دویچه ‌وله: در میدان‌ بزرگ نزدیک معبد کهن «پانتئون» روم، یکی از معروف ‌ترین بستنی ‌فروشی‌های این کشور قرار دارد. این مغازه متعلق به رضا جوادپور، بستنی‌ساز و بستنی ‌فروش ایرانی است.

کم تر کسی‌ است که اهل بستنی نباشد. به گفته مورخان تولید ومصرف بستنی به چین باستان برمی‌گردد.

البته در دوران کهن، در روم و یونان باستان هم چیزی مثل بستنی وجود داشته که ترکیبی از یخ یخچال‌های طبیعی و خوردنی‌هایی مثل میوه‌ ، عسل یا گلاب بوده است. از جمله شخصیت‌های تاریخی که عاشق بستنی بودند، اسکندر کبیر است.

شبکه آلمان اعلام کرد : در قرن شانزدهم میلادی ایتالیا به یکی از مکان‌هایی تبدل شد که بستنی‌اش بسیار معروف بود و این شهرت تا به امروز ادامه داشته است. البته هر کشور و منطقه‌ دیگری، بستنی‌ ویژه‌ی خودش را دارد، مثل ایران با بستنی زعفرانی ، «اکبر مشتی» یا سنتی.

در روم شما به رضا «جلاتی»،(جلاته در زبان ایتالیایی به معنای بستنی است.) رضا بستنی، آقارضا و خلاصه هر چیز دیگری که به بستنی ربط داشته باشد معروف هستید. این رضا جلاتی از کجا شروع کرد تا به اینجا رسید؟

رضا جوادپور: من در سال ۱۹۷۴ برای تحصیلات به ایتالیا آمدم و وارد آکادمی هنرهای زیبا شدم. در مدت سه سال مدرک لیسانس‌ام را گرفتم و در همان زمان ازدواج کردم اما پس از ازدواج به ایران رفتم. سال ۱۹۷۹ دوباره به ایتالیا برگشتم و با بستنی‌سازی و شیرینی‌پزی آشنا شدم. در آن زمان کار را با یاد گرفتن و هنر بستنی‌سازی شروع کردم تا به صورت شانسی توانستم برای تحصیلات در زمینه بستنی وارد شرکتهای مهم ایتالیایی شوم. پس از یاد گرفتن این هنر از طریق همین شرکتهای مهم، به عنوان ویزیتور یا نماینده‌ی فروش شروع کردم به فروختن مواد اولیه و آموزش بستنی‌ سازی. این کار تا سال ۱۹۹۳ ۱۹۹۲ ادامه دادم تا اینکه تصمیم گرفتم مغازه‌‌ای برای خودم باز کنم. اولی را در شهر روم و دومی را در نزدیکی این شهر به نام «فروسینونه» راه انداختم.

پس از آن به منطقه‌ی پولیا در جنوب ایتالیا رفتم. سپس راهی ونیز شدم و یک مغازه‌ی بستنی فروشی باز کردم. به همین روش شرکت های دیگر با من وارد کار شدند.

در بستنی‌سازی ایتالیایی من از عطرها و مواد اولیه‌یی استفاده کردم که در ایران به کار برده می‌شود این در حالی بود که هنر بستنی‌سازی ایتالیا خیلی بالاست . یواش یواش به جایی رسیدم که می‌شود گفت اگر در سطح ایتالیا بخواهند از بستنی سازان حرفه‌ای نام ببرند، من یکی از آنها هستم.

دویچه‌وله: اصولا ایرانی‌هایی که به خارج از ایران می‌آیند و قصد دارند کار و کاسبی آزاد راه بیندازند، یک حرفه خاص ایرانی را انتخاب می‌کنند. مثل فرش‌فروشی، صنایع‌دستی و یا حتی رستوران با غذاهای ایرانی. اما شما در ایتالیا که معروف‌ترین بستنی دنیا را دارد نه تنها بستنی‌فروشی دارید، بلکه کارگاه بستنی‌سازی هم دارید. چطور شد که این حرفه را انتخاب کردید؟

رضا جوادپور: یکی نیاز شخصی و خانوادگی بود، به خاطر هزینه های زندگی به این کار مشغول شدم.
علاقه من به این کار آنقدر زیاد بود که دنبال تحصیل آن هم رفتم. درست است، همان‌طور که شما گفتید مثل این می‌ماند که یک ایتالیایی بلند ‌شود بیاید به ایران، به تهران، اصفهان، مشهد یا هر جایی، بعد یک رستوران چلوکبابی ایرانی باز کند. مشکل است، واقعا مشکل است.

