرم ابريژن
توسط دستگاهي، پودر كريستالهاي سخت اكسيدآلومينيوم با فشار روي پوست پاشيده ميشود. بعد اين دستگاه، يك فشار منفي به پوست وارد ميكند و عملي شبيه بادكش انجام ميدهد. از تركيب اين ساباندن و ايجاد فشار منفي يك لايه برداري مكانيكي خوب روي پوست صورت اتفاق ميافتد.
كاربرد: بهبود منافذ باز پوست، بهبود جوشهاي سرسياه و سرسفيد، كم رنگ شدن لكهاي صورت و حتي بدن، بهبود چين و چروكهاي ظريف.
روش میكرودرمابریژن، متداولترین لایهبرداری مكانیكی است كه اثرات خوبی بر كیفیت پوست میگذارد و همچنین با تاثیری كه بر نفوذ داروهای پوستی دارد، كمك مهمی در درمان لك صورت است و از طرفی با تحریك پوست باعث بهبود ساخت كلاژن شده و در طولانیمدت در بهبود چین و چروك نیز موثر است.
میكرودرم ابریژن برای جوانسازی پوست
در این روش با استفاده از دستگاهی خاص، نوعی كریستال بسیار ظریف از جنس اكسید آلومینیوم با فشار تنظیم شدهای با سطح پوست در تماس قرار میگیرد و تراش بسیار سطحی در لایههای فوقانی شاخی پوست ایجاد میكند. در ضمن یك مكش نیز روی پوست انجام میشود كه باعث جمعشدن كریستالها از سطح پوست و همچنین بهترشدن جریان خون به منطقه و فعالشدن سلولهای فیبروبلاست و در نتیجه موجب ترمیم و طراوت پوست میشود. بسیاری از افراد از جای جوشها در صورتشان ناراضی هستند كه به داروهای شیمیایی جواب نمیدهد از میكرودرم ابریژن میتوان برای رفع جای جوشها در درمان جای آكنه و آبلهمرغان نیز استفاده كرد. جوشگاههای اسكارها نباید زیاد عمیق باشد و اغلب بر حسب نوع اسكار (جای جوش) و محل و عمق آن به چند جلسه درمان هفتگی نیاز دارد. درصورت عمیق بودن جای جوش و دفعات زیاد میكرودرم از لیزر میتوان استفاده كرد.
عارضههای میكرودرمابریژن چیست؟
كريستالهای آلومينيم كه در این روش استفاده میشوند، هيچگونه عارضهای در سطح پوست ندارند چون پزشك ميتواند جريان و سرعت كريستالها را كنترل كند. ميكرودرم ابريژن را ميتوان به تنهايی يا يك روشی كمكی برای ليزر در درمان اسكارها و لكههای پوستی استفاده كرد چون هم غيرتهاجمی است و هم نياز به مراقبتهای زياد بعد از عمل ندارد.
ميكرودرم ابريژن درد دارد؟
درمان با ميكرودرم ابريژن بدون درد است و نياز به بیحسی ندارد. طول عمل وابسته به وسعت سطح پوست است. بعد از عمل ميكرودرم ابريژن، بيمار ميتواند بدون هيچ محدوديتی كارهای روزمره خود را انجام دهد و ميتواند از كرمهای آرايشی غيرتحريككننده استفاده كند. بعد از نخستين درمان پوست صاف و روشن ميشود و تعداد دفعاتی كه بايد اين روش انجام شود بسته به پوست و ضايعه از 4 تا 10جلسه را ميتوان پيشبينی كرد و فاصله جلسات نيز بسته به ضايعه از هر هفته تا 4 هفته يكبار متفاوت است.
لايهبرداري به روش خانگي
با استفاده از مواد طبيعي موجود در آشپزخانه هم ميتوان پوست را لايهبرداري كرد، در واقع ميتوان با مواد طبيعي هم لايهبردار شيميايي ساخت هم لايهبردار مكانيكي.
لايهبردار شيميايي خانگي
آنزيمهاي طبيعي كه بهعنوان لايهبردار استفاده ميشوند، معمولا از آناناس، انبه و كدو تنبل گرفته ميشوند. آنزيمهاي درون اين ميوهها را ميتوانيد در ماسكهاي خانگي خود به كار ببريد و از پوستتان لايهبرداري كنيد. البته اين آنزيمهاي لايهبردار در قارچ، گيلاس، تمشك، انار، انگور، گوجهفرنگي، هلو، خيار، توت فرنگي و زرد آلو و... نيز وجود دارد.
لايهبردار مكانيكي خانگي
ميتوانيد مواد پودري و خشن را در شامپوي بدن بريزيد و به اين وسيله اسكراب بسازيد، اگر پوست خشك داريد، بهتر است از آرد جو دو سر استفاده كنيد. اگر پوستتان نرمال است از شكر استفاده كنيد و اگر ميخواهيد پوستتان خشك شود بهترين ماده نمك است. آرد گندم نيز براي اسكراب پوستهاي چرب مستعد آكنه مناسب است.
