مهاجرت ورزشکاران ایرانی به خارج از ایران و تغییر تابعیت آنها به بهانه‌های مختلف بحث تکراری و ناامیدکننده سال‌های اخیر ورزش است. اما چه کسانی فرار را برقرار ترجیح دادند؟

مجله مهر؛ در یک سال اخیر مهاجرات بازیگران و هنرمندان ایرانی به شبکه‌های ماهواره‌ای مانند «جم» هرروز خبر تازه جراید بود؛ اما این موضوع در جامعه ورزش سال‌هاست که وجود دارد و در چند سال اخیر، چراغ خاموش شتاب بیشتری به خود گرفته است. با این تفاوت که اگر هنرمندان و بازیگران درجه دوم و سوم از کشور خارج می‌شود در دنیای ورزش ما شاهد کوچ مربیان و ورزشکاران سطح بالای خود هستیم. ورزشکارانی که با ملیت دیگری در مسابقات بین‌المللی ظاهر می‌شوند و با پرچم کشور جدیدشان هم‌وطنان سابق خود را در میادین ورزشی شکست می‌دهد. مهاجرت دو استعداد ژیمناستیک کشور «امین ارباب» و «مژگان تاجیک» بهانه‌ای شد تا ببینیم در چند سال اخیر مهاجران ورزش ایران از چه قرار بوده است.

کشتی

مهاجرت کشتی‌گیران ایرانی به کشور آذربایجان از ۵ سال پیش از سوی رسانه‌ها منتشر شد. تا شاهد حضور ایرانی‌ها آذری‌تبار در مسابقات بین‌المللی باشیم. در رقابت‌های المپیک ۲۰۱۶ نیز دو تن از ورزشکاران ایرانی با دوبنده آذربایجان پا داخل تشک گذاشتند. «سامان طهماسبی» کشتی‌گیر ایرانی تیم ملی آذربایجان در وزن ۸۵ کیلوگرم در مسابقات المپیک ریو با «حبیب اخلاقی»‌روبرو شد و شکست خورد تا ناکام از المپیک خداحافظی کند.

طهماسبی بعدازآن گفت که از دنیای کشتی خداحافظی می‌کند.«صباح شریعتی» دیگر کشتی‌گیر ایرانی تیم ملی آذربایجان بود که در مسابقات المپیک ریو توانست به مدال برنز این مسابقات در وزن ۱۳۰ کیلوگرم دست پیدا کند. مهاجرت کشتی گیران ایرانی به آذربایجان به این دو اسم ختم نمی‌شود اما چون در میانه راه بازگشتند از آوردن اسمشان صرف‌نظر می‌کنیم.

تکواندو

بازار داغ مهاجرت در این رشته مدال‌آور بسیار داغ است. بعد از رفتن «رضا مهمان‌دوست» پرافتخارترین مربی ایرانی به‌کلی شکوه و شکایت به تیم ملی آذربایجان، نقل و انتقالات و مهاجرت تکواندوکاران ایرانی به خارج از ایران قوت گرفت. مهمان‌دوست پیش از المپیک لند از جانب فدراسیون جهانی به‌عنوان مربی جهان معرفی شد چون توانست برای اولین بار بعد از ۴۰ سال به قهرمانی کره‌ای‌ها در جهان پایان دهد؛ اما بعدازآن در آستانه المپیک از سمت خود برکنار شد.

به گفته مهمان‌دوست او به فکر دریافت مطالباتش برای درمان فرزندش بود اما موفق به وصول حقوقش نشد و فرزند خود را از دست داد. مسئول فدراسیون تکواندو بارها وی را متهم به انتقال تکواندوکاران ایرانی به این کشور کردند؛ اما مهمان‌دوست بارها تأکید کرد که بازیکنان را تنها ازنظر فنی بررسی می‌کند و در این نقل و انتقالات نقشی ندارد. سینا بهرامی، سهیلا سیاحی، پریسا کفایی، احمد محمدی ازجمله ورزشکاران ایرانی هستند که در آذربایجان فعال هستند.

