روند توسعه جزیره کیش در سه سال دولت یازدهم

‌توسعه متوازن کیش یکی ازشاخصه های ارزنده عملکرد تیم مدیریتی این منطقه آزاد درسه سال گذشته است. رها شدن جزیره کیش از وابستگی به درآمدهای ناشی از فروش زمین، ایجاد درآمدهای پایدار، حمایت از سرمایه گذاران صنعتی و تولیدکنندگان کالا و خدمات درحوزه های گردشگری، فناوری، صنعتی و درمانی و ... ، تغییر انگیزه ها به سمت تولید کالا و خدمات و توسعه کارآفرینی با تسهیل شرایط ضمن  شفاف سازی امور نتایج ارزنده ای برای این جزیره مرجانی است که ثمرات بسیاری از این اقدامات اعتلای این جزیره را درزمینه های اقتصادی و گردشگری رقم خواهد زد. این نتایج  حاصل تفکر، تدبر، اقدام و نظارت شبانه روزی بر برنامه ریزیها وفعالیت های اجرا شده در جزیره کیش است.

عملکرد کیش در سه سال گذشته :

رکورد 105 میلیون دلاری صادرات محصولات تولیدی کیش درپی افزایش 72 واحد صنعتی

رشد ارزش صادرات محصولات تولید  شده درجزیره کیش دستاوردی ارزشمند است که این جزیره را در مسیر دستیابی به اهداف پیش بینی شده برای مناطق آزاد درسیاستهای اقتصاد مقاومتی قرار داده است.

رشد 117 درصدی ارزش صادرات جزیره کیش شاهدی براین ادعاست که درطول سه سال گذشته ارزش صادرات محصولات تولیدی  جزیره کیش از 48.4 میلیون دلار درسال 91 به 105 میلیون دلار درسال 94 رسیده است.

درسال 92 سازمان منطقه آزاد کیش موفق شد ارزش صادرات خود را به رقم  54.7 میلیون دلار افزایش دهد روند افزایش ارزش صادرات با شیبی تند درسال 93 به رقم 81.4 میلیون دلارصعود کرد ودرسال 94 این رقم به 105 میلیون دلار افزایش یافت.

در بخش واردات درسال 92 میزان واردات جزیره کیش 559 میلیون دلار بود که کاهش میزان واردات جزیره کیش ازدستاوردهای مهم درمسیر تحقق اقتصاد مقاومتی است.

درسال 93 این رقم به 508 میلیون دلار کاهش یافت و درسال 93 رقم واردات جزیره کیش با تنزل 19 درصدی درمقایسه با سال 92 به 452 میلیون دلار کاهش یافت.

مقایسه آمار صادرات کیش درسال 94 که رقم 105 میلیون دلار است با آمار 452 میلیون دلاری واردات درهمین سال نشان می دهد ارزش واردات کیش 4 برابر ارزش صادرات محصولات تولیدی درسال گذشته است درحالی که درسال 92 این اختلاف بین ارزش واردات نسبت به صادرات 10 برابر بود.

رسیدن به تراز مثبت تجاری برنامه ای است که سازمان منطقه آزاد کیش درطول سه سال گذشته با تمرکز برجذب سرمایه های صنعتی وتولیدی درپیش گرفت و گام بزرگی دراین راستا برداشت هرچند تا رسیدن به سرمنزل مقصود راه دشواری پیش روست اما این موفقیت ارزشمند که مرهون تلاش سه ساله تیم مدیریتی منطقه آزاد کیش است نشان می دهد با برنامه ریزی منسجم وهدفمند جزیره کیش درآینده نزدیک می تواند الگویی موفق برای دستیابی به توسعه اقتصادی باشد.

** افزایش 51 درصدی سهم گردشگری، در سبد سرمایه گذاری غیر صنعتی کیش، دستاوردی ارزشمند

جزیره کیش براساس ماموریت محوله از سوی دولت، منطقه آزاد تجاری وگردشگری است. درطول سه سال گذشته مسئولان، کارشناسان و مشاوران جزیره کیش با بررسی همه جانبه برای اصلاح ساختار سرمایه گذاریهای کیش اقدام کردند. خلاء سرمایه گذاری دربخش های گردشگری و تولیدی که مهمترین ماموریت جزیره کیش به عنوان نخستین منطقه آزاد کشوراست بزرگترین سد درمسیر توسعه این منطقه آزاد بود.

