چرا اصول گرایان با FATF مخالفت می‌کنند/ شفافیت مالی یا ترکمنچای دوم؟

عصر ایران- هرچند تصویب کلیات دو لایحۀ «اصلاح قانون مبارزه با پول‌شویی» و «اصلاح قانون تأمین مالی تروریسم» در مجلس شورای اسلامی گام دیگری برای بهبود جایگاه ایران در گروه ویژۀ اقدام مالی یا FATF به حساب می‌آید اما تا تأیید نهایی و تبدیل آن به قانون در گذر مخالفت‌ها و حساسیت‌ها گام‌های دیگری باقی‌مانده و البته جزییات هم باید به تصویب رسد و عجالتا کار در مرحلۀ بررسی پیشنهادها برای وارد شدن به جزییات در صحن علنی است.

لایحه‌ای که سال گذشته هم جنجال‌های زیادی را از جانب برخی نمایندگان اصول‌گرا و رسانه‌های رادیکال همفکرشان به دنبال داشت تا جایی که حتی «FATF» را ترکمانچای دوم خواندند. برخی هم می‌گویند وقتی خودمان قانون مبارزه با پول شویی خودمان را تصویب کرده ایم دیگر نیازی نیست دیگران بگویند چه موادی قید شود. در مقابل دولت هم توضیح می دهد به خاطر همین لایحه جدید نفرستاده و همان را اصلاح کرده اند.

جریان مخالف اما همچنان معتقد است مجلس با تصویب این لایحه  و با ظاهر کمک به شفافیت مالی بیشتر در ایران خواسته یا ناخواسته «اتاق جنگ آمریکا» را در قلب تهران تاسیس می کند!

در مقابل موافقان می گویند اگر می خواهیم از خدمات جهانی بانکی استفاده کنیم پیش شرط‌ ها را طبعا باید رعایت کنیم و بدون FATF چگونه وارد این تبادلات شویم؟

تلویزیون هم در برنامه ای این گونه استدلال کرد که اگر قبل تر به خاطر برجام می خواستیم بپیوندیم حالا که تکلیف برجام روشن نیست دیگر ضرورتی ندارد! به عبارت دیگر نشان می دهد صف آرایی ها از جانب مخالفان برجام است.

از این رو گزاف نیست اگر گفته شود بخش زیادی از منتقدان این موضوع، همان مخالفان برجام و حضور موثر ایران در عرصه‌های بین‌المللی هستند. موضوعی که در گفت‌وگوی «عصر ایران» با هادی حق‌شناس کارشناس اقتصادی و معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ایران هم مورد تائید قرار می‌گیرد.

این دانش‌آموخته دکتری اقتصاد به «عصر ایران» می‌گوید: گروه ویژه اقدام مالی «FATF» یک گروه مستقل فنی و غیرسیاسی است که برای ارتقای استانداردهای پول‌شویی در عرصه بین‌المللی فعالیت می‌کند.

حق‌شناس با ذکر این نکته که در دنیا کنوانسیون‌ها، پروتکل‌ها، مقررات پولی و مالی مختلفی توسط سازمان‌های بین‌المللی برای افزایش یا بهبود رفاه شهروندان ایجادشده است توضیح می دهد: برخی از این کنوانسیون‌ها در حوزه‌های تخصصی مانند سازمان هواپیمایی بین‌المللی هواشناسی،کشتیرانی، گمرکی و ... است.

حتی افغانستان هم عضو سازمان تجارت جهانی است

معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ایران یاد آور شد:تعداد زیادی از کشورها یا بلافاصله این قوانین را می‌پذیرند یا با یک وقفۀ زمانی و با شروطی مقررات آن را قبول می‌کنند.

دکتر حق‌شناس مهم‌ترین سازمان اقتصادی دنیا را سازمان تجارت جهانی (WTO) معرفی کرد و گفت: در حالی که تقریبا همۀ کشورهای تاثیرگذار دنیا در این سازمان حضور موثر دارند هنوز ایران در این سازمان پذیرفته‌نشده است.

این نماینده سابق مجلس اضافه کرد: موضوع منحصر به کشورهای توسعه‌یافتۀ دنیا هم نیست کما این که کشوری مانند افغانستان که درگیر جنگ داخلی و مشکلات عدیده است نیز برای عضویت در این سازمان پذیرفته‌شده است.

حق‌شناس با تاکید بر این‌که اگر قرار است ما در چارچوب قواعد بین‌المللی با دنیا روابط تجاری و مالی داشته باشیم باید به عضویت نهادهای شناخته‌شده دربیاییم گفت: البته ممکن است در مواردی سازوکار و برخی قوانین و قواعد این سازمان‌ها را قبول نداشته باشیم.

