آخرین وضعیت راه‌اندازی گروه سینمایی کودک

فرشته طائرپور درباره‌ی آخرین وضعیت راه‌اندازی گروه سینمای کودک اظهار امیدواری کرد که طرحی که برای اجرا دارند، به نتیجه برسد و در نیمه دوم آبان ماه اکران آزمایشی گروه کودک را شروع کنند.

دبیر شورای سیاستگذاری و راهبردی سینماهای کودک و نوجوان در آستانه‌ی 17 مهر ماه روز جهانی کودک در پاسخ به این سوال ایسنا درباره‌ی تاریخ آغاز فعالیت گروه سینمایی کودک، با بیان اینکه امیدوار هستند، نیمه‌ی دوم آبان ماه اکران آزمایشی این طرح آغاز شود، در عین حال گفت: البته این اتفاق به این شرط است که گروه اول سینماهایی که در نظر داریم، مناسب‌سازی شده باشند.

طائرپور در مرداد ماه در گفت‌وگوی مشروحی که درباره‌ی سینمای کودک و شورای سیاستگذاری آن داشت، درباره‌ی برنامه‌هایشان برای اکران فیلم های کودکان و نوجوانان گفته بود: علاوه بر کارهای انجام شده در دو گروه بررسی فیلمنامه و بازبینی فیلم؛ پیش‌نویس طرح "ساماندهی به اکران فیلمهای کودک و نوجوان" نیز در شورا تهیه و برای رئیس سازمان سینمایی و مدیر عامل فارابی جهت تصویب و ابلاغ ارسال شد. در جلسه‌ای هم که با اعضای شورای صنفی نمایش در ارشاد برگزار شد، اینجانب به اتفاق جناب آقای تابش شرکت کردیم و طرح را به نمایندگان صنوف توزیع و نمایش معرفی کردیم. با توجه به امتیازها و مشوق‌های واقع بینانه‌ای که برای سالن‌های نمایش دهنده اینگونه فیلم‌ها در طرح منظور کرده‌ایم، توانستیم که موافقت اصولی سینماداران را در جلسه مذکور جلب کنیم و طرح را برای اجرا وارد مراحل بعدی سازیم. متعاقب این طرح گروه کوچکی در بنیاد فارابی برای تحقیق میدانی تشکیل شد. اولین ماموریت تحقیقی این گروه، شناسایی و ارائه گزارش از سالن‌های مستعد برای نمایش فیلمهای کودک و فیلم‌های نوجوان-متعلق به بخش خصوصی و یا مراکز دولتی- در سراسر کشور بود. این گروه طی ماه‌هایی که از آغاز کارش می‌گذرد 62 نقطه نمایشی را در شهرهای بزرگ و کوچک استان‌های تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مازندران، مرکزی، گیلان، گلستان، اصفهان، فارس، یزد، کرمان، کردستان، کرمانشاه، همدان، قزوین، خوزستان و هرمزگان را مورد بازبینی و بررسی قرار داده است. این گروه فهرستی از سینماهای مناسب یا مستعد را به شورا ارائه کرده تا در مرحله راه اندازی گروه ویژه نمایش فیلم‌های کودک و نوجوان به سالن‌های اصلی گروه اضافه شوند. حتی برای نمایش‌های سیار در شهرهایی که فاقد هرگونه سالن اجتماعات هستند نیز در طرح پیش‌بینی‌هایی شده که گروه مذکور با توجه به دستگاه‌های سیار نمایش موجود در سازمان سینمایی، برای آن شیوه نیز فهرستی تهیه کرده است.

