به هر دارویی که در ساختار آن یک رادیوایزوتوپ موجود باشد رادیودارو گفته می شود. رادیوایزوتوپ ها درواقع عناصر ناپایداری هستند که با توجه به ساختار اتمی شان از خود پرتو منتشر می کنند.

محققان پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای کشورمان امکان انتقال رادیوداروها را با استفاده از مواد نانوساختار مورد بررسی قرار داده اند. یافته های مربوط به اجرای این طرح آزمایشگاهی بر روی موش صحرایی وحشی موفقیت آمیز بوده است.

انتقال رادیوداروهای ضدسرطان با استفاده از نانوساختار

به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، به هر دارویی که در ساختار آن یک رادیوایزوتوپ موجود باشد رادیودارو گفته می شود. رادیوایزوتوپ ها درواقع عناصر ناپایداری هستند که با توجه به ساختار اتمی شان از خود پرتو منتشر می کنند.

رادیوداروها در فرایند تشخیص ، پیشگیری و درمان بیماری ها کاربرد گسترده ای دارند . به ویژه امروزه از رادیوداروها در تشخیص و درمان انواع سرطان استفاده ی بسیار گسترده ای می شوند به طوری که نیمی از مبتلایان به سرطان در فرایند درمان خود از رادیوداروها استفاده می کنند. امروزه با تلفیق دانش هسته ای، پزشکی هسته ای و فناوری نانو، پیشرفت های سریعی در تولید رادیوداروها به وقوع پیوسته است.

دکتر سید یوسف فضائلی حسینی نژاد محقق پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای هدف از انجام این طرح را بررسی انتقال رادیوداروها به تومورهای سرطانی با استفاده از مواد نانوساختار جهت تشخیص و درمان سرطان عنوان کرد.

به گفته فضائلی حسینی نژاد استفاده از نتایج این طرح به درمان هدفمند سرطان با کمترین عوارض جانبی و کارایی بالا کمک می کند.

در طرح حاضر از سلیکای متخلخل جهت تثبیت نانودارو و انتقال آن به محل تومورهای سرطانی استفاده شده است. سیلیکایی متخلخل به دلیل دارا بودن حفرات نانویی و سطح ویژه بالا، به عملکرد تثبیت دارو کمک شایانی کرده و در نتیجه فرایند دارورسانی هدفمند با بازدهی بالاتری انجام می گیرد.

فضائلی حسینی نژاد در خصوص مراحل انجام این طرح افزود: به سبب خواص تشخیصی و درمانی رادیوایزوتوپ مس-64، کمپلکس سنتزی پورفیرنی با رادیوداروی مس-64 سنتز گردید. در مرحله ی بعد اطلاعات بیولوژیکی آن از قبیل ضریب تقسیم، کنترل کیفی و مطالعات پراکنش بافتی در انواع موش های صحرایی وحشی بررسی شده و نمودارهای زمان/زوال برای ترکیب نشان دار در ارگان های زنده در مقایسه با کاتیون مس مطالعه شد. سپس جهت رسانش هدفمند این داروی ضدسرطانی بر روی سیلیکای نانومتخلخل MCM-41 عامل دار شده با گروه های آمینی تثبیت شده و اطلاعات بیولوژیکی آن ارزیابی شد.

مشاهده تجمع کمپلکس تثبیت شده بر روی سیلیکای نانومتخلخل MCM-41 در تومور، دفع سریع، نیمه عمر کوتاه مس-64 و دوزهای تابش تحمیلی کمتر برای بیماران، این رادیوداروی تثبیت شده را به عنوان یک کاندیدای مناسب برای کاربرد تصویربرداری و مطالعات آینده ی PET معرفی می نماید.

این تحقیقات حاصل تلاش های دکتر سید یوسف فضائلی حسینی نژاد، دکتر شهزاد فیضی و دکتر امیررضا جلیلیان – اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای است.

نتایج این کار در مجله Applied Radiation and Isotopes (جلد 112، سال 2016، صفحات 13 تا 19) به چاپ رسیده است.

منبع: ایرنا