دیدن نقش یک اژدهای زیبا در یک صخره و معبدی قدیمی، بیننده را یاد چین و شرق دور میاندازد. اما در جایی که فقط حدود پنج ساعت با تهران فاصله دارد به چنین مکان اسرار آمیزی برمیخوریم.
معبد « داش کسن » زنجان که به معبد اژدها هم معروف است، یکی از بناهای صخرهای استان زنجان است که در حاشیه روستای « ویر » در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان تاریخی سلطانیه واقع شده است. معبد مربوط به دوره ایلخانیان مغول بوده است، و ایلخانیان پیرو آئین بودا بودهاند. به طوری که در شهر خوی نیز یک معبر بودایی مربوط به این دوره وجود دارد.
در این معبد نقش دو اژدها در دل صخرهها دیده میشود که طول آن پنج متر و ارتفاعش یکونیم متر است. اژدها از قدیم در فرهنگ ایران وجود داشته است، ولی مشخص است که این نقشها ایرانی نیستند و چینی هستند.
به گفته زهرا مقدمی، خبرنگار مهر، از معبد داشکسن در دو دوره تاریخی استفاده میشده است. دوره اول زمان ساسانیان بوده است، اما از این دوره چیز زیادی باقی نمانده است. دوره دوم، زمان فرمانروایی مغولها در ایران، یعنی قرن هشتم هجری بوده است.
بهجز دو اژدها، آثار هنری زیبای دیگری هم در این معبد توجه بیننده را بهخود جلب میکند. محرابهایی در دو طرف نقش دو اژدها با مقرنسهای ظریف و زیبا و همینطور نقشهای تزیینی معبد نشان میدهند هنرمندانی که این نقشها را بهوجود آوردهاند، چه چینی چه ایرانی، در کارشان مهارت فوفالعادهای داشتهاند.
از بنای اصلی معبد چیز زیادی باقی نمانده است و تنها سنگهای بزرگ و پراکنده در گوشه کنار معبد دیده میشود. در فضای جلوی معبد تخته سنگهایی مسطح دیده میشود که احتمالاً برای مراقبه استفاده میشده است. معبد در دامنه تپهای قرار داشته و مشرف به دشتهای وسیع و زیبایی است. آب و هوای مطبوع و چشمانداز زیبای دشت نشان میدهد که انتخاب این محل برای احداث بنا تصادفی نبوده است.
محدوده معبد اژدها مستطیلی و به ابعاد تقریبی ۱۰۰ متر در ۵۰ متر است که یک قسمت از آن به واسطه حفاری در تپه ایجاد شده است.