تیم مدیریتی سازمان منطقه آزاد کیش از بدو ورود درسال 92 با واقعی کردن قیمت عرضه زمین علاوه برحذف واسطه ها ورانت دراین بخش نسبت به حفظ این اراضی به عنوان سرمایه ای برای آینده این جزیره اقدام کرد .

درسال 91 میزان واگذاری زمین درجزیره کیش 970 هزار مترمربع بود که با سیاستهای اجرایی سازمان منطقه آزاد کیش درسال 94 به 82 هزار مترمربع رسید درحقیقت واقعی شدن قیمت واگذاری زمین ضمن کاهش 91 درصدی میزان واگذاری وحفظ این منبع ارزشمند درطول سه سال گذشته ارزش افزوده ای معادل 130 درصد برای کیش به همراه داشته است.

سازمان منطقه آزاد کیش همزمان با حمایت وتسهیل شرایط برای سرمایه گذاران دربخش های صنعتی، گردشگری، زیرساختی و خدماتی نسبت به اصلاح ترکیب پروژه های سرمایه گذاری دراین جزیره اقدام کرد.

به طوریکه سهم کاربریهای تفریحی و ‌گردشگری درسبد واگذاری اراضی درسه سال گذشته به بیش از 50 درصد افزایش یافته است.

این سیاست هوشمندانه باعث شد انگیزه کار برای سرمایه گذاران صنعتی، تولیدی، خدماتی وگردشگری افزایش یابد.

با پشتوانه حمایت مسئولان درطول سه سال گذشته حجم سرمایه گذاریهای غیرصنعتی کیش با اجرای 62 پروژه به رقم 65 هزار و200 میلیارد ریال رسید و سبد سرمایه گذاری کیش با تحولی بزرگ روبرو شد و سهم سرمایه گذاریهای گردشگری در جزیره کیش 51 درصد وسرمایه گذاری درحوزه مسکونی 27 درصد شد.  

** جذب 9400 میلیارد ریال سرمایه درقالب 65 طرح صنعتی
سازمان منطقه آزاد کیش درپی منویات ارزنده مقام معظم رهبری دراجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی مبنی براصلاح ساختار درآمدی و ایجاد درآمدهای پایدار رویکردی جدید را درواگذاری های خود دنبال کرد که حمایت از سرمایه گذاران ، حفظ منابع و ایجاد ارزش افزوده دراراضی منطقه آزاد کیش نیز درآن دیده شده بود.

دراین برنامه اراضی کیش به سه صورت استیجاری، مشارکتی وقطعی واگذار می شوند.

با اجرای این طرح میزان واگذاری قطعی زمین درسبد سرمایه گذاریهای سازمان از 80 درصد به 36 درصد کاهش یافت ومشارکت با سرمایه گذاران دراجرای پروژه ها وکسب درآمد از ارزش افزوده ناشی از آن جایگزین درآمد حاصل از فروش زمین خام برای این منطقه آزاد شد.

 نکته مثبت دراین طرح واگذاری استیجاری زمین با قیمت های حمایتی به سرمایه گذاران و کارآفرینان درحوزه خدمات صنعتی و صنایع کوچک است به همین منظور با ایجاد شهرک صنعتی شماره شش قطعات کوچک زمین برای فعالیت صنایع کوچک به سرمایه گذاران با قراردادهای استیجاری وهزینه های پایین واگذار شده است.

ایجاد فرصت برای جوانان، اشتغال آفرینی ، جذب شرکت های داشن بنیان و حمایت از کارافرینان ثمره ارزشمند اجرای این طرح است.

شهرک شماره شش صنعتی کیش نمونه بارز اجرای این طرح است که به شهرک خدمات صنعتی وپشتیبان تبدیل شده است .  این شهرک دارای 94 قطعه زمین  120 تا 2300 متری است و درفاز اول 80 درصد این شهرک واگذار شده است. 

با اجرای این سیاستها 65 طرح صنعتی با سرمایه گذاری 9400 میلیارد ریال درسه سال گذشته جذب شده که رشد 17.6 درصدی را برای جزیره کیش به همراه داشته است.

همچنین درطول سه سال گذشته  72 واحد تولیدی وخدمات صنعتی به بهره برداری رسیده ویا فعال شده است.

** رشد بی سابقه فعالیت شرکت های بین المللی  درکیش
از ابتداي آغاز فعاليت اداره ثبت شزکت ها در منطقه آزادکیش تاكنون حدود ١٠ هزار و900 شركت در كيش ثبت شده اند.

