رییس سازمان سنجش آموزش کشور با تاکید بر اینکه دانشگاه آزاد سال گذشته بیش از ۳۵ میلیارد از کنکور درآمد داشته است، گفت: این دانشگاه بیشتر از سازمان سنجش از وجود کنکور منتفع میشود چراکه درآمدهای سازمان سنجش برای برگزاری آزمونها هزینه میشود ولی دانشگاه آزاد برای اقدامات نرمافزاری جهت پذیرش دانشجو از داوطلبان بیشتر از ثبت نام هزینه دریافت میکند.
دکتر خدایی در گفتوگو با ایسنا در واکنش به اظهارات برخی مسئولین درخصوص ضرورت حذف کنکور گفت: به دلیل اجتماعی بودن ویژگی کنکور طبیعی است این موضوع در معرض توجه قرار بگیرد و مسئولین در پستهای مختلف درخصوص آن اظهارنظر کنند. وزارت علوم و سازمان سنجش نیز از حذف کنکور استقبال میکنند و هر چه ما بتوانیم این موضوع را ساماندهی کنیم به نفع کشور است چراکه ما در زمینه نحوه ورود به دانشگاه با شرایطی مواجه هستیم که این وضعیت با هیچ کشور دنیا قابل مقایسه نیست.
وی در ادامه تصریح کرد: مساله کنکور به دلیل تقاضای ورود به دانشگاه حساسیتهای اجتماعی بسیار بالایی دارد و این موضوع توجه خانوادهها را به خود جلب کرده است. اما باید گفت وضعیت حاضر درخصوص نحوه ورود به آموزش عالی و دلایل آن را نباید در سازمان سنجش و آموزش کشور جستوجو کرد چراکه این سازمان فقط محل گذر از مقطعی به مقطع دیگر است و باید آسیبشناسیهای کنکور در بیرون از سازمان سنجش باشد.
معیارهای جایگزین کنکور باید مورد اعتماد جامعه باشد
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور خاطرنشان کرد: ما اعتقاد داریم چه کنکور باشد یا نباشد در هر نقطه بخواهیم یک سری از رشتهها و دانشگاه را جدا کنیم آن نقطه مشابه یا معادل کنکور میشود و توجهات به آن سمت حرکت میکند چراکه همواره متقاضی در برخی رشتهها و دانشگاهها بیشتر است و برخی دانشگاهها برای خانوادهها ایده آل هستند بنابراین با هر معیاری هم بخواهیم در مورد ورود داوطلبان به دانشگاهها تصمیمگیری کنیم آن معیار باید براساس وضعیت موجود کشور باشد و بتواند اعتماد داوطلبان و خانوادهها را به خود جلب کند.
درجه بالای اعتماد به سازمان سنجش در جامعه
دکتر خدایی تاکید کرد: براساس نظرسنجیهایی که از داوطلبان و مردم صورت میگیرد سازمان سنجش و آموزش کشور که یک دستگاه اجرایی است توانسته اعتماد اجتماعی بالایی را به خود جلب کند. بنابراین خواسته ما این است که آن معیارهایی که افراد براساس آن وارد آموزش عالی میشوند باید اول بر اساس عدالت آموزشی صورت بگیرد و افراد احساس ظلم نکنند دوم ضوابط ورود به دانشگاهها روشن و شفاف باشد و سوم قابل پاسخگویی به داوطلبان و خانوادهها باشد.
قبل از حذف کنکور جایگزین مشخص شود
به گفته وی، اگر بخواهیم اشکالات و ایرادات وضعیت فعلی کنکور را بیان کنیم مطمئناً آن ایرادات بیشتر است اما نکته قابل توجه این است که ابتدا باید برای حذف کنکور جایگزین قابل اعتمادی داشته باشیم و براساس آن افراد را وارد دانشگاه کنیم و دوم اینکه این جایگزین قابل اعتماد مردم باشد و تصمیم باید از قبل به اطلاع مردم و داوطلبان برسد تا براساس آن بتوانند برنامهریزی کنند.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور خاطرنشان کرد: ما در هیچ کشور دنیا نمیبینیم قوانین متعددی در حوزه ورود به دانشگاه وجود داشته باشد. دانشگاههای دنیا براساس تقاضا درخصوص پذیرش دانشجویان خود تصمیمگیری میکنند اما وضعیت پذیرش در کشور ما دقیقا براساس قوانین و مقررات است.