اسكرابها به پوست كمك ميكنند تا زيباتر و درخشانتر به نظر برسد، چون لايهاي از سلولهاي مرده و آلودگيها را از روي پوست برميدارندشما بهراحتي ميتوانيد با مواد ساده درون كابينت آشپزخانهتان براي بدن و صورتتان انواع اسكرابها و لايهبردارها را بسازيد. با هزينه بسيار كم سلولهاي مرده روي پوست و آلودگيها را از روي پوستتان پاك كنيد و احتياجي هم به خريد كرمهاي گرانقيمت نداريد. تنها كافي است نوع پوستتان را بشناسيد سپس با توجه به نوع پوستتان ماده ساينده مناسب را انتخاب كنيد.
با مواد طبیعی لایهبردار آشنا شوید
میوههایی مانند گوجه فرنگی، هلو، خیار، توت فرنگی و زرد آلو اسیدهای ضعیف گیاهی دارند كه موجب خورندگی سلولهای كراتینه شده و پوست خشك میشود و به تدریج لایه پیر و سخت پوست را حل میكنند تا لایه زیرین پوست كه لایهای جوان است، نمایان شود. ماسكهای میوهها لایهبرداری طبیعی، بدون عارضه و بسیار سازگار هستند و استفاده ممتد از آنها میتواند پوست را شاداب نگه دارند، ماست هم مقدار زیادی اسیدلاكتیك دارد كه میتواند به لایهبرداری پوست كمك كند. مواد پودری و خشن مثل نمك، شكر و... نیز میتوانند همانند اسكراب به كنده شدن سلولهای مرده سطح پوست كمك كنند.
برای درمان جوشها مناسب است
اگر احساس ميكنيد رنگ چهره شما تيره شده است، بهترين راهحل استفاده از اسكراب ليمو است؛ اين اسكراب به درمان جوشهاي شما كمك ميكند، به پوستتان انرژي ميدهد و آن را درخشان ميكند. اين اسكراب تا حدودي از بروز جوش پيشگيري ميكند. براي ساختن اين اسكراب به 2 عدد ليمو، روغن بادام، شكر و عسل احتياج داريد. اگر به هركدام از اين مواد حساسيت داريد، ميتوانيد مادهاي ديگر را جايگزين كنيد. عسل و ليمو را بهخوبي با هم مخلوط كنيد تا كاملا يكنواخت شده و آبكي نباشند سپس روغن بادام و شكر را به اين مخلوط اضافه كنيد. وقتي از اين اسكراب ليمو براي پوست صورتتان استفاده كنيد، شكر سلولهاي مرده پوستتان را لايهبرداري ميكند و لیمو نیز از پوست بهصورت شیمیایی لایهبرداری میكند، شما بايد اين اسكراب را بهمدت 5دقيقه روي صورتتان بگذاريد و كمي ماساژ دهيد. باقيمانده اين اسكراب را نيز ميتوانيد در يك ظرف در بسته نگهداري كنيد.
هر نوع پوستی میتواند این ماسك را استفاده كند
اگر دستگاه آسياب قهوه داريد، 2 تا 3 قاشق غذاخوري آرد جو دوسر در آن بريزيد تا خوب ساييده شود و در غير اينصورت ميتوانيد از خود آرد استفاده كنيد، سپس يكچهارم قاشق غذاخوري عسل با يكچهارم قاشق غذاخوري سركه سيب با اين آرد مخلوط كنيد. شما ميتوانيد از اسانسهاي مورد علاقهتان نيز 2 تا 3 قطره به اين مخلوط اضافه كنيد. مثل اسانس رزماري، بابونه، اسطوخودوس، درخت چاي و... بايد مخلوط شما حالت چسبنده پيدا كند سپس اين مخلوط را بهصورتتان بماليد و با حركات دوراني پوست را ماساژ دهيد. بهتر است از اين اسكراب براي اطراف و زير چشمانتان استفاده نكنيد. بگذاريد اسكراب 51 دقيقه روي پوستتان بماند سپس با آب نيمهگرم صورتتان را بشوييد.
اگر میخواهید پوست چربتان را روشن كنید
اگر پوست چربی دارید و میخواهید برای روشن شدن رنگ پوست لایهبرداری كنید 2 قاشق غذاخوری ماست، یك قاشق غذاخوری پوست پرتقال رنده شده، یك قاشق غذاخوری آرد جوانه گندم و یك قاشق غذاخوری روغن بادام را با هم مخلوط كنید و خوب به هم بزنید تا خمیر یكدستی بهوجود آید و سپس آن را روی پوست پخش كرده و بعد از 10 دقیقه ماساژ، از روی پوست پاك كنید.
راهی برای پاككردن پوستهای خشك
یك قاشق غذاخوری پوست گریپفروت خرد شده را با یك قاشق غذاخوری آرد جوانه گندم و یك قاشق غذاخوری وازلین و یك قاشق چایخوری اسید بوریك مخلوط كنید و آنقدر هم بزنید تا خمیر یكنواختی به دست آید. اين مخلوط را با انگشتان دست برای مدت 2 تا 4 دقیقه به حالت ماساژ چرخشی روی پوست بمالید. پس از ماساژ كامل پوست، آن را با آب گرم بشویید. روزی یك بار میتوان از این روش استفاده كرد.
منبع: مجله سیب سبز