او همچنین خاطرنشان کرد: مهمترین مسئولیت شورا علاوه بر تدوین طرح، نظارت بر اجرای صحیح و مناسب آن در نقاط نمایشی و تهیه بسته‌های چند فیلمی (با تنوع کودک و نوجوان و ترکیب فیلم‌های ایرانی و خارجی مناسب) برای فصل‌های تعطیلی و تحصیلی، جهت نمایش در این گروه است. همچنین طی توافق با رئیس هیئت مدیره "کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان" که خود یکی از فعال‌ترین اعضای این شورا هستند مقرر شده که سالن‌های نمایش کانون در سراسر کشور نیز به این مجموعه اضافه شوند. مشخصا دو سالن زیبای کانون در خیابان‌های وزرا و نیاوران، در شمار سالن‌های سری اول این طرح قرار دارند و توافق شده که مراسم افتتاحیه فیلم‌های کودک و نوجوان در این سالن‌ها برگزار شوند. طرح با اختصاص 9 نقطه نمایشی با پراکندگی جغرافیایی نسبتا مناسب، در سالن‌ها یا مجموعه‌های سینمایی در تهران آغاز به کار خواهد کرد. خوشبختانه پیشنهادهایی برای پیوستن به این گروه از سوی سالن‌هایی دیگر در تهران و شهرستان‌ها و همچنین مناطق محروم نیز دریافت شده که در دست بررسی شورا هستند. برای مثال اخیرا خود من با دعوت مدیرکل ارشاد استان تهران به اتفاق یک طراح به بازدید سالنی در قرچک ورامین رفتم. منطقه‌ای محروم که بچه‌های آن جز یک کتابخانه عمومی که اخیرا با فرمان مقام معظم رهبری ساخته شده، هیچ محلی برای استفاده از تولیدات فرهنگی ندارند. نزدیک‌ترین سینما به آنها در یک شهر حاشیه‌ای دیگر قرار دارد که گاهی با همت مربیان مدارس و تقبل هزینه‌ها و گرفتاری‌های ایاب ذهاب با مینی بوس، بچه‌ها برای تماشای فیلمی که ممکن است مناسب سن و سلیقه آنها هم نباشد به آنجا برده می‌شوند. در طبقه زیرین این کتابخانه عمومی، که انصافا بسیارخوب اداره می‌شود، سالنی وجود دارد که بدون هیچ تناسب معماری برای نمایش فیلم و یا اجرای تئاتر در نظر گرفته شده. وسط این سالن ستون‌های بزرگی وجود دارند که بخش‌هایی از آن را نسبت به نقطه نمایش و صحنه، کور کرده‌اند. ستون‌هایی که مطلقا قابل تخریب و حذف نیستند و تنها در یک طراحی خلاقانه و کاربردی می‌شود از بخش میانی آنها برای نشستن بچه‌ها استفاده کرد. به جز سالن‌هایی از این دست که نیاز به طراحی و تغییر فرم و بازسازی دارند، کلیه سالن‌های دیگری هم که برای نمایش فیلمهای کودکان انتخاب می‌شوند در چارچوب طرح شورا باید مناسب سازی شوند و فضای جذابی را برای مخاطبان ویژه خود ایجاد کنند. در طرح ما، هزینه بازسازی‌ها و یا مناسب‌سازی‌ها، به تفکیک هر سینما بین صاحبان سالن و وزارت ارشاد تقسیم خواهد شد. نماسازی‌های داخلی و خارجی این سالن‌ها به صورت مینیمال، با نورپردازی‌های متغیر و حداقل دو منظوره خواهد بود تا به نسبت نمایش فیلم‌های کودکان و نوجوانان فضا را تغییر دهند.

طائرپور گفته بود: چنانچه وزارت ارشاد برای آماده سازی این سالن‌ها بودجه کافی و بموقع نداشته باشد، شورا رایزنی خود را با اشخاص یا مراکز صاحب سرمایه و علاقمند به سینما، جهت سرمایه‌گذاری یا کمک بلاعوض آغاز خواهد کرد که البته این روند به معنای تعویق در اجرا خواهد بود. در جلسه بسیار خوبی هم که با جناب دکتر حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور داشتیم، راهنمایی‌های مفیدی برای استفاده از تسهیلات ویژه در زمینه تولید و نمایش فیلم‌های کودکان و نوجوانان گرفتیم. خوشبختانه ایشان بقدری با اهداف و اهمیت سینماهای کودک و نوجوان همدلی داشتند که حتی مقرر شد در جلسه‌ای از جلسات شورا شرکت کنند. برای ما جالب بود که ایشان معتقد بودند بحث درجه بندی سنی فیلم‌ها نیز باید در اولین فرصت توسط این شورا صورت بگیرد.

دبیر شورای راهبردی و سیاستگذاری سینمای کودک با اشاره به شاخص‌ترین ویژگی گروه سینماهای کودک و نوجوان گفته بود: شاخص‌ترین ویژگی گروه سینماهای کودک و نوجوان، انحصاری بودن تمام سئانس‌های آن از صبح تا ساعت ١٩/٣٠ در ایام تحصیل و تا ساعت ٢٠/٣٠ در ایام تعطیل، برای نمایش فیلم‌هایی مناسب این مخاطبان خواهد بود. شورا بنا دارد از این طریق، به سرفصل اهداف خود در زمینه اکران، یعنی ارائه نشانی‌های ثابت از گروه نمایش‌دهنده فیلم های کودک و نوجوان دست یابد و به خانواده‌ها و مدارس، فرصت برنامه ریزی برای مراجعه به سینماهایی را بدهد که هیچ مراجعه کننده‌ای را با تغییر برنامه نمایش، دچار سردرگمی نخواهد کرد.

