یادمان باشد فولکس واگن هم در قلب و هم در ذهن ما نقش بسته اما دو دهه دوری از بازار ایران هنوز هم درس های زیادی را برای فولکس واگن در مقایسه با رقبای فرانسوی-کره ایی و ژاپنی دارد که باید بیاموزد.

عصر ایران- *بابک صدرایی- در دومین نمایشگاه خودرو تهران، شاید نگاه همه کارشناسان، خبرگان صنعت خودرو و بسیاری از مردم به سمت ماموت خودرو خیره شده بود و همواره این پرسش مطرح می شد که آیا امسال خودروهای فولکس واگن به نمایشگاه شهر آفتاب می آیند یا خیر؟ قبل از برگزاری این نمایشگاه اخبار ضد و نقیض مبنی بر اینکه این قرارداد نهایی نشده به گوش می رسید و همواره با ابهامات فراوان به آن نگریسته می شد. اما با حضور محصولات فولکس واگن در نمایشگاه تهران و غرفه ماموت خودرو شور و شوق خاصی در میان دوستداران این برند پدید آمد، اما مطلب اصلی و تحلیلی که به آن خواهیم پرداخت، این است که چرا حضور فولکس واگن تا این حد مهم است و این حضور به کجا خواهد انجامید

فولکس واگن برند قدیمی و یکی از بزرگترین خودروسازان جهان است که برای کسب مقام بزرگترین خودروساز با شرکت تویوتا در سالهای اخیر مدام در حال رقابت است. نام فولکس واگن برای هر فردی در جهان و همچنین ایرانیان تداعی کننده نام بیتل است، یکی از خودروهای ماندگار جهان، که به لحاظ تولید و فروش رکوردی تاریخی را به نام خود ثبت کرد. خودروی مردمی پس از جنگ جهانی دوم که انقلابی را در ساخت یک خودروی ارزان، اما جذاب و با دوام به وجود آورد و با توجه به ساختار فنی مخصوص شهره آفاق شد.

بیش از 20 میلیون از این بیتل دوست داشتنی در مدلهای مختلف راهی بازارهای بین المللی شد تا به نوعی فولکس واگن برگی نو را از تاریخ خودروسازی جهان رقم بزند. فولکس واگن در اصل در زبان آلمانی به معنی خودروی مردمی است و همین امر سبب شد تا در طول چندین دهه نه تنها پرفروش ترین خودروساز آلمان باشد، بلکه در قاره سبز اروپا نیز این لقب را به دست آورد. همچنین در بازار کشور چین به عنوان رقابتی ترین و بزرگترین بازار مصرف دنیا نیز همواره لقب پرفروش ترین را یدک می کشد و حضور موفقی را نیز در بازار آمریکای جنوبی و شمالی دارد.

فولکس واگن امروز صاحب برندهایی است که جواهرات صنعت خودروسازی به لحاظ قدمت و کیفیت و تکنولوژی شناخته می شوند. بوگاتی، بنتلی، لامبورگینی، آئودی و بخشی از سهام پورشه خود نشان از افتخاری بزرگ را دارد و همچنین دو برند اشکودا و سئات نیز از زیر مجموعه های فولکس واگن به شمار می روند تا این امپراتور بزرگ و مغرور برتری خود را اثبات کند.

اما داستان حضور برند فولکس واگن در ایران طولانی و پر فراز و نشیب دارد. دهه30 و 40 شاید یکی از بیشترین خودروهایی که در خیابان های کشور به وفور یافت می شد و رژه می رفت خودروی فولکس واگن بیتل بود که در ایران از آن به عنوان مدل قورباغه ای یاد می شد. عکس ها و فیلمهای قدیمی گواه محبوبیت این کوچولوی دوست داشتنی هستند، فولکس واگن قورباغه ای سمبلی از خودروی جان سخت و بادوام و در عین حال اقتصادی بود و شاید به نوعی تا قبل از ورود پیکان در اواسط دهه 40 می توان آن را خودروی مردمی آن روزگار نامید.

از سوی دیگر ون های فولکس واگن با نام ترانسپورتر نیز در طول این سالها زحمات زیادی رو متحمل شدند، و در صنعت حمل و نقل عمومی و بسیاری از فعالیت ها نقش بسزائی دارند و شاید جزئی از خاطرات شیرین نسلهای گوناگون باشند و حتی امروز با کاربری هایی همچون کافی شاپ ها و فست فودهای سیار کماکان خودنمایی می کنند.

با ورود مدل های پاسات و گلف دیدگاه عمومی در مورد فولکس واگن به بازار کشور تغییر کرد، فولکس گلف که خود بنیان گذار سبک و سگمنت جدیدی بود محبوب جوانهای مدرن و ماشین باز شد و پاسات به عنوان خودروی خانوادگی و مدرن و در عین حال کم استهلاک مطرح شدند.