به همین علت برای من هم مشکل است. یعنی اگر برای صحبت از بستنی ایتالیایی، یک‌ نفر ایتالیایی با یک نفر ایرانی بایستد، اگر از من و آن شخص شناخت نداشته باشد، ابتدا فکر می‌کند او بهتر است. اما اگر مسابقه‌ای برگزار و طعم و نمونه‌ای از کار برداشته شود، آن‌زمان است که من می‌آیم بالا.

همینطور که به شما گفتم، کار مشکلی بود، هنوز هم مشکل است. ولی خب راهی بود که انتخاب کردم و به این سطح رسیدم. افتخار هم می‌کنم، هم برای خودم و هم برای هموطنانم که می‌گویند خب یک ایرانی در سطح بالایی در کار بستنی‌سازی‌ست. می‌شود گفت کار بستنی را می‌توان یکی از رنگهای پرچمی غذایی ایتالیا به شمار آورد. هنر بستنی در ایتالیا امروز تقریبا حرف اول را می زند.

دویچه‌وله: گفته می شود شما جایزه‌های مختلفی برای بهترین بستنی ایتالیا گرفته‌اید. می‌شود توضیحی درباره‌شان بدهید؟

رضا جوادپور: من هرسال در مسابقات با عناوین مختلف شرکت می‌کنم. گاهی به عنوان داور و یا کارشناس انتخاب می شوم.

هرسال مقام اول، دوم یا سوم را به دست آورده ام. دو سال پیش در قسمت متخصصین مقام اول را آوردیم. همان موقع یکی از شاگردهای خودم که در کارگاه کار می‌کند، مقام سوم شد. سال پیش برادرم، که باز با خودم کار می‌کند، دو مرتبه مقام دوم را آورد و خودم هم مقام اول.
ژانویه امسال هم در مسابقه‌ی جهانی بستنی، مقام چهارم را آوردم.

۳۶ کشور مختلف بودند اما طی دوسال حذف ‌شدند و به ۹ کشور رسیدند؛ ایتالیا، ایران ، فرانسه، سوییس، آمریکا، برزیل، آرژانتین و دو تای دیگر که یادم نیست. مقام اول این مسابقه را متاسفانه یا خوشبختانه، چون به هر صورت باز برای من افتخار است، ایتالیایی‌ها آوردند. مقام دوم را فرانسوی‌ها و مقام سوم را سوییسی‌ها. من هم به عنوان یک ایرانی چهارم شدم. انشالله دو سال دیگر مقام اول را حتما برای ایران خواهیم آورد.

دویچه‌وله : در حقیقت یعنی شما از ایران شرکت کردید، نه ازایتالیا؟

رضا جوادپور: نه، نه. من خودم، خانمم و دو تا دخترهایم بعنوان شرکت‌کننده‌ی ایران درمسابقه شرکت کردیم.

دویچه‌وله: این جوایز چطور انتخاب می‌شوند؟ آیا شما بستنی خاصی با طعم و مزه‌ی خاص و جدیدی را ارائه دادید؟

رضا جوادپور: اول به خاطر آشنا بودن و اضافه ‌کردن عطرها و طعم‌هایی به بستنی‌‌های خودم، که ما می‌گوییم «اورینته» یا همان شرق دنیا دوم اینکه همیشه سعی کردم از بهترین مواد استفاده کنم و هیچ‌وقت به طرف رنگها وعطرهای غیرطبیعی نروم. همینطور از نظرهنر جمع‌آوری‌ کردن، که اینجا می‌گویند ترازوکردن بستنی، این که شکرش به چه اندازه باشد یا مواد شیری‌اش چقدر باشد. همه به اندازه‌ی دقیق استفاده شد.

شاید به خاطر این که من هنر بستنی را با حساب و کتاب و قلم و کاغذ می‌برم جلو ودرصدها را در نظر می‌گیرم. بر فرض مثال چون گفتند برای بستنی کرم، شش‌ـ هفت ‌تا زرده تخم‌مرغ استفاده بشود، من همان شش‌ـ هفت ‌تا را استفاده نمی‌کنم. می‌روم به مقدار و اندازه می‌بینم تخم‌مرغ از کجا آمده، چقدر بوی ضحم دارد، چقدر ندارد و به این صورت ترکیب می‌شوند. شاید یکی ازدلایلی که من انتخاب شدم، بخاطر دقتم بود و همینطور شناختم از نظر فیزیکی و شیمیایی بستنی.