این فعال سینمای کودک همچنین در پاسخ به اینکه  آیا بنیاد فارابی یا شورا اقدام به پخش فیلم‌های این گروه خواهند کرد؟ توضیح داده بود: از آنجا که شورا قصد ندارد خود وارد کارهای عملیاتی و خدماتی شود، مقرر شده که هیچ مرکز پخشی در شورا برای این فعالیت ایجاد نشود و شائبه رقابت با بخش فعال خصوصی پیش نیاید. چندین سال قبل مجمع سینمای کودک با حمایت فارابی اقدام به چنین کاری کرد و شکست فاحشی را نصیب خود ساخت. البته شورا قطعا بر محتوا و عملکرد این گروه نظارت خواهد داشت و رعایت ضوابط طرح را رصد خواهد کرد. از سوی دیگر با توجه به نیاز این گروه به بهره‌مندی از تخصص‌های پخش حرفه‌ای و همچنین امکانات تبلیغاتی دفاتر فعال و مجرب در این حوزه، حتما با دفاتر پخش موفق در عرصه سینمای ایران (بخصوص دارای تجربه در نمایش فیلمهای کودکان و نوجوانان) مشورت و تشریک مساعی خواهیم کرد. تاکنون نیز در این زمینه مذاکراتی را انجام داده و در صدد تشکیل شورایی برای نظارت بر امور یک یا چند پخش تخصصی هستیم. البته همچنان توافق بین تهیه‌کنندگان هر فیلم و پخش کنندگان منتخب آنها را در بخش خصوصی محترم می دانیم و آنرا از الزامات رونق بازار این سینما می‌شماریم. آنچه مسلم است اینست که نه بنیاد فارابی و نه شورا، مطلقا قصد فعالیت مستقیم و اقتصادی در حوزه پخش فیلمهای کودک و نوجوان را نداشته و صرفا بر محتوا، برنامه‌ها و عملکرد این گروه نظارت خواهند داشت.

 طائرپور همچنین درباره‌ی پیش بینی‌اش از آغاز اجرای طرح اکران در همان مقطع (مرداد ماه) مطرح کرده بود: ما بیش از هر مدیر و مرکز و تهیه‌کننده‌ای، می‌دانیم که چقدر استفاده از فرصت تابستان برای اکران، اهمیت دارد اما بیش از سرعت، برای ما کیفیت کار در آغاز و ادامه آن اولویت دارد. این حرکت باید بتواند راهگشای حرکت‌های بعدی باشد و تاثیرات خود را بر تولید نیز به مرور نشان دهد. فرق ذاتی شورای ما با گروهی شبیه هنر و تجربه در این است که مهمترین بخش کار ما در اکران خلاصه نمی‌شود. در هنر و تجربه، فرآیند ساماندهی، با تخصیص چند سالن از سالن‌های موجود و گزینش فیلم‌هایی از میان انبوه فیلم‌های ساخته شده و نمایش داده نشده، شروع شد و البته با مدیریت خوب و حمایت‌های مالی سازمان سینمایی و موسسه سینماشهر، جواب خوبی هم به صاحبان آثار و مخاطبان علاقمندش داد. در حوزه سینمای کودک و نوجوان ما معتقدیم که این سینما نسبت به هنر و تجربه، استعداد بیشتری برای خودکفایی و دستیابی به فروش‌های رضایت‌بخش و تاثیر گذار دارد؛ به شرط آنکه فضا سازی‌های مناسب و مدیریت‌های خلاق و حساس در آن وجود داشته باشد، همانطور که گفتم تولیدات آن نیز از مسیر دقت و دلسوزی عبور کرده باشد. تجربه نشان داده که هر زمان فیلم کودک یا نوجوان جذابی به اکران درآمده، جزو سه فیلم پرفروش آن سال قرار گرفته بی‌آنکه گروه‌های سیاسی و اجتماعی و ارزشی و یا خانواده‌ها نسبت به آن اعتراضی داشته باشند. حتی در این سال‌های کج روی جریان سینمای کودک و نوجوان، تجربه‌های مستقلی چون "کلاه قرمزی" و "شهرموشها" توانسته‌اند این جایگاه را حفظ کنند. لذا تولید و نمایش فیلم‌های کودک و نوجوان، پس از یک آغاز سنجیده و خوب می‌تواند با بی‌نیازی و موفقیت راه خود را پیدا کند و پیش برود و از مخاطبان فراوانش اجر ببیند و بر صدر بنشیند؛ می‌تواند پس از دستیابی به جایگاهی مناسب، بی‌نیاز از حمایت دولتی دخل و خرجش را تنظیم کند، به شرط آنکه مجموعه این شورا و مدیریت دولتی ذیربط ، موفق شوند موانع موجود را از سر راهش بردارند و صرفا برای آغاز حرکتش مایه و سرمایه بگذارند. با اطمینان ادعا می‌کنم که با توجه به محدودیت‌هایی که خود ما برای سرمایه‌گذاری در تولید تعریف کرده‌ایم و در بخش سالن و اکران نیز تدابیر و مشوق‌های کافی برای صاحبان سالن قرار داده‌ایم، نیاز به سرمایه‌گذاری دولت برای راه اندازی طرح، کمتر از سایر بخش‌های سینما، اما بهره‌وری‌های اجتماعی و اقتصادی آن بمراتب بیشتر از سایر حوزه‌ها خواهد بود. این ادعا را درصورت مقایسه مجموع هزینه‌های انجام شده برای این گروه با گروه‌های دیگری که مورد حمایت ارشاد هستند، می‌توان ثابت کرد.