این بار گلف به برند فولکس واگن، حس قدرت و اسپورت را بخشید و از دیدگاه بسیاری از ناظران بازار خودرو و رانندگان فولکس گلف خودرویی بی نقص بود که لذت رانندگی با آن هیچ گاه فراموش نخواهد شد و یک کلاس هاچ بک داغ و پر هیجان را به وجود آورد.

هم زمان با آغاز جنگ ایران و عراق واردات خودرو به کشور ممنوع شد و فولکس واگن نیز به مانند بسیاری از برندهای مطرح دیگر در نقطه اوج فعالیت خود از بازار کشور خداحافظی کرد.

پس از پایان جنگ ورود محصولات فولکس واگن با آن تصورات ذهنی مثبت خریداران به کشور آغاز شد، اما به گونه ای متفاوت. در ابتدا پس از جنگ خلیج فارس تعدادی خودرو فولکس پاسات که کارکرده بودند ( مدل های 88) وارد بازار کشور شدند که به پاسات عراقی معروف بودند، چراکه این پاسات ها در آن دوره در بازار عراق هم فروش بسیار خوب و موفقی داشتند.

اما آنچه موج امید را ایجاد کرد شرکت خودروسازی سینا بود که خود را به عنوان نماینده رسمی شرکت فولکس واگن در ایران معرفی نمود و خبر از حضور جدی فولکس واگن در ایران داد.

فولکس واگن های گلف فانکشن نسل دوم مدل کمی پائین تر(مدل 91) تحت نام مدل 92 به تعداد نسبتا زیاد وارد کشور شدند. فولکس محبوب گلف در کنار تعداد محدودی ون جان سخت ترانسپورتر و کلرادو دوباره غوغایی دربازار ایران پدید آورد. جوانان دهه 70 خاطرات جوانان دهه 50 را با گلف محبوب دوباره زنده کردند.

این بار شرکت خودروسازی سینا، پرچمدار فولکس واگن در بازار ایران بود، شرکتی که به نظر خوش آتیه می آمد و نوید تولید محصولات فولکس واگن را در ایران می داد تا در کنار گروه کرمان خودرو که در آن زمان به واسطه عرضه خودروهای دوو با اقبال کم نظیری مواجه شده بود و برنامه مونتاژ و تولید این محصولات را داشت به عنوان خوش آتیه ترین خودروسازان بخش خصوصی شناخته شوند و از دید خودرودوستان با تولید محصولات به روز و با کیفیت بتوانند طلسم انحصار خودروسازان داخلی را بشکنند که متاسفانه این اتفاق رخ نداد. فولکس واگن که به دنبال تولید مدل محبوب پاسات و خودروی ون دوست داشتنی ترانسپورتر در کنار گلف بود تا پای بهترین و محبوب ترین های فولکس واگن را به بازار ایران باز کند، حتی صحبت از ورود سدان های محبوب آئودی به ایران بود که تعدادی انگشت شمار نیز وارد شد.

متاسفانه این اتفاق رخ نداد و خیلی زود و شاید زودتر از بقیه برندها این آلمانی محبوب و مردمی از بازار ایران خداحافظی کرد، به دلایل متعدد و نامعلوم فولکس واگن از بازار ایران خداحافظی کرد تا مسیر غلط صنعت خودروسازی کشور را گوشزد کند.

با توجه به بسته شدن دروازه های کشور در طول یک دهه عملا هیچ اثری از فولکس واگن به مانند سایر برندها نبود، و همواره انتظار می رفت که چنانچه حرکتی جدید در تولید و یا واردات صورت پذیرد، فولکس واگن حضوری پررنگ خواهد داشت. اما پایان ماجرا به این نقطه ختم نشد و اوائل دهه 80 همزمان با تحریم جنرال موتورز و خروج برند محبوب دوو در ایران، مجموعه خوشنام کرمان موتور اقدام به مونتاژ مدل گل از طریق شعبه برزیلی فولکس واگن کرد.

با توجه به برزیلی بودن خودرو، شاید گل حس یک فولکس واگن اصیل را نمی داد اما از سوی دیگر عرضه این خودرو برزیلی با لوگو فولکس واگن در ذهن بسیاری از مشتریان ایرانی امنیت خاطر ایجاد کرد، تا اواخر دهه 80، فولکس گل به عنوان محصولی مناسب تولید شد، اما هیچ گاه نتوانست در حد و اندازه یک فولکس واگن ظاهر شود.

اواسط دهه 80 بود که زمزمه تولید مدل سدان جتا که ساخت کشور مکزیک بود در گروه کرمان شنیده شد و چندین تبلیغ نیز انجام شد که متاسفانه به دلایل نا معلوم این اتفاق خجسته نیز واقعیت نپذیرفت تا به طور کلی بازهم فولکس واگن از بازار ایران خداحافطی کند.