حذف کنکور قانونی که اصلاح شد
خدایی به قانون آبانماه سال 86 مجلس درخصوص حذف کنکور اشاره کرد و گفت: براساس این قانون به سه وزارتخانه علوم، بهداشت و آموزش و پرورش تکلیف شد که تا آخر سال برنامه پنجم توسعه کنکور حذف شود. یعنی سال 91 باید جایگزینی برای کنکور معرفی شد که براساس آن امتحانات نهایی سراسری کشور در چهار سال آموزش متوسطه به عنوان ملاک پذیرش قرار گرفت. طبیعتاً قانونگذار میدانست امتحانات داخلی دبیرستان با توجه به تنوع سیستم آموزشی نمیتوانست به عنوان معیار قابل قبول برای ورود به دانشگاه باشد. به همین دلیل حذف کنکور با این شرایط اتفاق نیفتاد.
وی یادآور شد: در سال 91 مجلس قانون فوق را اصلاح کرد و این قانون جدید سه تکلیف بر عهده سه وزارتخانه علوم، بهداشت و آموزش و پرورش قرار داد و شورایی در این زمینه تشکیل شد. باز در این مرحله نیز همان تکلیف قبلی برعهده آموزش و پرورش گذاشته شد و این وزارتخانه مسئول ارائه سوابق تحصیلی دانشآموزان به سازمان سنجش شد و در کنار آن کلماتی نظیر استاندارد و مطابق اصول و اندازهگیری را قانون اضافه کرد و تاکید کرد این معیار میتواند به عنوان جایگزین کنکور باشد.
پذیرش ۸۵ درصد داوطلبان بدون آزمون
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور ادامه داد: براساس اصلاحیه قانون فوق سیستم موظف است طی پنج سال 85 درصد از کل ظرفیت آموزش عالی را براساس تاثیر سوابق تحصیلی وارد دانشگاهها کند. بنابراین سال گذشته 83.1 درصد از داوطلبان براساس سوابق تحصیلی وارد دانشگاهها شدند و امسال نیز براساس مصوبه شورای سنجش از 85 درصد عبور خواهیم کرد.
خدایی یادآور شد: تکلیف دیگر قانون به سازمان سنجش این بود که تاثیر سوابق تحصیلی برای رشتههایی که از طریق کنکور پذیرش میگیرد از 25 درصد شروع شود و به صورت صعودی افزایش پیدا کند و در این راستا قانون آموزش و پرورش را موظف کرد که سوابق تحصیلی داوطلبان را به سنجش ارائه کند اما ما در همان سابقه تحصیلی 10 سال پیش ماندهایم و این سوابق ارائه نشده است. در نتیجه مجلس متوجه این خلاء شد و سال 95 اصلاحیهای به قانون 92 وارد کرد که در نتیجه آن تاثیر قطعی را به تاثیر مثبت تبدیل کرد و بعد 25 درصد به شرط تحت پوشش قرار دادن سوابق تحصیلی در پذیرش محقق شود.
پذیرش ۱۳ درصد دورههای روزانه بدون کنکور
وی خاطرنشان کرد: در هر صورت مشکل این است که در بحث کنکور سوابق جایگزین نداریم در واقع امسال حدود 13 درصد رشتههای روزانه بدون کنکور و براساس سوابق تحصیلی وارد دانشگاهها شدند و به جز دانشگاه آزاد که همه ورودیها آزمون برگزار میکند ما سال آینده بیش از 85 درصد ورودیها را براساس سوابق تحصیلی وارد دانشگاهها میکنیم.
دلایل برگزاری کنکور در برخی رشتههای دانشگاهی
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور برگزاری آزمون در برخی از رشتهها بخصوص رشتههای علوم تجربی را ضروری دانست و گفت: ما نمیتوانیم در برخی رشتههای خاص و پرطرفدار پذیرش بدون کنکور داشته باشیم چراکه تراکم و انباشت نمرههای مساوی در این رشتهها بسیار زیاد است. مثلا در علوم تجربی تعداد 593 هزار داوطلب متقاضی بودند که 27 هزار نفر آنها معدل بالای 19.75 داشتند. بنابراین وقتی نمره مساوی باشد باید معیار جدیدی تعریف کرد یا قانون جدیدی گنجاند تا براساس آن افراد وارد دانشگاهها شوند.
با حذف کنکور موافقم
خدایی گفت: من شخصاً با حذف کنکور موافق هستم ولی معتقدم باید معیار جدیدی برای جایگزینی آن تعریف شود و افراد بدانند در شرایط مساوی بر چه اساسی باید وارد دانشگاهها شوند.
وی تاکید کرد: اصلاح قوانین براساس درخواست اجتماعی بوده است که مجلس تصمیم گرفته اما ما به عنوان متخصص میتوانیم در این زمینه اظهارنظر کنیم و باید وضعیتی ایجاد کرد تا اعتماد داوطلبان محقق شود در غیر این صورت هر سیستمی ایجاد شود منجر به شکست خواهد شد.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور گفت: براساس نظرسنجیها 80 درصد داوطلبان کنکور را بهترین راه برای ورود به دانشگاهها میدانند.
