تابناک باتو - فسیلی از یک گونهی ناشناختهی خزندهی آبزی با جثهای به اندازهی یک اتوبوس توسط دانشمندان در روسیه کشف شده است.
این جانور عظیم الجثه، گونهای از پلیوسور میباشد که دارای سری به طول حدود 1.5 متر است. بیشتر سر این جانور را ساختاری شبیه به یک منقار بلند و باریک تشکیل میدهد. این ساختار، چیزی شبیه به دلفینهای رودخانهای امروزی است.
این فسیل در سال 2002 میلادی در سواحل رود ولگا در نزدیکی شهر اولیانوفسک روسیه پیدا شده بود اما به تازگی به عنوان یک گونهی جدید شناسایی شده است. این جانور به نام «Luskhan itilensis» نامگذاری شده که به معنای «روح حاکم ولگا» است.
پلیوسورها متعلق به خانوادهی پلسیوسورها هستند که در حقیقت، دایناسور نبودهاند اما در زمان دایناسورها و در دورهی ژوراسیک در میان درندگان مشهور و قدرتمند ماقبل تاریخ، زندگی میکردهاند. این موجودات، شکل بدنی غیر معمولی داشتند. پلیوسورها دارای چهار باله، یک نیم تنهی سفت و گردنی در اندازههای مختلف بودند.
باریکی منقار یا نوک این گونهی جدید، درک دانشمندان را نسبت به سیر تکاملی پلیوسورها تغییر میدهد. دکتر والنتین فیشر (Valentin Fischer)، مدرس دانشگاه لییژ (Liège) بلژیک و نویسندهی اصلی مقالهای در این مورد در مجلهی «کارنت بیولوژی» (Current Biology) گفت: «این یک ویژگی چشمگیر و قابل توجه است، همانطور که بررسیها نشان میدهند، پلیوسورها در شرایط اقلیمی وسیعتری از آنچه که قبلاً فرض میشد، سکونت داشتند.»
پلیوسورها در حدود 135 میلیون سال قبل میزیستهاند، یعنی پس از یک رخداد انقراض بزرگ در 145 میلیون سال پیش اما این موجودات، مدتها قبل از انقراض گسترده دایناسورها در 66 میلیون سال پیش از بین رفتند.
این گونهی جدید، بزرگترین پلیوسور در میان سایر پلیوسورها نبود. فسیلی از یک پلیوساروس کِوانی (Pliosaurus kevani) که سری به طول دو متر داشت، توسط یک صاحب رستوران به نام کوان شیهان (Kevan Sheehan) در پای یک صخره در ساحل ژوارسیکی دورست (Dorset) به تدریج از زیر خاک بیرون آورده شده بود و در سال 2009 میلادی رونمایی شد. حدس زده میشود که طول کامل این حیوان حدود 15 متر بوده است.
پلیوسور دیگری نیز در سال 2008 میلادی در جزیره شمالگان سوالبارد (Svalbard) یافت شد. برآورد میشد که آروارههای این حیوان بتوانند فشاری حدود 15 هزار کیوگرم در هر 2.5 سانتیمتر را وارد کنند. این نیرو برابر با 11 برابر قدرت آروارههای تیرانوسوروس رکس (Tyrannosaurus rex) و 13 برابر نیروی حاصل از گاز گرفتن یک کروکودیل امروزی است.