ایران به موسسات پولی دنیا و ارزهای خارجی نیاز دارد

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: اگر قرار است ما با دنیا نقل و انتقالات پولی داشته باشیم باید به عضویت گروه ویژه اقدام مالی «FATF» دربیاییم و قوانین آن‌ها را بپذیریم مگر این‌که بگوییم ما به بانک‌ها، موسسات پولی دنیا و ارزهای خارجی نیاز نداریم که طبیعتا در این حالت می‌توانیم بگوییم عضویت در این گروه را نمی‌پذیرم.

حق‌شناس با طرح این سوال که آیا با نپذیرفتن و عدم عضویت در این موسسات بین‌المللی مشکل ما حل می‌شود یا دوچندان خود پاسخ داد: «FATF» از آن دست قوانینی است که مبنا آن این است که نباید در سیستم مالی کشورها فرایند پول‌شویی اتفاق بیفتد و برای اثبات این موضوع همۀ کشورها باید به موسسات بین‌المللی امکان دسترسی به مناسبات مالی بانک‌هایشان را بدهند. هدف این است که کشورهای طرف قرارداد با یکدیگر اطمینان عینی برای عدم پول‌شویی را داشته باشند.

این کارشناس اقتصادی البته رد نمی‌کند که ممکن است برخی از کشورها مانند آمریکا از این نوع اطلاعات سوءاستفاده و قوانین بین‌المللی را نقض کنند اما درعین‌حال می‌گوید اگر ما این قوانین بین‌المللی را نپذیریم با محدودیت در نقل و انتقالات مالی مواجه می‌شویم مانند شرایطی که در سال‌های گذشته داشته‌ایم.

 تلاش دنیا برای جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به شبکه مالی رسمی

  حق‌شناس در تشریح لایحه جنجالی شدۀ دولت که نمایندگان مجلس در حال بررسی آن هستند گفت؛دو نکته در «FATF» وجود دارد: اول این‌که دنیا با نیت درست تلاش می‌کند پول‌های کثیف وارد جریان مالی نشود و پول‌های حاصل از فروش مواد مخدر، معاملات غیررسمی سلاح، قاچاق و کمک‌های مالی به تروریسم از این دست است.  مورد بعدی که می‌توان به آن توجه کرد رویه کشور ماست و این‌که طبیعی است ما در سیستم مالی رسمی خود هرگز به فکر کمک به فروشندگان مواد مخدر،قاچاق انسان و تروریست‌ها نباشیم.

این نماینده سابق مجلس یادآوری کرد: اما اگر قرار است درباره حضور و عضویت کشورمان در نهادهای بین‌المللی اما و اگر بیاوریم حتی حضور و عضویت ما در سازمان ملل هم می‌تواند جای نگرانی داشته باشد چون وقتی ما عضو این سازمان هستیم قطعنامه‌های آن را می‌پذیریم.

مثلا می‌توانیم بگوییم ما عضو این سازمان نباشیم و قطعنامه‌هایش را هم قبول نداشته باشیم درحالی‌که ما عضو این سازمان هستیم و قطعنامه‌هایی که در سال‌های گذشته درباره تحریم علیه ایران صادر شد را علی‌رغم آن‌که قبول نداشتیم ولی اجرایی کردیم.

سرانجام، برجام خوب است یا بد؟

حق‌شناس توضیح داد؛ کشورهای قدرتمند می‌توانند از هر قطعنامه و قانونی سوءاستفاده کنند اما ما نمی‌توانیم از ترس این‌که ممکن است بعضی از کشورها از قوانینی سوءاستفاده کنند قوانین بین‌المللی را نپذیریم و خودمان را از ارتباط با جهان بی‌نیاز ببینیم.

این کارشناس اقتصادی درباره مخالفت برخی از فعالان سیاسی و رسانه‌ای تندروی اصولگرا با لایحه پول‌شویی گفت؛ تعدادی از فعالان سیاسی و رسانه‌ای در ایران در هر حالتی مخالف هستند. مثلا وقتی برجام تصویب شد مخالف بودند، آمریکا از برجام خارج شد باز هم آن‌ها مخالف بودند و هرگز هم به این سوال جواب نمی‌دهند که بالاخره برجام خوب بود و یا بد. اگر برجام خوب بود چرا آن‌ها موقع تصویب مخالف بودند و اگر بد بود چرا باز هم مخالفت‌هایشان ادامه دارد.

حق‌شناس افزود؛ متاسفانه در ایران در برخی از حوزه‌ها اظهار و نظرها به‌شدت سیاسی و درواقع سیاست زده است و نه مبتنی بر منافع ملی و آینده‌نگری.

