از ورودی موزه بانک ملی که رد میشوی، نشانههای تجارت و پیشزمینههای شروع بانکداری در کشور تجوه تو را به خود جلب میکند. سکههای مربوط به صدها و حتی هزاران سال پیش که زمانی برای داد و ستد در دستان مردم زمانه خود جا به جا میشدند، به نمایش گذاشته شدهاند و پشت طرحهای حکاکی شده روی هر کدام داستانهای بسیاری نهفته است.
تاریخ در این موزه جریان دارد. ردیفهای ابتدایی سکههای مربوط به قرون اولیه اسلامی، امویان و عباسیان و ..، و ردیفهای جلوتر سکههایی به نمایش گذاشته شده که در دوره ساسانیان مورد استفاده قرار میگرفتند.
ساسانیانی که ارسال پول از یک نقطه به نقطه دیگر را کلید زدند و از آن به عنوان «برات» نام بردند. فرهنگی که با گذر زمان پخته و پخته تر شد و «چک» در بانکداری امروز را رقم زد.
چند قدم جلوتر سکههای مربوط به دورههای صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه قرار داده شدهاند. از گشت زدن بین این استندها خواهید فهمید که واحد پول در دوران صفوی تومان بوده است.
شاید جالب است بدانید که پیشنهاد تاسیس بانک ملی در ایران، نخستین بار در سال 1258 هجری شمسی توسط امین دارلضرب یکی از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار داده شد که این پیشنهاد با دخالتهای بیگانگان به سرانجام نرسید و بجای آن بانک شاهنشانی در ایران مستقر شد.
راهروی ابتدایی را که رد کنید، روند شکلگیری اسکناس در اقتصاد کشور توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. اسکناسهایی که گاها مناسبتی طراحی شده و برخی تحت عنوان اعانه ملی منتشر میشدند.
تابلوهایی که روی دیوارهای موزه نصب شدهاند حاکی از آن است سال 1285 هجری شمسی، با استقرار مشروطیت و تشکیل مجلس شورای ملی، نمایندگان به منظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بیگانگان خواستار تاسیس بانک ملی شدند و نخستین اعلان تاسیس بانک ملی داده شد.
رونمایی 3 اثر تاریخی
حالا و در نمایشگاه «شکوه میراث ملی» از 3 اثر زرین دیگر از میراث فرهنگی و ملی کشور در دهه فجر رونمایی شده است.
این آثار شامل جام زرین مارلیک از حوزه فرهنگی دریای کاسپین، جام زرین حسنلو از حوزه فرهنگی دریاچه اورمیه و تکوک زرین مادها از حوزه فرهنگی قافلانکوه(نزدیکی شهر میانه) مربوط به 3 هزار سال پیش در عصر آهن بودند که روایتهایی زنده از باورها و اسطورههای گذشتههای این مناطق با خود به همراه دارند.
هر کدام از این آثار برای خود سرگذشتی دارند. جام زرین مارلیک یکی از آثار به دست آمده از حفاری گورستان مارلیک استان گیلان در سال۱۳۴۰ خورشیدی و به دست باستانشناسان ایرانی بوده که در آرامگاه شماره ۲۶ به دست آمده است.
دیگر اثر رونمایی شده در این نمایشگاه جام زرین حسنلو است که از یافته های باستان شناسان و کاوش های دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۱۹۵۶میلادی به سرپرستی روبرت دایسون از تپه حسنلو بزرگترین محوطه باستانی در جنوب غرب دریاچه ارومیه به دست آمده است.
روابط عمومی بانک ملی اعلام کرده که هدف از کاوش ها در این منطقه تعیین توالی فرهنگی فراگیر منطقهای از دوره نوسنگی تا هخامنشی بود. در بین بقایای گسترده مستقر در حسنلو، یافتههای لایه حسنلو IVB بسیار تأمل برانگیز است. این مرحله با آتشسوزی خاتمه مییابد که احتمالاً نتیجه درگیری نظامی با اورارتو در اواخر سده ۹ پم بوده است. یافتههای کاوش، تصویری از آخرین ساعتهای شهر را نشان میدهد و بر اثر آتشسوزی بناها فروریخته و این اشیاء، ساکنان و سربازان را دفن کرده است. در آنجا ۶۲ اسکلت یافت شده که در بین آنها تعدادی زن و کودک بیهوده کوشیدهاند خود را در معبد پنهان سازند. در بین این افراد، تعدادی از مهاجمان نیز کشته شدهاند که سعی داشتند یک جام طلا را به تصاحب خود درآورند.
شناختهشدهترین یافته باستانشناسی حاکی از آن است که حسنلو همان جام طلاست و تصاویر نقشبرجسته اغراقشده روی جام نشاندهنده صحنههای اساطیری منفرد است که مفاهیم آن را بیشک بینندگان آن زمان درک میکردند، ولی امروزه باید به طور غیر مستقیم حدسهایی درباره آنها زد.