اما داستان فولکس واگن به اینجا نیز ختم نشد، با بحث برجام و صحبت از حضور مجدد برندهای مطرح بین المللی یکی از گزینه های جذاب که بسیاری از تولید کنندگان و وارد کنندگان قدرتمند ایرانی به دنبال آن بودند، شرکت فولکس واگن بود تا زنگ خطر برای رقبای ژاپنی، کره ای و حتی فرانسوی حاضر در بازار ایران به صدا درآید.

البته چند سال قبل وارد کننده ایی نه چندان معتبر، تعدادی از مدلهای بیتل را تحت مدل ABT وارد نمود که قیمت گذاری بالا و نداشتن خدمات و اعتبار وارد کننده نتوانست به موفقیت دست یابد و بیتل بدل به خودرویی خاص و گران برای اقشار خاص شد.

اما سرانجام سال 95 شرکت ماموت خودرو که قبلا تجربه همکاری با محصولات سنگین اسکانیا را داشت و تولید کننده ایی خوش نام بود ، پس از مذاکرات طولانی دل این آلمانی سختگیر را ربود تا در ایران نماینده رسمی غول بزرگ و محترم شود.

اما باید دید اوضاع فولکس واگن در دنیا چگونه است و در چه شرایط پا به بازار ایران می گذارد؟

رسوایی بزرگ در تقلب در میزان الایندگی محصولات چنان چالشی ایجاد کرد که همگان گمان بردند که این غول بزرگ سقوط خواهد کرد، اما با توجه به ضررهای گسترده فولکس واگن انقدر با حیثیت بود که بازهم با اعتبار، سرپا ایستاد، فولکس واگن شرکتی پیشرو در تولید تکنولوژی های جدید بوده و برای تولید خودروهای پاک سرمایه گذاری های کلان کرده است.

فولکس واگن گلف برای چندین سال در کنار پاسات به عنوان خودروی سال اروپا انتخاب گردیده و حتی در بازار آمریکا نیز دارای اعتبار بالاست.

با این تفاصیل دو مدل محبوب تیگوان و پاسات به ایران آمدند، در اولین روز فروش کلیه سهمیه ها در کمتر از چند ساعت فروخته شد، تا نشان دهد هنوز هم عطش برای خودروهای اروپایی البته غیر فرانسوی فراوان است. و گویا بازار خصلتی دارد که از هر چه منعش کنند حریص تر می شود .

اما داستان به اینجا ختم نمی شود و باید دید چه فرصت ها و تهدیدهایی در انتظار فولکس واگن است، با توجه به قانون جدید واردات دیگر شاهد ورود اکثر مدلهای بنز و بی ام و نخواهیم بود و فولکس واگن تنها نماینده المانها خواهد بود که می تواند تا حدودی نیاز المانی سواران که به دنبال یک خودروی کامل ، کارا و منطقی و در عین حال با استایل هستند را براورده سازد.

از سوی دیگر فولکس واگن در ایران باید درک کند که بازار به سرعت در حال تغییر است و رقبای ژاپنی و کره ایی نیز بیکار ننشسته اند ،و به رشد بالای خود ادامه می دهند تا سهم بیشتری از بازار را بربایند، در اصل نباید فولکس واگن به برند و المانی بودن خود مغرور شود و همین امر سبب شود تا قیمت گذاری غیر منطقی را مانند تویوتا در ایران انجام دهد، چرا که این غول رقیب ژاپنی با قیمت گذاری غیر منطقی و تفکری کمی قدیمی به مرور جایگاه خود را از دست داد و میدان رقابت را به رقبای کره ایی واگذار کرد.

پاسات و تیگوان خودروهایی هستند که قطعا هم قلب و هم مغز شما را تسخیر می کنند، هرانچه از یک خودرو می خواهید را به شما می دهند، امتحان خود را سربلند در همه جای دنیا گذرانده اند ، خودروهایی اروپایی که متناسب با فرهنگ اروپایی ساخته شده اند یعنی باید گفت بیشتر از انچه پرداخت کرده اید دریافت می کنید و چنانچه وارد کننده سیاست درست و منطقی، منطبق بر واقعیت های موجود را در پیش بگیرد ،می تواند موفقیت خود را تداوم بخشد و از خلا روانی و محصولی بازار حداکثر استفاده را کند.

وجود استانداردهای بالا فولکس واگن در خدمات پس از فروش ، فروش و بازاریابی میتواند دریچه ایی جدید را به روی استانداردهای خودرویی در کشور باز کند، چراکه فولکس واگن تنها یک خودرو نیست ، بلکه یک فرهنگ و یک سیستم کارامد و مقتدر است.

* کارشناس خودرو

تماشاخانه