کم‌ترین دستاورد برجام؛افزایش فروش نفت ایران است

معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ایران باز هم برجام را مثال زد و گفت؛ افرادی که به‌طور کامل با برجام مخالفت می‌کنند حاضر نیستند صادقانه بپذیرند که این قرارداد برای ایران مفید بود. یعنی اگر برجام برای ایران هیچ دستاوردی نداشت(که قطعا ده‌ها دستاورد مثبت داشته است) آیا فروش نفت ایران را از 1.5 میلیون بشکه در روز به دو و نیم میلیون بشکه در روز افزایش نداد؟ آیا این موضوع بر زندگی مردم تاثیر مستقیم نداشته است؟

مخالفانی که در زمان احمدی‌نژاد ساکت بودند

حق‌شناس افزود؛ منتقدان این لوایح و برجام عموما در زمانی که دولت نهم و دهم احمدی‌نژاد در کشور مستقر بود و منابع ملی زیادی هدر رفت هرگز صدای مخالفتشان را بلند نکردند و حتی همواره با آن مشی موافق بودند. یعنی این افراد با عینک سیاسی به موضوعات نگاه می‌کنند و نمی‌توان دیدگاه‌هایشان را کارشناسی ارزیابی کرد.

نماینده سابق مجلس تشریح کرد؛ اگر فردا هم موارد مشابهی در کشور پیش بیاید باز هم این مخالفان نظر منفی می‌دهند؛ چون رئیس دولت مستقر در کشور «حسن روحانی» است. مثلا اگر دولت در اختیار فردی با افکار مورد تائید آن‌ها بود مانند دو دولت قبلی هرگز شاهد مخالف‌هایشان نبودیم.

حق‌شناس تاکید کرد؛باید قبول کرد این صفر و یک دیدن مسائل نمی‌تواند تضمین‌کننده منافع ملی ایران باشد.

برجام متعلق به‌نظام است و نه ظریف

او گفت: دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا با اتخاذ تصمیمی اشتباه به‌طور یک‌جانبه از قرارداد 2231 خارج شد اما نباید فراموش کنیم که این قرارداد با تصمیم تمام ارکان نظام به سرانجام رسید و تنها امضای وزیر امور خارجه ایران پای آن نیست.

حق‌شناس اضافه کرد؛ وقتی نظام درباره برجام و موارد مشابه تصمیمی می‌گیرد افرادی که خود را بیشتر از همه دل‌نگران کشور می‌دانند باید بیش از دیگران به آن احترام بگذارند و تابع باشند.

او درعین‌حال گفت؛البته معنای حرفم این نیست که اظهارنظر صورت نگیرد چون اظهارنظر و انتقاد حق هر شهروند ایرانی است. اما اگر در بیان دیدگاه‌هایمان منافع ملی را لحاظ کنیم قطعا می‌توانیم به کارگزاران کشور برای تصمیمات بهتر کمک کنیم.

مورد عجیب رابطه متقابل اروپا و چین با ایران و آمریکا

 معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی درباره این‌که تا چه میزان می‌توان به توافق با اروپائیان برای ادامه برجام حساب کرد به عصر ایران توضیح داد؛ واقعیت قضیه این است که آمریکا به‌تنهایی حدود یک‌چهارم اقتصاد جهان را در اختیار دارد.

همچنین منافع مشترک اروپا با آمریکا قابل‌مقایسه با ایران نیست؛ یعنی اگر قرار است اروپائیان بر اساس منافع خود تصمیم بگیرند باید به‌طرف آمریکا بروند. یا حتی اگر قرار است چین هم بر اساس منافع خود تصمیم بگیرد باید به سمت آمریکا برود. اما نکته‌ی ظریفی اینجا وجود دارد که اگر امروز اروپائیان و چین به سیاست دونالد ترامپ تن بدهند فردا قطعا نوبت خودشان می‌شود.

حق‌شناس افزود: وقتی دنیا در مقابل خروج یک‌جانبه و برخلاف قوانین بین‌المللی رئیس‌جمهور آمریکا از برجام سکوت کند و بر رفتار ترامپ صحه بگذارد قطعا به‌زودی نوبت چنین برخوردهایی از طرف این فرد با خودشان هم می‌شود.

او توضیح داد: واقعیت حال حاضر در جهان سیاست آن است که ترامپ می‌خواهد بگوید آمریکا قدرت بلامنازع جهان است اما این قدرت بی‌چون چرا وقتی تحقق پیدا می‌کند که کشورهای دیگر هم به خواستۀ او تن دهند.

معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ایران اضافه کرد: طبیعتا این موضوع به نفع چین و برخی از قدرت‌های بزرگ اروپایی نیست چون آن‌ها تلاش می‌کنند در معادلات سیاسی و اقتصادی جهان نقشی پررنگ داشته باشند.

حق‌شناس در پایان گفت‌وگو با «عصر ایران» تاکید کرد: قابل‌انکار نیست که از نظر اقتصادی منافع چین و اروپا با آمریکا بیشتر از ایران است اما از نظر سیاسی منافع این کشورها ایجاب می‌کند که در ماجرای برجام از ایران حمایت کنند موضوعی که می‌تواند فعلا باعث امیدواری ما باشد.

تماشاخانه

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

تراژدی در یک دریاچه، از فریاد کمک تا حبس ابد / مادری که دو بچه‌اش را کشت حالا چه می‌خواهد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر