خلبانانی که تاریخ‌ساز شدند

به‌تازگی، یک خلبان اهل شرق چین به دلیل تصمیم‌گیری سریع و عملکردی مناسب در موقعیتی حساس و نجات جان 439 مسافر، نه تنها یک قهرمان لقب گرفت، بلکه پاداش نقدی دریافت کرد.

به گزارش روزنامه دنیای خودرو به نقل از رسانه‌های چین، او چائو، خلبان چینی، خود را برای برخاست از فرودگاه بین‌المللی هانگ‌کیائوی شانگهای آماده می‌کرد. حین اینکه رفته رفته بر سرعت هواپیما در امتداد باند هواپیما افزوده می‌شد، او متوجه ورود هواپیمایی دیگر به محوطه باند پرواز می‌شود و تصمیم می‌گیرد سرعت هواپیما را افزایش دهد و آن را به صورت مورب از روی زمین بلند کند. بدین ترتیب، او چائوی چینی با تصمیم به موقع و عاقلانه خود با فاصله‌ای 19 متری، هواپیمای روبه‌رو را از پیش رو می‌گذراند و جان 439 مسافر (اعم از 413 مسافر و 26 خدمه) را از کام مرگ بیرون می‌کشد.

کارشناسان هوانوردی این سانحه را با فاجعه فرودگاه تنریف در سال 1977 مقایسه می‌کنند، مرگ‌بارترین سانحه هوایی تاریخ که بر اثر برخورد دو «بوئینگ 747» منجر به مرگ 583 مسافر شد. بررسی این سانحه نشان می دهد کنترل ترافیک هوایی مقصر اصلی این موضوع است و در حالی که به چائو پاداشی بالغ بر 360 هزار پوند اعطا شد، دو مامور کنترل ترافیک هوایی از سمت خود برکنار شدند.

در این مطلب قصد داریم به معرفی و بررسی چنین سوانحی که اغلب آن‌ها با درایت و تبحر خلبانان از بیخ گوش مسافران گذشتند، بپردازیم.

  سانحه جاکارتا - 24 ژوئن 1982

پرواز بریتیش‌ایرویز از فرودگاه هیترو به اوکلند در حال عبور از آسمان جاکارتا بود که ناگهان به خاکسترهای حاصل از فعالیت‌های آتشفشان کوه گالوگانگ برخورد کرد و در نتیجه آن، هر 4 موتور هواپیما از کار افتادند. با صدای مهندس پرواز که فریاد می‌زد: «باورم نمی‌شود، تمام موتورها از کار افتاده‌اند»، رعب و وحشت فضای کابین خلبان را در برگرفت.

اریک مودی، کاپیتان این پرواز برای قوت قلب دادن به مسافران، خطاب به آن‌ها گفت: «خانم‌ها و آقایان، کاپیتان با شما صحبت می‌کند. ما یک مشکل کوچک داریم، هر 4 موتور هواپیما از کار افتاده‌اند و سعی داریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن این مشکل را حل کنیم. مطمئنم شما از این بابت نگرانی نخواهید داشت!». در حالی که کاپیتان در حال بررسی توان هواپیما برای ماندن در آسمان بود، مسافران وصیت‌های خود را می‌نوشتند! خوشبختانه پس از مدتی هر 4 موتور هواپیما با موفقیت شروع به کار کردند.

  پرواز 5390 بریتیش ایرویز - 10 ژوئن 1990

در این حادثه مهم، هنگام پرواز شرکت هواپیمایی بریتیش‌ایرویز به مقصد مالاگای اسپانیا که با 81 سرنشین انجام می‌شد، به دلیل جای‌گذاری اشتباه شیشه جلوی هواپیما، تیم لنکستر، کاپیتان پرواز در ارتفاع 17 هزار و 300 فوتی و در سرعتی بالغ بر 300 مایل بر ساعت به بیرون از هواپیما کشیده شد، به طوری که سر و نیم تنه وی از هواپیما خارج و پاهای وی با استقامت مهمانداران داخل هواپیما مانده بود! الستر اچسن، کمک‌خلبان این پرواز در حالی که به دلیل وزش شدید باد صدای برج کنترل پرواز را نمی‌شنید، اقدام به فرود اضطراری کرد. در نهایت، لنکستر با خیال راحت در شهر ساوتهمپتون به دلیل سرمازدگی، شوک و شکستگی بازو تحت درمان قرار گرفت.

  معجزه در هادسون - 15 ژانویه 2009

حادثه درهادسون را می‌توان یکی از معروف‌ترین حوادث هوانوردی دانست که در آن خلبان پرواز به شهرتی جهانی رسید. پس از آن که یک دسته غاز بر فراز رود هادسون کانادا هواپیمای چسلی سالنبرگر، پرواز شماره 1549 شرکت هواپیمایی «آمریکن‌ایرویز» را از کار انداختند، خلبان تصمیم به فرود اضطراری گرفت. تمام 155 مسافر این هواپیما از این سانحه جان سالم به در بردند. سالنبرگر برای عملکرد خوب خود امتیازاتی از جمله پیش‌پرداخت بالایی برای چاپ یک کتاب در مورد این حادثه و بازنشستگی پیش از موعد دریافت کرد.