در سه سال گذشته ٢٦٤٧شركت در كيش ثبت شده اند كه از اين تعداد٢٥١٩ شركت ايراني، ٥٢ شركت خارجي و ٧٦ شركت مالكيت مشترك ايراني ، خارجي دارند.
افزايش ثبت شركت هاي خارجي از هشت شركت در سال ٩٢ به ٢٧ شركت درسال ٩٤ و ثبت ١٠ شركت در سه ماهه نخست امسال بيانگر بهبود فضاي كسب وكار ورونق در بخش بين الملل دراين جزيره است.

** شفاف سازی اولویت اقتصادی کیش درسه سال گذشته
ایجاد درگاه خدمات دولت الکترونیک وپنجره واحد اقتصادی یکی از مهمترین برنامه های سازمان منطقه ازاد کیش برای دستیابی به شفافیت وسلامت اقتصادی وتسهیل امور فعالین اقتصادی درسه سال گذشته بوده است.

شفاف سازی فرآیندها محصول ارزشمند الکترونیکی شدن فرآیندها درجزیره کیش است . معاونت اقتصادی سازمان منطقه آزاد کیش با ایجاد سه سامانه ثبت درخواست های سرمایه گذاری، صدور مجوز اقتصادی و ثبت اظهار نامه گمرکی امکان انجام فرآیندها به صورت الکترونیکی را برای متقاضیان وسرمایه گذاران داخلی وخارجی فراهم کرده است.

ثبت شرکت ها سامانه جدیدی است که تا پایان سال جاری رونمایی واجرایی می شود.

تسریع، تسهیل وسلامت اقتصادی از مزایای راه اندازی این سامانه ها است.

**‌رشد 86 درصدی جذب سهمیه کالاهای مشمول تبصره جذب با توسعه امکانات بندری کیش
دولت برای تامین نیازهای داخلی کشور ناگزیر به واردات برخی کالاها است . مسیرهای ورود این کالاها بنادر وگمرکات مرزی کشور است که براساس مصوبه دولت برای مناطق آزاد سهمی از واردات این کالاها درنظر گرفته شده است . با توسعه زیرساخت های بندرگاهی وتسهیل فرآیندهای گمرکی واداری درسال گذشته  69 میلیون دلار از این واردات که دربودجه کشور نیز دیده شده ومشمول تبصره جذب شده از بندر تجاری کیش وارد شده است  که درمقایسه با سال 91 رشد 86 درصدی داشته است.

با جذب این میزان از واردات کشور از طریق منطقه آزاد کیش ، این منطقه از طریق تسهیل امور به یاری سایر بنادر ومبادی ورودی کشور آمده وعلاوه بر این موجب رونق اقتصادی وکسب درآمد برای فعالین اقتصادی ومنطقه شده است.

** دستیابی به افزایش صادرات درپی اصلاح ساختار سرمایه گذاریها و نحوه واگذاری اراضی
زنجیره تحول اقتصادی جزیره کیش با اصلاح قیمت ونحوه واگذای اراضی کیش آغاز وباعث ترغیب سرمایه گذاران برای سرمایه گذاریهای صنعتی وگردشگری درکیش شد. این موضوع باعث اصلاح ترکیب سرمایه گذاری درکیش وافزایش سهم سرمایه گذاریهای تولیدی وصنعتی شد. با افزایش واحدهای صنعتی میزان تولید محصولات افزایش یافت ودرپی آن رشد صادرات را درپی داشت.

حصول این نتایج ارزشمند اقتصادی حاصل برنامه ای دشوار بود که درسایه سیاستهای ارزشمند رهبر معظم انقلاب وتاکید براجرای اقتصاد مقاومتی دردولت تدبیروامید درکیش محقق شد.

** جزیره کیش پیشگام درتحقق اهداف اقتصاد مقاومتی درمناطق آزاد
براساس سیاست های ابلاغی رهبر انقلاب درخصوص اقتصاد مقاومتی  و برنامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی دردولت ،  افزایش 30 درصدی تولید وصادرات، افزایش 30 درصدی صادرات مجدد و ایجاد مراکز ارتقاء وانتقال فناوری وتکنولوژی  به عنوان اهداف مناطق آزاد درمسیر تحقق اقتصاد مقاومتی درسال جاری تعیین شده است.

