گمرک در چهار سال گذشته، تحولات بزرگی را تجربه کرده است. کمک های وزارت ارتباطات و همیت دولت به شیفت به سوی دولت الکترونیک، باعث شده تا گمرک، به طور کامل، الکترونیکی شود. اما هنوز، امکانات الکترونیکی گمرک به درستی تبیین نشده و خیلی ها اطلاعی از آن ندارند. گزارش پیش رو، سعی می کند علاوه بر ارائه اطلاعاتی از گمرک کشور، به چند نکته جالب در مورد شیوه کشف 80 تن پوشاک قاچاق، شیوه اطلاع رسانی مردم به گمرک و ... به شما توضیحاتی دهد.
روزانه چند محموله قاچاق توقیف می شود؟
اطلاعات ثبت شده در سامانههای گمرک نشان میدهد روزانه به طور میانگین 10 هزار محموله در سراسر کشور به ظن قاچاق، توقیف و از طریق پنجره واحد گمرکی و سامانه جامع گمرکی، به صورت الکترونیکی استعلام میشود.
همه چیز اتوماتیک است
پنجرۀ واحد گمرکی و سامانه جامع گمرکی، در کمتر از یک دقیقه، پاسخ هر استعلام را از طریق پیامک و بدون دخالت عوامل انسانی و به صورت اتوماتیک، در اختیار واحد استعلامکننده قرار میدهد که بخش عمدهای از این محمولهها، به ظن قاچاق در بررسی کنترل تردد حاملها، توقیف و مأموران نیروی انتظامی برای تعیین تکلیف، موضوع را از طریق پنجره واحد گمرکی و سامانه جامع گمرکی استعلام میکنند.
دوران کاغذبازی در گمرک تمام شد
آنطور که روابط عمومی گمرک توضیح داده، قبل از راهاندازی سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی فرآیند استعلام محمولههایی که به ظن قاچاق توقیف میشدند به صورت دستی و کاغذی انجام میشد که این موضوع علاوه بر زمانبر بودن امکان جعل و سوءاستفاده از اسناد کاغذی را فراهم میکرد.
پروانه های الکترونیکی، جای کاغذی ها را گرفت
یکی از مهمترین خدمات سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد، تجارت فرامرزی به امر مبارزه با قاچاق کالا، حذف پروانههای کاغذی و جایگزینی پروانههای الکترونیکی بود و با این اقدام، احتمال جعل و سوءاستفاده از پروانههای گمرکی به صفر رسیده است.
همه فرایندها، الکترونیکی ثبت می شود
ثبت الکترونیکی تمامی فرآیندها ازجمله اظهار صاحب کالا، مجوزهای سازمانهای همجوار، اظهارنظر ارزیاب، کارشناس، ارزشگذاری، تعرفه کالایی و حتی مقصد بارگیری، پلاک کامیون، مشخصات راننده و انبار مقصد از دیگر قابلیتهای این سامانه است که حتی پس از ترخیص محموله نیز امکان پیگیری سیستمی تخلفات احتمالی را فراهم میکند.
شگردهای قاچاقچی ها
برخی قاچاقچیان برای منحرف کردن مسیر پروندهها و دستگاه کاشف اعلام میکنند از طریق گمرکات، کالا را وارد کردهاند، اما این اقدامات، بدون ارائه شماره کوتاژِ اظهارنامۀ مورد ادعا و پته الکترونیکی، بی اعتبار است.
یکی از شگردهای قاچاقچیان این است که بخشی از کالا را با پرداخت کامل حقوق و عوارض گمرکی و کاملا قانونی از گمرک، خارج و پس از خروج کالای قاچاق، از همان نوع کالا، به عمق کشور وارد میکنند که البته وظیفه گمرک، صرفاً در ارتباط با کالایی است که به گمرک، اظهار و اطلاعات آن در سامانه جامع گمرکی، ثبت و کوتاژ برای همان کالا، ثبت شده است.
با توجه به اینکه فرآیند گمرک، کاملا الکترونیکی شده و حتی عدل بندی، بارنامه و فاکتور خرید هم به روش الکترونیکی در سامانه گمرک ثبت میشود، گمرک اسناد مثبتۀ گمرکی و کوتاژ کالاهای ورودی را درخصوص چگونگی ورود این کالاها درخواست میکند که نمونه عینی آن، قاچاقِ 80 تن پوشاک طی هفتههای اخیر بوده است، اما هیچ سندی ارائه نشده و اعلام میشود روش ورود کالاها از طُرُقِ دیگری صورت گرفته است.
در صورتی که قاچاقچیان، اسنادی مبنی بر ورود این کالاها با اظهار غیرواقعی ارائه میکردند گمرک به صورت الکترونیکی، صحت و سقم این ادعا را بررسی میکرد، اما با توجه به اینکه هیچگونه سند گمرکی از سوی قاچاقچیان ارائه نشده و در پرونده موجود نیست، بنابراین قاچاق این کالاها محرز شده و باید علاوه بر جرایمِ قاچاق، کالاها، توقیف شوند.
در خصوص پرونده اخیر قاچاق پوشاک نیز قاچاقچیان در اظهارات اولیه ادعا میکنند از طریق گمرکات جنوبی، محموله را با اظهارنامۀ غیرواقعی وارد کردهاند و اظهارنظر مسئولان سازمان کاشف نیز در مرحله مقدماتی و بر پایه ادعاهای قاچاقچیان بوده که در بررسیهای بعدی، مشخص شد نه تنها اظهار غیرواقعی در کار نبوده بلکه اساساً پته یا کوتاژی هم در اختیار نداشتهاند که نوبت به بررسیهای بعدی برسد. بنابراین، این ادعاها، کذبِ محض بوده و گمرک ایران، آمادگی دارد در صورت ارائۀ هرگونه سند گمرکی، سریعاً پرونده را بررسی و نتایج را در اختیار رسانهها قرار دهد.
گزارش دهید، گمرک پیگیری کند
گمرک ایران آمادگی دارد در صورت ارائه شماره کوتاژ و یا پته الکترونیکی هرگونه محموله ادعایی مبنی بر اظهار غیرواقعی موضوع را به کمک سامانههای الکترونیکی در سریعترین زمان ممکن پیگیری و با اعلام جزئیات اظهار و ارزیابی کارشناسان به سازمان کاشف، کالای اظهاری، میزان اخذ حقوق و عوارض پرداختی، نوع اظهار، نوع کامیون بارگیری و روز و حتی ساعت حرکت را به منظور تنویر افکار عمومی در اختیار رسانهها قرار دهد. اطلاعات کامل تمامی محمولههای خروجی از گمرکات در سامانههای گمرک موجود است و هر گونه ادعایی در رابطه با محمولههای خروجی از گمرکات، بدون وجود اطلاعاتی از محموله در سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی فاقد اعتبار است.