مشکل آموزش و پرورش در ارائه سوابق تحصیلی
خدایی درخصوص وضعیت ارائه سوابق تحصیلی داوطلبان از سوی آموزش و پرورش به سازمان سنجش گفت: در حال حاضر 10 درس امتحانات نهایی سال سوم متوسطه و پنج درس دوره پیشدانشگاهی به عنوان سوابق تحصیلی در کنکور در نظر گرفته میشود در صورتی که براساس قانون آموزش و پرورش باید سوابق تحصیلی نمرات دروس سه سال آخر متوسطه را ارائه بدهد. با شرایط فعلی تنها یک سوم توانایی داوطلبان به عنوان سوابق تحصیلی در کنکور دخیل میشود و این دقیقاً به صراحت در قانون ذکر شده است که وزارت آموزش و پرورش مسوولیت ارائه سوابق تحصیلی را برعهده دارد.
وی گفت: قانون سال 92 کنکور را حذف نمیکند اما سه مدل پذیرش را مشخص کرده است و اینکه 85 درصد پذیرشها بعد از پنج سال براساس سوابق تحصیلی باشد.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور خاطرنشان کرد: وزارت علوم و سازمان سنجش با حذف کنکور موافق هستند اما معتقدند معیارهای جایگزین کنکور ارائه شود و فرصتی به داوطلبان بدهیم که براساس آن بتوانند تصمیمگیری کنند.
خدایی با تاکید بر اینکه در سال 96 برای 6 میلیون نفر آزمون برگزار کردیم، گفت: تقریبا نصف آزمونهای سازمان سنجش درسی و نصف آن نیز برای استخدام بوده است و هزینه ثبتنام در این آزمونها براساس مصوبات هیات دولت تعیین میشود و هزینه ثبتنامی مستقیماً به خزانه دولتی واریز میشود.
درآمدها و هزینههای کنکور
وی با تاکید بر اینکه 128 میلیارد تومان اعتبار برای هزینههای کنکور و آزمونها به سازمان سنجش تخصیص داده شده، گفت: سال گذشته 109 میلیارد تومان درآمد این سازمان برآورد شده که 75 درصد این بودجه منحصراً در برگزار کردن آزمونها به دانشگاهها و موسسات هزینه میشود و بیش از 120 هزار نفر با سازمان برگزار این آزمونها همکاری دارند.
مجوز مافیای کنکور را ما صادر نمیکنیم
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در پاسخ به برخی ادعاها درخصوص مافیای کنکور گفت: مسئولین سازمان سنجش کارمند دولت هستند و بیشتر از حقوق تعیینشده نیز دریافت نمیکنند. مجوز حضور مافیای کنکور را سازمان سنجش صادر نمیکند و حق نظارت و درآمدها موسسات کنکور را کسانی دریافت میکنند که به این موسسات مجوز میدهند بنابراین سازمان سنجش نه مجوزی صادر میکند و نه نظارتی دارد و چگونه میتواند مافیای کنکور باشد.
خدایی تاکید کرد: موسسات کنکور بهگونهای هستند که نقطه برش هر جا قرار بگیرد به آن سمت حرکت میکنند و هر جا توجه اجتماعی باشد و داوطلبان به آن متمرکز شوند موسسات کنکور نیز نوع فعالیت خود را به آن سمت حرکت میدهند و این موسسات با حذف کنکور منحل نمیشوند بنابراین اگر ملاک پذیرش در دانشگاهها همان سوابق تحصیلی باشد نوع فعالیت موسسات به سمت آزمونهای دبیرستان سوق مییابد.
درآمدهای سازمان سنجش شفاف است
وی گفت: مبنای برآورد هشت هزار میلیارد درآمد موسسات از کنکور را نمیدانیم که برخی از مسوولان این ادعا را دارند. ما در سازمان سنجش درآمدهای شفاف و روشنی داریم و کاملا با این موسسات مستقل هستیم.
پاسخ به یک ادعا
خدایی در پاسخ به اظهاراتی که رئیس دانشگاه آزاد درخصوص پشتپرده کنکور مطرح کرده بود، گفت: در بحث آزمونها و کنکور دانشگاه آزاد بیشتر از همه منتفع میشود و این دانشگاه بیشتر از سازمان سنجش، از هشت هزار میلیارد تومان درآمد ادعایی بهرهمند میشود.