دربخش افزایش تولید وصادرات جزیره کیش در5 ماه نخست سال 95 با افزایش 15 درصدی صادرات محصولات تولیدی که بخش عمده آن درزمینه محصولات پزشکی، دارویی ، نفتی وآرایشی وبهداشتی وصادرات این تولیدات به کشورهای منطقه وآسیای میانه است نیمی از مسیر را پیموده است . دربخش صادرات مجدد نیز با همین رقم جزیره کیش به نیمه راه رسیده وبراساس تاکیدات مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش تلاش می شود تاپایان سالجاری این آمارها به بیش از 30 درصد افزایش یابد.

در زمینه ایجاد مراکز ارتقاء وانتقال فناوری وتکنولوژی نیز جزیره کیش علاوه برراه اندازی مرکز ارتقاء وانتقال تکنولوژیهای تولید وساخت تجهیزات صنعت نفت  و تکنولوژیهای تولید وساخت اقدام نموده که اقدامات مرتبط با آنها تاکنون اجرایی شده است.

عمرانی :
ايجاد اولين باند استاندارد هواپيماهاي پهن پيكر كشور در جزيره كيش
فرودگاه کیش به عنوان مهمترین مبداء ورودی در افزایش رضایتمندی گردشگران اين منطقه نقش موثري دارد. در همین راستا از ابتداي فعاليت دولت تدبير و اميد  توسعه زیر ساخت ها، امکانات و خدمات فرودگاهی و دستیابی به استانداردهای بین المللی در دستور کار سازمان منطقه آزاد كيش قرار گرفت.

تعريض، بهسازي و روكش باند جنوبي به طول تقريبي 4 كيلومتر كه با هدف  ساخت و آماده سازي نخستين باند استاندارد كشور براي فرود هواپيماهاي پهن پيكر ايرباس A380  اجرايي شد جزيره كيش را در بين ساير مقاصد گردشگري منطقه متمايز كرده است. 

 ساخت دومين پايانه بزرگ فرودگاهي كشور در جزيره كيش
پايانه مسافری فرودگاه بین المللی کیش با ظرفيت پذيرش سالانه چهار و نيم ميليون مسافر كه پس ازپايانه  فرودگاه بین المللی امام خمینی در تهران، دومین پايانه  بزرگ کشور خواهد بود كه مراحل ساخت و تجهيز آن تا نيمه اول سال 96به پايان مي رسد. اين پايانه جدید در زميني به مساحت 1861 متر مربع ساخته شده كه شامل فضاهای عمومی، گمرک خروجی و ورودی، کریدورها، کنترل گذرنامه، رستوران و نمازخانه ها و موتور خانه بودهودر مجموع 41 هزار و822 متر مربع زیر بنا دارد.ساخت 6 پل هوایی انتقال مسافر به هواپیما از امکانات این پايانه است كه بزرگترين سالن يكپارچه پروازهاي داخلي بوده و تاکنون با بيش از 50 درصد پیشرفت فیزیکی، مراحل زير ساختي آن تكميل شده است. گفتني است كه طبق طرح جامع كيش اين پايانه جديد مسافري فرودگاه بين المللي كيش تا 20 سال نياز جزيره را براي ارائه خدمات مطلوب در بالاترين حد استانداردهاي بين المللي به گردشگران تامين خواهد كرد.

بندرگاه كيش
ارتقاء زیر ساخت های بندرگاهی در جزیره کیش از جمله اقداماتی است که در سه سال گذشته به عنوان یکی از عوامل موثر در توسعه اقتصادی جزیره مد نظر بوده است.تا چند سال گذشته با وجود ساخت اسکله دوازده هزار تنی ، بدليل عمق چهار متري حوضچه امكان پهلو گيري کشتی های بزرگ در بندرگاه كيش ميسر نبود كه اين امرروند صادرات و واردات و فعاليت هاي گسترده بازرگاني را با مشكل مواجه مي ساخت. در سه سال گذشته با استفاده از بزرگترین لایروب کشور حوضچه بندرگاه كيش لايروبي شده و عمق این منطقه به منهای ده متر رسید تا شناورهای پانزده هزار تن نيز بتوانند در بندرگاه کیش پهلو بگيرند.

تاسيس اسکله35 هزار تنی گامي مهم در ارتقاء خدمات بندرگاه كيش
پس از تكميل اسكله 12 هزار تني سازمان منطقه آزاد كيش عمليات ساخت اسكله 35 تني را در شهريور سال 93 آغاز كرد تا پس از تکمیل این طرح امکان پهلوگیری شناورهای تا 35 هزار تن در بندرگاه کیش میسر شود. اسكله 35 هزار تني به طول350 متر در ضلع غربی حوضچه شرقی واقع شده  و براي ساخت آن حوضچه  تا  منفی 13 متر لايروبي مي شود. اين اسكله  تا شهريور سال آينده به بهره برداري مي رسد.