دویچه وله: یکی از بستنی‌های معروف «رضا جلاتی» بستنی اورینتال یا بستنی شرقی‌ست که همان بستنی سنتی خودمان است. چقدر مزه و طعم این بستنی با ذائقه‌ ایتالیایی‌ها جور درآمده؟

رضا جوادپور: شاید ۸۰ درصد مشتری‌های ما عجیب به این بستنی علاقه دارند. شاید بخاطر طعم هل و زعفران و گلاب که از نظر غذایی برای اروپایی‌ها یک طعم ناآشناست و کاملا یک کنتراست در ذائقه افرادی که با آن آشنا نیستند به وجود می آورد و آنها را کاملا تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌شود گفت معجزه‌آور است. چون شماری از ایتالیایی‌ها و اروپایی‌ها هستند که پس از اینکه این بستنی را مزه می‌کنند، وقتی کیلومترها دور شدند، برمی‌گردند به مکان زندگی‌شان، حتی به دوستانشان آدرس دادند که بروید و کرم اورینتال را امتحان کنید، که همان بستنی سنتی ماست آنها هم جعبه‌ای می‌گیرند و استفاده می‌کنند.

دویچه‌ وله: کارگاه شما به خیلی از بستنی‌فروشی‌های داخل و خارج روم بستنی می‌دهد. یکی دیگر از بستنی‌های معروف شما، بستنی پسته است که مغازه‌هایی که از شما این محصول را می خرند به مشتری‌هایشان تاکید می‌کنند که پسته‌اش ایرانیست. حالا واقعا این پسته ایرانی هست؟

رضا جوادپور: اگر من پسته‌ی ایرانی را استفاده نمی‌کردم، همین شهرت پسته را در سطح ایتالیا نداشتم. شما باید بدانید طعم پسته‌ ایرانی یک طعم ویژه است در «سیسیل» پسته هست،اما آن عطر و طعم پسته‌ی ایرانی را ندارد.

یکی دیگر از نکته‌های بستنی پسته ا‌یی که من می‌سازم، این است که خود پسته را خردش می‌کنم، می گذارم مدتی در شیر خودش را بگیرد و بعد یک حالت و صورتی پیدا می‌کند و به شکل بستنی درمی‌آید.

دویچه ‌وله: اگر حق انتخاب داشته باشید، ترجیح می‌دهید در مغازه بستنی بفروشید یا در کارگاه بستنی‌ بسازید؟
رضا جوادپور: در گارگاه، چون در کارگاه من به ماشین‌آلات بستنی واقعا عشق می‌ورزم.

دویچه‌وله: چقدر این عشق و علاقه‌ کارکردن با رنگ و طعم و مزه تحت تاثیر دوران دانشجویی شما در آکادمی هنرهای زیبای شهر روم است؟

رضا جوادپور: من هنوز هنگامی که بیکار هستم دلم می‌خواهد با مدادهای رنگی روی کاغذهای ساده نقاشی کنم. چون هنر نقاشی را دوست دارم و فکر می‌کنم من اول نقاش هستم و بعد بستنی‌ساز.

دویچه‌وله: چقدر مشتری ایرانی دارید و چقدر ایرانی‌ها از بستنی‌های شما استقبال می‌کنند؟

رضا جوادپور: بندرت پیش آمده شخصی در مغازه‌ی ما ایراد از بستنی بگیرد.

ایرادهای دیگری داشتیم مثلا نتوانستیم درست بستنی را سرو کنیم یا کار مشتری را زود راه نینداخته‌ایم. اینها امکان دارد که ایرادمان باشد ولی تا بحال هنوز کسی نیامده که بگوید بستنی‌تان خوب نیست. ایرانی‌هایی هم که می‌آیند اینجا، برحسب اتفاق می‌آیند مغازه‌ من، چون ایرانی بودن برای من خیلی مهم است. اگر ملاحظه کنید، آن مارکی که زده‌ام و آرمی هم که دارم، حتی نوشته «رضا جلاتی: رضا بستنی» یعنی توی قیف بستنی من اسم رضا نوشته شده. حتی ما موسیقی ایرانی می گذاریم.

دویچه‌وله : رضا جلاتی شعبه‌ای در ایران دارد یا می‌خواهد داشته باشد؟

رضا جواد پور: در حال حاضر دارم کارهای اولیه‌اش را انجام می‌دهم، فعلا در حال تهیه وسایل مورد نیاز آن هستم.

شرکتی با عنوان «امین بستنی» در ایران باز کردم و انشاالله فکر می‌کنم سال آینده صد در صد در یک یا دو یا سه نمایندگی‌ «بستنی رضا» در ایران داشته باشیم.