  حادثه ویندزور - 12 ژوئن 1972

پرواز شماره 96 لس‌آنجلس به نیویورک شرکت هواپیمایی «امریکن»، درست پس از یک توقف کوتاه با مشکلی بزرگ مواجه شد. در محفظه بار این هواپیما به ناگهان خراب و باز می‌شود و به دلیل ریزش بار مسافران، کابل یکی از موتورها کشیده شده و موتور هواپیما از کار می‌افتد. کاپیتان برایس مک‌کورمیک، با اعلام شرایط اضطراری به مهمانداران دستور می‌دهد ماسک اکسیژن مسافران را وصل کنند، اما به دلیل ارتفاع زیر 14 هزار فوت هواپیما ماسک‌ها کار نمی‌کردند. وی هواپیما را به دیترویت برگرداند و با وجود اینکه برج مراقبت دستور فرود اضطراری فوری نداده بود، هواپیما را به بهترین نحو ممکن به زمین نشاند.

  هواپیمای بدون موتور گیملی - 23 ژوئیه 1983

هواپیمای بدون موتور گیملی در حالی که در ارتفاع 41 هزار فوت پرواز می‌کرد، در خلال پرواز مونترال به ادمونتون کانادا، به دلیل اشتباه در سوخت‌گیری به ناگهان با اتمام سوخت مواجه شد تا هواپیما تمام قدرت خود را از دست بدهد. خوشبختانه کاپیتان باب پیرسون یک خلبان باتجربه بود و موفق شد هواپیما را با موفقیت در پایگاه گیملی فرود آورد. فرود وی سخت و سریع بود، به طوری که در هنگام فرود، هر دو چرخ هواپیما منفجر شدند. همچنین با رسیدن دماغه هواپیما و اصطکاک آن با زمین آتش‌سوزی ایجاد شد که خوشبختانه در اثر آن، جان هیچ یک از 61 مسافر این هواپیما به خطر نیفتاد.

  پرواز 243 آلوها - 28 آوریل 1988

در سال 1988، یک فروند «بوئینگ 737» متعلق به شرکت هواپیمایی «آلوها» به مقصد هونولولو (مرکز ایالت هاوایی آمریکا) در حرکت بود که ناگهان قسمت کوچکی از سقف آن پاره شد! در نتیجه این اتفاق و به دلیل فشار زیادی که به سقف هواپیما وارد شد، بخش بزرگ‌تری از بدنه هواپیما جدا شد تا مهماندار 57 ساله‌ای که ‌روی صندلی خود نشسته بود، از سوراخ ایجاد شده به بیرون پرتاب شود. خوشبختانه، تمام مسافران کمربندهای خود را بسته بودند. رابرت شورنستیمر، خلبان این پرواز موفق شد 13 دقیقه بعد هواپیما را بر زمین بنشاند تا از بروز تلفات دیگر جلوگیری شود.

  پرواز شماره 38 بریتیش‌ایرویز - 17 ژانویه 2008

سانحه پرواز شماره 38 هواپیمایی انگلیس یکی دیگر از پرونده‌های جدید است. پرواز شماره 38 شرکت هواپیمایی بریتیش‌ایرویز تنها 2 کیلومتر از فرودگاه هیترو فاصله گرفته بود که موتورهای آن از کار افتادند. بلورهای یخی که در محفظه سوخت این هواپیما ایجاد شد، موجب اختلال در سوخت‌رسانی به هواپیما شده بودند. این هواپیما 270 متر قبل از باند فرودگاه و درست پشت یک هواپیمایی «ایرباس 380» فرود آمد. هواپیما آسیب جدی دیده بود، اما در این سانحه تنها یک مسافر دچار آسیب‌دیدگی شد. نام خلبان این پرواز، جان کاوارد بود.

  پرواز شماره 780 کاتای پاسیفیک - 13 آوریل 2010

در حادثه‌ای مشابه به پرواز شماره 38 بریتیش‌ایرویز، سرویس شرکت هواپیمایی کاتای پاسیفیک از فرودگاه بین‌المللی اندونزی به طور ناگهانی درست پیش از رسیدن به هنگ‌کنگ توانایی تنظیم فشار موتور را از دست داد تا خلبان این پرواز مجبور به فرود با دو برابر سرعت استاندارد شود. مالکوم واترز و دیوید هایهو، خلبانان این پرواز موفق به کسب جایزه «ستاره قطبی» برای عملکرد قهرمانانه خود شدند.

  نجات یک سوپرجامبو - 4 نوامبر 2010

ریچارد چمپیون، خلبان شرکت هواپیمایی «کانتاس» هم موفق به کسب جایزه «ستاره قطبی» شده است. حین پرواز موتور شماره 2 هواپیما بر فراز اندونزی منفجر شد، چمپیون هواپیمای «ایرباس 380» را با 469 مسافر در سنگاپور در حالی فرود آورد که هر 4 چرخ هواپیما ترکیدند، اما خوشبختانه به هیچ یک از مسافران آسیب نرسید.