زنی در همسایگی ویلای متروک رضا شاه تا فهمید ما ایرانی هستیم گلایه کرد که آنجا تبدیل شده است به محل زندگی انواع حشرات موذی و موش هایی که روز به روز هم بزرگ تر می شوند و امان مان را بریده اند...

عصر ایران - ایرانی هایی که به جزیره موریس در شرق قاره آفریقا سفر می کنند، معمولاً ساعتی را وقت می گذرانند تا در انتهای کوچه ای زیبا در منطقه "موکا"، باغ ویلایی بزرگ به نام کاخ "والری"، را از پشت نرده ها تماشا کنند و چند عکس هم به یادگار از آن بگیرند.
موریس، هر چند در فاصله ای بسیار دور از ایران واقع شده است، اما بی آن که اراده دو ملت ایران و موریس در کار باشد، به حکم انگلیسی ها، تاریخ معاصر ایران با نام این جزیره کوچک گره خورده است.

در شهریور 1320، نیروهای انگلیسی وارد ایران شدند و ماه به آخر نرسیده، شاه ایران را خلع و تبعید کردند. رضا شاه، که البته دیگر شاه نبود در 16 مهر همان سال، با کشتی انگلیسی ها به موریس رسید و در ویلایی بزرگ در این جزیره اقامت گزید تا "موریس"، به قاموس لغات تاریخ ایران راه یابد.

هم از این روست که توریست های ایرانی که به موریس می روند، بخشی از تاریخ کشورشان را در انتهای آن کوچه به نظاره می نشینند و البته باید گلایه های اهالی محل را نیز بشنوند که از وجود باغ ویلایی بزرگ و رها شده در همسایگی شان ناراضی اند.
یکی از ایرانی هایی که به موریس رفته است، در این باره به خبرنگار عصر ایران چنین می گوید: همسایه ها تا فهمیدند از ایران آمده ایم، سراغ مان آمدند و با اشاره به وضعیت نامطلوب این باغ ویلا از ما خواستند به دولت مان خبر دهیم سرو سامانی به وضعیت این ملک بدهد. زنی در همسایگی ویلای متروک رضا شاه می گفت که آنجا تبدیل شده است به محل زندگی انواع حشرات موذی و موش هایی که روز به روز هم بزرگ تر می شوند و امان مان را بریده اند... .

حق با همسایگان است؛ ویلا دهها سال است که به حال خود رها شده و شاید حتی کسی نداند کلید قفل بزرگی که بر در نرده ای رنگ و رو رفته باغ ویلا زده اند، کجاست.

رضا شاه در دوران تبعید

اینک خبر رسیده است که وزارت خارجه تقاضا نامه ای به هیات دولت داده تا بتواند بر اساس مجوز دولت، این باغ ویلا را بفروشد. آن طور که پایگاه اطلاع‌رسانی دولت خبر داده، قرار است درآمدهای ناشی از فروش این ملک پس از واریز به حساب خزانه عمومی کشور، صرف تکمیل برخی پروژه‌های مد‌نظر وزارت خارجه شود.

قطعاً همسایه های باغ ویلای رضا شاه با شنیدن این خبر امیدوار خواهند شد که بعد از سال ها، از شر موش ها و حشرات موذیِ آن خانه متروک، نجات می یابند اما برای مردم ایران، خبر خوبی نیست.

موریس، جزیره ای زیبا و خوش آب و هواست بدان حد که مارک تواین نویسنده شهیر آمریکایی، موریس را "بهشت روی زمین" خوانده و سازمان جهانی گردشگری آن را در فهرست برترین مقاصد گردشگری قرار داده است. هم از این روست که سالانه گردشگران زیادی از سراسر دنیا به موریس می روند تا تعطیلاتی رویایی را در آن گوشه دنج دنیا بگذرانند.

وجود ملکی ارزشمند و جای پایی محکم در این جزیره توریستی، فرصتی ارزشمند برای ایران است که بتواند این باغ ویلای تاریخی را به یک کاخ موزه یا نمایشگاه ایران شناسی تبدیل کند و سالانه هزاران نفر از سراسر جهان را با تاریخ و تمدن ایران و جاذبه های توریستی آن آشنا سازد.

فروش یک ملک، درآمدی آن چنان شگرف ایجاد نمی کند که نتوان از آن چشم پوشید ولی اگر بتوان استفاده بهینه ای از آن کرد و پایگاهی فرهنگی و توریستی در جنوب اقیانوس هند و شرق آفریقا برای کشور ساخت، قطعاً عواید مادی و معنوی مستمرش بسیار فراتر از فروش یک باره ساختمانی است که اینک، نه فقط یک ملک معمولی، که بخشی از تاریخ معاصر ایران است.

عاقلانه نیست اگر امروز، طرحی برای استفاده بهینه از این سرمایه ملی نداریم، آن را بفروشیم و برای همیشه از آن محروم شویم و دیگر نتوانیم کاری انجام دهیم.
آنجا، فقط زمانی کوتاه، اقامتگاه رضای پهلوی بود ولی امروز، بخشی از سرمایه های ملی و تاریخی ایران است.

وزات خارجه بهتر است ملک را نگه دارد تا زمانی که فکری برای بهره برداری ملی از آن شود. فقط قبل از هر کاری، سر و سامانی به ملک بدهند تا همسایه ها بیش از این، آزار نبینند.