اگرچه
اغلب کارشناسان حوزه حملونقل با ادغام وزارتخانههای راهوترابری و مسکن
و شهرسازی مخالف بودهاند، اما دولت یازدهم نیز در ادامه رویکرد دولت قبل
این ادغام را امری درست و کارشناسیشده میپندارد.
به گزارش
روزنامه دنیای خودرو، در سالیان اخیر
همواره نبود متولی یکپارچهسازی روشهای حملونقل و تنظیمکننده مقررات و
استانداردها در این حوزه مشهود بوده و همین امر سبب شده است توسعه متوازن
بین کلیه مدها اتفاق نیفتد. بهطور مثال، رویکرد دولت، توسعه گستردهتر از
بخش ریلی است اما به دلیل نبود نهاد یکپارچهساز در درون بخش حملونقل این
مهم عملی نشد.
بر این اساس، روزنامه دنیای خودرو در یک نظرسنجی به
بررسی میزان ضرورت تشکیل معاونت حملونقل در وزارت راه و شهرسازی به عنوان
سیاستگذار واحد چهار حوزه هوایی، دریایی، ریلی و جادهای و مدیر بالادستی
سازمانها و معاونتهای این حوزهها در وزارت راه و شهرسازی برای تحقق
اهداف تعیینشده پرداخته است.
به عاقبت پژوهشگاه حملونقل گرفتار نشود
محمدحسن
موسوی، کارشناس حملونقل میگوید: «قصد دارم نظراتم را با مثالی آغاز
کنم. وزارت محیطزیست کشور کانادا بخشی به نام معاونت نقشهبرداری دارد.
اگر از رئیسجمهور کانادا هم بپرسند شاید از وجود چنین زیرمجموعهای اطلاع
نداشته باشد، اما این زیرمجموعه کارش را درست انجام میدهد، در مورد وزارت
راه هم، چنین موضوعی مصداق دارد. این طرح فینفسه خوب است، اما باید مشخص
شود چند کار موازی در آن انجام خواهد شد؟ اختیاراتش چقدر است؟ چرا وظایف به
سازمان حملونقل جادهای سپرده نشده است؟ همچنین در حالی که شورای ترافیک
زیر نظر وزارت کشور است، باید مشخص کرد تعامل با پلیس که زیر نظر دولت
نیست، چگونه خواهد بود. امیدوارم اجرای این طرح به عاقبت پژوهشگاه
حملونقل گرفتار نشود.»
شایستگیها اسیر روابط نشودمجید
بابایی، کارشناس حملونقل ریلی، در این زمینه میگوید: «باید دید آیا این
معاونت از اختیارات و ابزار لازم برای اعمال سیاستهای یکپارچه بین مدهای
حملونقل درون و بینشهری برخوردار خواهد بود یا خیر؟ قبلا چنین نقشی
برعهده معاونتهای اقتصاد حملونقل و برنامهریزی بوده است، اما هیچگاه
موفقیتی نداشتهاند و هر یک از دستگاههای متولی رأسا سیاستهای صنفی خود
را دنبال میکردهاند که گاهی با یکدیگر هم در تضاد بودهاند.»
جدا
از مشکلات ساختاری که این معاونت ممکن است با آن روبهرو باشد، اما
میتواند نقشی سازنده در اصلاح نقشهراه بخش حملونقل کشور داشته باشد. سهم
توانمندیهای مدیریتی و نیروی انسانی در این معاونت بسیار بالاست و محل
سیاستگذاری، تعیین مسیر و اهداف کلان حملونقل است. چنین ویژگیهایی
مستلزم حضور خبرهترین و برجستهترین مدیران و کارشناسان حوزه حملونقل،
اقتصاد و برنامهریزی شهری است. آنچه امروز در بدنه دولت مشاهده میشود،
نبود نیروهای خوشفکر و توانا در مباحث کارشناسی است. امیدوارم حال که قرار
است چارچوبهای این معاونت از پایه شکل بگیرد، بهجای در نظر گرفتن
شایستگیها، اسیر روابط نشود که در این صورت گناهی نابخشودنی مرتکب شده
است.»
ضرورت به خدمت گرفتن کارشناسان مطلع و کارآزمودهمنصور
محمودی، کارشناس حملونقل ریلی با بیان اینکه اصولا در کشورهایی با
حملونقل پیشرفته دو پیوستگی سختافزاری (اتصال شبکهها و هماهنگی تجهیزات
مربوط به حملونقل ترکیبی) و پیوستگی نرمافزاری (اشتراک در برنامهریزی
توسعه، تقسیم بهینه سهم بازار بین زیربخشها، روشهای کنترل و آمارگیری و
...) مطرح است، میافزاید: «به دلیل بیتوجهی به این موضوعات، نیازی به
معاونت حملونقل احساس نمیشد. البته نمیدانم شرح وظایف این معاونت شامل
مسکن هم میشود یا خیر، اما اگر جواب مثبت باشد نقش بسیار پیچیدهتری بر
عهده آن قرار میگیرد. همانطور که دوستان هم گفتند برای انجام وظایف،
بهویژه در آغاز کار این معاونت، به خدمت گرفتن کارشناسان بسیار مطلع و
کارآزموده ضروری است.
از تجربیات کشورهای دیگر درس بگیریمعلی
افشار، تحلیلگر تقاضای سفر در موسسه بینالمللی «کمبریج سیستماتیک»، معتقد
است: «باید از تجربیات کشورهای دیگر در این زمینه بهطور عاقلانه استفاده
کرد. پیشنهاد میکنم روند تشکیل وزارت حملونقل در ایالاتمتحدهآمریکا در
سال 1965 را بررسی کنید. برای موفقیت در اجرای این طرح باید با دیدی جامع
به این موضوع نگاه و سعی کنیم تمام ذینفعان این فرآیند را به میدان آوریم و
اهداف بلندمدت و ملی را در نظر بگیریم تا به عنوان یک بازیگر منطقهای به
حملونقل بار و مسافر، در یک محیط امن، کارآمد و به شیوهای مقرون بهصرفه
بپردازیم.»