اکنون که آمریکا تصمیم گرفته از برجام خارج شود، اقتصاد جهانی برای شوکهای پس از این رویداد مهیا میشود.
به گزارش ایسنا، رئیسجمهور آمریکا روز سهشنبه اعلام کرد که آمریکا از توافق هستهای خارج شده و تحریمهای ایران را باز خواهد گرداند. اما ایران تنها بخشی نخواهد بود که از این شرایط متاثر میشود.
تحت توافق سال ۲۰۱۵، آمریکا و سایر قدرتهای جهانی موافقت کردند در قبال محدودیت فعالیت هستهای ایران به بخشی از تحریمهای اقتصادی علیه تهران پایان دهند.
این توافق اقتصاد ایران را به روی شرکتهای غربی که مشتاق بودند از جمعیت جوان، تحصیلکرده و طبقه متوسط رو به رشد بهرهبرداری کنند گشود. شرکتهای هواپیماسازی، خودروسازی، گروههای هتلداری و شرکتهای نفتی همگی برای امضای قرارداد با ایران شتافتند. اکنون ممکن است این شرکتها از بازگشت تحریمها زیان کنند.
کاخ سفید اعلام کرده کسانی که در ایران فعالیت داشتند یک دوره مهلت خواهند داشت فعالیتهایشان را در این کشور پایان دهند و کسانی که این اقدام را انجام ندهند با تبعات جدی مواجه خواهد شد.
پایگاه خبری "سی ان ان مانی" در گزارشی به بررسی گروههایی پرداخته که از بازگشت تحریمهای ایران آسیب خواهند دید. این گروهها عبارتند از:
رانندگان خودرو
ایران چهارمین ذخایر نفتی بزرگ جهان و همچنین حدود یک پنجم ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. پس از اینکه تحریمها در اوایل سال ۲۰۱۶ برچیده شدند، تولید نفت ایران به حدود ۳.۸ میلیون بشکه در روز افزایش یافت که حدود یک میلیون بشکه در روز بیشتر از اوایل سال ۲۰۱۶ بود.
تحریمهای جدید علیه صادرات نفت ایران ممکن است عرضه جهانی را محدود کرده و سبب افزایش قیمتها شود. قیمتهای نفت در حال حاضر نیز تحت تأثیر توافق نفتی اوپک و غیراوپک به بالاترین قیمت در سه سال گذشته صعود کرده و ماه میلادی گذشته ۱۳ درصد رشد را به ثبت رساندند.
قیمت بنزین در آمریکا به میانگین ملی ۲.۸۱ دلار در هر گالن صعود کرده در حالی که یک ماه پیش ۲.۶۶ دلار و یک سال قبل ۲.۳۵ دلار در هر گالن بود. قیمتهای بالاتر بنزین ممکن است به فروش خودرو در آمریکا و در مجموع هزینه مصرفی در این کشور لطمه بزند.
بوئینگ و ایرباس
بزرگترین قراردادهایی که ایران با شرکتهای خارجی امضا کرد، قراردادهای خرید هواپیمای مسافربری برای نوسازی ناوگان هواپیمایی بود.
استیون منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا، روز سه شنبه به خبرنگاران گفت: مجوزهای صادره برای بوئینگ و ایرباس برای صادرات هواپیماهای مسافربری، قطعات مربوط و خدمات به ایران پس از دوره ۹۰ روزه لغو خواهد شد.
بوئینگ پیش از این قصد داشت ۸۰ فروند هواپیمای جت به ایران ایر بفروشد که نخستین فروند از این هواپیماها قرار بود امسال تحویل داده شود.
همچنین این شرکت توافق کرده بود ۳۰ فروند هواپیمای ۷۳۷ ماکس را به شرکت هواپیمایی آسمان بفروشد.
شرکت اروپایی ایرباس که کارخانهای در آلاباما دارد، برای فروش ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافربری به ایران توافق کرده بود.
بوئینگ در بیانیهای اعلام کرد با دولت آمریکا درباره اقدامات بعدی مشاوره خواهد کرد. این شرکت اعلام کرد همانطور که ما این فرآیند را طی میکردیم، همچنان به دنبال کردن دستورالعمل دولت آمریکا ادامه خواهیم داد.
این شرکت هواپیماسازی پیش از این برای توقف فروش به ایران آماده شده بود و تا حدودی میتواند زیان های حاصل از لغو این قرارداد را تحمل کند.
ایرباس در بیانیهای اعلام کرد ما به دقت تصمیم دولت آمریکا را تحلیل کنیم و گامهای بعدی را منطبق با سیاستهای داخلی خود و با رعایت کامل مقررات تحریمها و کنترل صادراتی، ارزیابی خواهیم کرد.
جنرال الکتریک، فولکس واگن و توتال
نگرانیها نسبت به بازگشت تحریمها ممکن است بسیاری از شرکتها را از ورود به بازار ایران بازدارد.
غول نفت و گاز فرانسوی توتال توافقی به ارزش دو میلیارد دلار را برای کمک به توسعه میدان گازی پارس جنوبی به همراه شرکت نفتی دولتی CNPC چین امضا کرده بود. اکنون این شرکت نگران است که قراردادش در مواجهه با تحریمهای جدید منحل شود.
طبق اظهارنامه جنرال الکتریک، این شرکت در سال ۲۰۱۷ میلیونها دلار سفارش از ایران برای کسب و کار نفت و گاز خود دریافت کرده بود که شامل سفارشهایی برای قطعات ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده در نیروگاههای گازی بود.
جنرال الکتریک اعلام کرد ما فعالیتهای خود را با تغییرات صورت گرفته در قانون آمریکا تطبیق خواهیم داد. فعالیتهای جنرال الکتریک در ایران تاکنون محدود و مطابق با مقررات، مجوزها و سیاستهای دولت آمریکا بوده است.
فولکس واگن نیز در سال ۲۰۱۷ برای نخستین بار در ۱۷ سال گذشته اعلام کرده بود در ایران خودرو خواهد فروخت.
ایرلاینها و گروههای هتل
اپراتورهای مسافرتی از زمانی که تحریمها لغو شد، از علاقه جدید به ایران به عنوان یک مقصد تجاری و گردشگری بهره برده بودند.
شرکتهای هواپیمایی اروپایی مانند بریتیش ایرویز و لوفتهانزا پروازهای مستقیم به ایران را ازسرگرفتند.
شرکت آکور فرانسه نخستین هتل زنجیره بینالمللی بود که در سال ۲۰۱۵ به ایران آمد.
شرکتهای ملیای اسپانیا و روتانای امارات متحده عربی نیز برنامههایی را برای افتتاح هتل در ایران اعلام کرده بودند.