درآمد دانشگاه آزاد از کنکور
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور گفت: این سازمان برای ثبتنام هر داوطلب در کنکور 22 هزار تومان هزینه دریافت کرده و در قبال آن آزمون برگزار میکند. در مجموع مبلغ دریافتی از داوطلبان 22 میلیارد تومان میشود که همانطور که عنوان کردم 75 درصد این مبلغ به دانشگاهها و موسسات برگزارکننده آزمون پرداخت میشود اما نکته قابل توجه این است که بعد از برگزاری آزمون اطلاعات داوطلبان به دانشگاه آزاد ارائه میشود تا بتوانند در آن دانشگاه انتخاب رشته کنند و براساس نمرات دانشجویان را به دانشگاه بفرستند. حال سئوال این است که چرا باید دانشگاهی که هیچ کار اجرایی در برگزاری کنکور ندارد و فقط یک کار نرمافزاری میکند از هر داوطلب باید 35 هزار تومان هزینه دریافت کند. بنابراین اگر سازمان سنجش برای برگزاری کنکور 22 میلیارد تومان دریافت میکند، دانشگاه آزاد که هیچ نقشی در کنکور ندارد 35 میلیارد تومان پول میگیرد. بنابراین سازمان سنجش شفافتر از آن است که نشان میدهد و درخصوص آن ادعاهایی را مطرح میکنند.
چه کسی مجوز موسسات کنکور را صادر میکند
خدایی همچنین گفت: همانطور که ذکر شد سازمان سنجش در ساماندهی نظارت و صدور موسسات کنکور نقشی ندارد و وزارت علوم و بهداشت نیز مجوز آنها را صادر نمیکند. بخشهای دیگری نظیر آموزش و پرورش، ارشاد و غیره به این مراکز مجوز میدهند که البته این موسسات نیز بخشی از درآمد خود را به همان مراکزی که مجوز آنها را صادر میکند، اختصاص میدهند بنابراین سازمان سنجش از تعطیلی این موسسات استقبال میکند و هیچ زیانی را تقبل نمیکند.
وی تراکم تقاضا برای برگزاری آزمونها از طریق سازمان سنجش را نشان از اعتماد دستگاهها و جامعه به این سازمان دانست و گفت: خوشبختانه تاکنون هیچ اعتراضی به عملکرد سازمان صورت نگرفته و اگر هم اعتراضی اتفاق افتاده اعتراض به سهمیهها، ظرفیتها و برخی از قوانین و ضوابطی است که سازمان براساس آن عمل میکند.
تعاون کارکنان سنجش مستقل است
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور درخصوص تعاونی کارکنان سازمان سنجش نیز گفت: شرکت تعاونی کارکنان سازمان سنجش شرکتی است که مجوز خود را از وزارت تعاون دریافت کرده و کاملا مستقل عمل میکند به طوری که من به عنوان رئیس سازمان هیچ اختیاری در این تعاونی ندارم و سازمان سنجش نیز با آن همکاری ندارد بنابراین این تعاونی یک کنکورهای آزمایشی و غیره برگزار میکند. اگرچه درآمد مالی اندکی دارد اما در هر صورت فعالیت آنها که از 20 سال پیش مجوز خود را دریافت کردند ارتباطی به سازمان سنجش ندارد. همچنان که همه شرکتها و سازمانها برای خود شرکت تعاونی تعریف کردهاند.
خدایی با تاکید بر اینکه در بحث حذف کنکور اختلافی بین وزارت علوم و سایر مسئولین و تنها تفاوت ما این است که وزارت علوم و سازمان سنجش معتقد است تا زمانی که جایگزین مناسب و قابل اعتماد مردم برای کنکور وجود نداشته باشد این جایگزین نیز از قبل به اطلاع داوطلبان نرسیده باشد، حذف کنکور امکانپذیر نیست.
ضرورت ساماندهی سهمیههای کنکور
وی درخصوص اظهارنظر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ساماندهی سهمیهها در کنکور گفت: این موضوع، موضوعی کاملا مناسب و مهمتر از حذف کنکور است چراکه طی سالهای متمادی سهمیهها و امتیازات مختلفی از سوی مجلس، شوراهای مختلف و غیره به داوطلبان در کنکور در نظر گرفته شده است که البته اگرچه این تصمیم حرکت مبارکی است اما ممکن است به تحقق عدالت آموزشی آسیب وارد کند. ضمن اینکه اعتراضات امسال کنکور نیز ناشی از این موضوع بود بنابراین اگر این موضوع ساماندهی شود، میشود تا حدودی برخی نابرابریها را حذف کرد چراکه ایدهآل این است که افراد براساس نمره وارد دانشگاه شوند و قیدی برای ورود آنها در دانشگاه نباشد.