اسکله مکانیزه رو – رو
این اسكله با هشت پست در بندرگاه کیش در حال ساخت است كه تا سال آينده به بهره برداري مي رسد و سرویس دهی هیدرولیك به كشتی های با ظرفیت 500 تا 5 هزارتنی را امكان پذير خواهد كرد.

اسکله های رو – رو (Link span) با قابلیت تنظیم ارتفاع شامل سه پست اسکله 5500 تنی و پنج اسکله 1500 تنی به منظور پهلوگیری بارجها و لندینگ کرافت ها ساخته شده و تسهیل و تسریع فعالیت ها، ساماندهی امور، دسترسی آسان مراجعه كنندگان به محل ترخیص كالاها، كاهش تردد ماشین های سنگین در بندرگاه و افزایش نظم انجام فعالیت ها از جمله مزایای ساخت اسكله رورو در بندرگاه کیش است.

اسكله های رو رو با حجم خاکی 120 هزار متر مکعب و حجم عملیات بتن ریزی دو هزار و 300 متر مکعب بوده و مراحل ساخت آن  شامل هزار و 170 تن شمع کوبی و 950 تن عملیات فولادی است.

40 ميليارد تومان كاهش هزينه در عمليات توسعه اي بندرگاه كيش
سازمان منطقه آزاد كيش در روند اجراي دو طرح عمراني اسكله 35 هزار تني و اسكله هاي رورو و در توقف كوتاه عمليات ساخت توسط پيمانكار موفق شد تا با بهره گيري از مشاوره مهندسي ارزشي در زمينه بررسي دقيق و اعلام هزينه هاي كارشناسي ساخت و بهينه سازي روند اجراي طرح، هزينه هاي ساخت را به ميزان  40 ميليارد تومان كاهش دهد.

تغيير سازه هاي پست اسكله رورو و جايگزيني سازه هاي بتني با توجه به احتمال ميزان بالاي خوردگي اسكله هاي مكانيزه در شرايط جغرافيايي كيش،  تغير شرايط اجراي طرح  و الزام پيمانكار به تامين كامل مصالح مطابق با برنامه زمان بندي شده از جمله مواردي بود كه به كمك مشاوران مهندسي ارزشي محقق شد.

انبارهاي كانتينري
در مسیر توسعه بندرگاه کیش، انبار کانتینری بندر تجاری اين منطقه  با وسعت 8 هکتار در دو زون A  و B هر یک به مساحت تقریبی سه و پنج هکتار در حال ساخت است. این انبار به گونه اي طراحی شده که به طور متوسط گنجایش TEU4000 را دارا است. برای ساخت انبار کانتینری بندرگاه تجاری کیش 45 هزار متر مکعب عملیات خاکی، 39 هزار متر مکعب کارهای بتنی و 81 هزار متر مربع بلوک بتني اجرا می شود.

هدف از ساخت این انبار کانتینری تسهیل ورود کالا، افزایش حجم کالاهای کانتینری، امکان استفاده از ظرفیت های  ترانشیپ، امکان استفاده از ظرفیت های صادرات و واردات و ایجاد بستری مناسب برای بازرگانان جهت انبار کالاها و همچنین تثبیت بستر و زیباسازی پس کرانه های بندر است که پس از اجرای کامل این پروژه، افقی روشن در راستای دپوی انواع کالا از مسیرهای مختلف در حاشیه خلیج فارس به جزیره کیش فرا روي منطقه گشوده خواهد شد.

تامين روشنايي، اجرای عملیات آبرسانی و برق رسانی، ایجاد سیستم اعلام و اطفاء حریق،  ساختمان جدید گمرک بندرگاه کیش، محوطه سازی در گمرک کیش بخشی از اقدامات انجام شده در بندرگاه منطقه آزاد تجاري – صنعتي كيش است. گفتني است.

همچنين از طرح هاي عمراني كه در راستاي طرح جامع بندرگاه اجرا شده است مي توان به اجراي سيستم حفاظت كاتديك اسكله هاي بندرتجاري به عنوان روشي پيشرفته جهت جلوگيري ازخوردگي فلزات، احداث دايك پيراموني بندرتجاري از طريق استحصال و استفاده از مصالح لايروبي به مساحت 14 هكتار، تعريض دايك ساحلي ،ساخت اسكله سنگي و لايروبي حوضچه و ترميم اسكله بندرگاه تداركاتي چارك اشاره كرد.