میلاد بیگی توانست در مسابقات المپیک ریو هم‌وطنش «مهدی خدابخشی» را شکست دهد و به مرحله نیمه‌نهایی برود. «راحله آسمانی» نیز یکی دیگر از تکواندوکاران ایرانی ست که رفتن را به ماندن ترجیح داد. گفته می‌شد آسمانی قرار است در تیم پناهندگان باشد و با پرچم کمیته ملی المپیک به میدان بیاید اما بعدازآن خبر رسید که او یکی از اعضای کاروان تیم بلژیک شده است. بااین‌حال آسمانی نتوانست در المپیک مدال کسب کند. این در حالی است که تیم ملی تکواندو ایران توانست با درخشش کیمیا علیزاده اولین مدال المپیک تاریخ بانوان ایران را به خود اختصاص دهد

شطرنج

در دسامبر سال گذشته به‌یک‌باره در رتبه‌بندی اعلام‌شده از سوی فدراسیون جهانی شطرنج نام «الشن مرادی» استاد بزرگ ایرانی از رتبه‌بندی شطرنج‌بازان ایران خارج شد. این شطرنج‌باز ایرانی که تا ماقبل از آن در فهرست شطرنج‌بازان ایرانی قرار داشت. به‌یک‌باره از ماه دسامبر در زیر پرچم فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) قرار گرفت. معمولاً شطرنج‌بازانی که می‌خواهند تغییر تابعیت بدهند زیر پرچم فیده می‌روند و بعد از گرفتن تابعیت جدید در لیست شطرنج‌بازان انتقالی قرار می‌گیرند. مرادی باگذشت یک سال همچنان در رتبه‌بندی جهانی زیر پرچم فیده قرار دارد.

جودو

«وحید سرلک» نیز ازجمله ورزشکارانی ست که درزمانی از بهترین‌های وزن خود بود اما به دلیل اختلافات مالی با فدراسیون لباس تیم ملی ایران را از تن درآورد. او که از قبل از تیم ملی آلمان پیشنهاد داشت درنهایت به آلمان پناهنده شد تا بالباس تیم ملی این کشور به میدان برود.

هندبال

«ایمان جمالی» یکی از بهترین هندبالیست‌های کشورمان که شاخص‌ترین لژیونر تیم ملی کشورمان بود که به تیم ملی مجارستان پیوست.

جمالی مدت‌ها در این کشور لژیونر بود و بعد از چند مصدومیت و رفت‌وآمد به فدراسیون هندبال و مذاکره با مسئولان درنهایت از حضور در تیم ملی ایران عذرخواهی کرد.

قایقرانی

مینا علیزاده ملی‌پوش قایقرانی کشورمان در سال ۲۰۰۹ به همراه تیم ملی کشورمان در مسابقات جهانی دراگون بت جمهوری چک شرکت کرده بود که به‌یک‌باره اردوی تیم ملی را رها کرد و به آلمان پناهنده شد. شروین پاک‌دلان دیگر قایقران تیم ملی نیز در بعد از پایان مسابقات تیم ملی باوجوداینکه از گیت فرودگاه گذر کرده بود دوباره بازگشت و به این کشور پناهنده شد. بعدازآن مشخص شد که این کار درخواست خانواده مادری وی بوده است. درنهایت این قصه با اخراج مربی تیم ملی به دلیل کوتاهی از مسئولیت خود تمام شد.

نجات غریق

«پوریا پور ابراهیم» و «محمود زاویه» نیز بعد از پایان مسابقات در «مون پولیه» به ایران بازنگشتند و تصمیم گرفتند برای ادامه کار خود کشور تازه‌ای را به‌جز وطن خود انتخاب کنند.

ژیمناستیک

احسان خدادادی درباره رفتنش به ترکیه گفت: «۱۰ سال عضو تیم ملی ژیمناستیک بودم و دو سال کاپیتانی تیم ملی را بر عهده داشتم اما متأسفانه سرمربی تیم ملی ژیمناستیک با زدن انگ بی‌اخلاقی و اینکه مشکل اخلاقی دارم و در اردوی اوکراین به‌جای حضور در تمرینات و گوش دادن به حرف مربیان دنبال کارهای شخصی خود بودم، به‌راحتی با آبروی من بازی کرد و ایمان خاموشی را که شاگردش و جزو ذخیره‌های تیم ملی بود دربازی‌های آسیایی اینچئون جایگزین من کرد!» محمد رمضان پور نیز یکی دیگر از استعدادهای ژیمناستیک بود که راهی دانمارک شد.