جهش 3 و نيم برابري ظرفيت توزيع برق در جزيره كيش
تامين برق مورد نياز ساكنان وگردشگران جزيره كيش بعنوان يكي از عمده ترين مشكلات اين منطقه از ابتداي فعاليت دولت تدبيراميد در دستور كار سازمان منطقه آزاد كيش قرار گرفت كه در نهايت شبكه توزيع و انتقال برق در جزيره كيش در اين مدت بيش از سه و نيم برابر توسعه يافت.

شبكه توزيع برق دراين منطقه آزاد كه تا نيمه اول سال 92 با  40 كيلومتركابل 132 كيلوولت، روشنايي بخش هاي مسكوني، تجاري و گردشگري را تامين مي كرد در مدت سه سال گذشته با افزايش متراژ كابل هاي توزيع به 141 كيلومتر كابل 132 كيلو ولت، رشد سه و نيم برابري را تجربه كرده است .

رشد 71 درصدي ظرفيت توليد برق در كيش
با تامين زير ساخت ها و تاسيس نيروگاه شماره 2 كيش ،مجموع ظرفيت توليد عملي برق كه در سال 92 حدود 137مگاوات بود تا پايان سال 95 به 235 مگاوات خواهد رسيد كه رشد 71 درصدي را نشان مي دهد.

ساخت نيروگاه شماره2 يكي از عمده ترين طرحهاي عمراني و توسعه اي بود كه افزايش توان توليد برق در جزيره كيش را ممكن ساخت. عمليات تاسيس اين نيروگاه در زميني به مساحت 50 هزار متر مربع از تير93 آغاز شده است و در برنامه عملكرد اين نيروگاه تامين آب و برق ساكنان و گردشگران كيش تا سال 97 پيش بيني شده است.

اين نيروگاه در مجموع با توليد عملي 55 مگاوات برق و 6 هزارمتر مكعب آب شيرين علاوه بر تامين انرژي برق و آب مورد نياز بخش هاي جنوبي كيش ،پشتيبان نيروگاه شماره يك نيز محسوب مي شود. 

افزايش بيش از  يك و نيم  برابري ظرفيت توليد آب شيرين در كيش
با تكميل زير ساخت ها و توسعه امكانات استحصال آب شيرين از دريا و ذخيره سازي آب شرب جزيره كيش،  ظرفيت توليد آب شيرين در سه سال گذشته بيش از يك و نيم برابر شده است.

 ظرفيت توليد آب شيرين در جزيره كيش كه در سال 92 در هر شبانه روز 21 هزار متر مكعب بود با افزايش 67 درصدي تا سال 95 به 35 هزار متر مكعب رسيده است.

تصفیه خانه ده هزار مترمکعبی کیش
با افتتاح فاز اول تصفیه خانه شمال جزیره کیش 9 هزار مترمکعب از آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز کیش توسط این تصفیه خانه تامین شد که بابهره برداری از فازدوم این میزان به 13 هنزار مترمکعب افزایش می یابد.

فازدوم تصفیه خانه کیش با اعتباری بالغ بر50 میلیارد ریال درفضایی به وسعت پنج هکتار و با ظرفیت 10 هزار مترمکعب ساخته می شود.

تکمیل وبهره برداری از این پروژه سالانه 18 میلیارد تومان صرفه جویی برای جزیره کیش به همراه دارد.

توسعه هندورابی به عنوان جزیره پاک با رویکرد حفظ محیط زیست
توسعه جزیره هندورابی درسال 93 با دستور رییس جمهور درپی سفر به این جزیره آغاز شد.
سازمان منطقه آزاد کیش توسعه این جزیره را برمحور حفظ محیط زیست بکر وطبیعت پاک هندورابی دردستور کار قرارداده است . با اقدامات انجام شده فرودگاه هندورابی با هدف برقراری پروازهای سبک تا پایان شهریور بطور کامل آماده بهره برداری است .بندرگاه هندورابی نیز تا دوماه اینده به بهره برداری می رسد.

 رشد 8 درصدی ورود گردشگر به کیش از سال 92
گردشگری کیش از سال 92 تاکنون رشد هشت درصدی داشته است . این درحالیست که فضای گردشگری کشور متاثر از فضای اقتصادی است ودرشرایطی که برخی نقاط گردشگری کشور رشد منفی داشتند جزیره کیش شاهد رشد 8 درصدی آمارهای گردشگری بود.