خانه حیرانی و قطب نساجی سنتی

مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان یزد از تبدیل خانه حیرانی به قطب نساجی کشور خبر داد و افزود: ما قرار است این خانه را به مرکزی برای تولید، معرفی و ارائه و احیای منسوجات سنتی تبدیل کنیم.

به گزارش مهر، «خانه حیرانی» از بناهای قدیمی یزد و متعلق به دوره قاجار است؛ خانه‌ای با دو بادگیر منحصر به فرد و ایوانی بزرگ و دیوارهایی کاهگلی. نزدیک به پنج ماه پیش، سازمان میراث فرهنگی، این خانه را با اجاره‌ای نسبتا مختصر در اختیار هنرمندان صنایع دستی گذاشت تا به «خانه صنایع‌دستی استان» تبدیل شود. اما پس از گذشت مدتی کوتاه و به دستور استانداری یزد، قرار بود خانه حیرانی از هنرمندان تخلیه و در اختیار کانون وکلا قرار بگیرد.

این مساله، واکنش هنرمندان را برانگیخت و اعتراض آنان را به همراه داشت. همه حرف و گلایه هنرمندان این بود که ۴۰ هنرمند و کارآموز در خانه تاریخی حیرانی که خانه صنایع دستی یزد است، فعالیت می‌کنند و خانه را از  اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد، اجاره کرده‌اند چرا باید این اداره کل، خانه تاریخی حیرانی را به کانون وکلا واگذار کند آن هم وقتی هنوز مهلت قراردادشان سر نیامده است.

یکی دیگر از مواردی که هنرمندان به آن تکیه می‌کردند این‌که چرا مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان یزد، دو بنای خانه نواب و زندان اسکندر را به‌عنوان جایگزین برای خانه صنایع دستی حیرانی معرفی کرده‌اند در حالی که می‌دانند زندان اسکندر در اختیار هنرمندان دیگری است و غرفه خالی وجود ندارد تا در اختیار صنعتگران جدید قرار بگیرد؛ خانه نواب هم خوابگاه یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی است!

وقتی اعتراض هنرمندان بالا گرفت، بهمن نامورمطلق، معاون صنایع دستی کشور طی نامه‌ای از استانداری یزد خواست تا از واگذاری این خانه به کانون وکلا صرف نظر کند و اجازه دهد هنرمندان صنایع دستی در بنایی که به عنوان خانه صنایع دستی یزد شناخته شده و گردشگران داخلی و خارجی را جذب کرده باقی بمانند. اعتراض هنرمندان و پیگیری متولیان صنایع دستی چون نامورمطلق بی نتیجه باقی نماند و دوم تیرماه، خبری منتشر شد که هنرمندان صنایع دستی در خانه حیرانی می‌مانند و این بنا به دیگری واگذار نمی‌شود.

بعد از مدتی بار دیگر خبرنگار مهر برای پیگیری ماجرا به سراغ حسین مکاری، یکی از هنرمندان خانه حیرانی می‌رود و از او درباره وضعیت خانه و بازگشت هنرمندان به آن می‌پرسد. مکاری در جواب می‌گوید: هنرمندان ۱۰ غرفه را از خانم زهرا کارگر، طرف قرارداد با اداره کل میراث فرهنگی استان یزد، اجاره کرده بودند. از این تعداد، چهار غرفه تخلیه کرده و رفته‌اند و حالا هیچ اعتمادی به وعده و وعید سازمان میراث فرهنگی ندارند و می‌گویند: یک ماه دیگر مهلت قرارداد ما به پایان می‌رسد؛ چه تضمینی وجود دارد که اداره کل میراث، پس از یک ماه، ما را از خانه بیرون نکند؟!

این دغدغه هنرمندان موجب شد تا به سراغ معاون عمرانی استاندار یزد برویم. محمدرضا سیدحسینی، از پاسخ به پرسش ما مبنی بر این‌که چه تضمینی وجود دارد که هنرمندان صنایع دستی، پس از یک ماه در خانه خود باقی می‌مانند و بار دیگر استانداری به فکر تخلیه خانه و واگذاری آن به کانون وکلا نمی‌افتد طفره رفت و توپ را در زمین اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان یزد انداخت.

اداره کل میراث یزد از هنرمندان صنایع دستی حمایت می‌کند

محمدمهدی شرافت، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد می‌‌گوید: ما خانه حیرانی را به هنرمندان اجاره نداده‌ایم. ما با یک شخص حقیقی قرارداد بسته‌ایم و مادامی که از این فضا، درست و در جهت منافع عمومی سازمان میراث فرهنگی استفاده شود، هیچ مشکل خاصی وجود ندارد و هنرمندان می‌توانند در خانه حیرانی باقی بمانند.

وقتی از مدیرکل میراث فرهنگی یزد درباره  قرارداد اداره کل میراث فرهنگی با هنرمندان مستقر در خانه حیرانی که یک ماه دیگر به پایان می‌رسد و درباره تضمینی که بعد این مدت، هنرمندان در خانه باقی بمانند سوال می شود؛ پرسش‌ را با سوال دیگری جواب می‌دهد  که:  چه تضمینی وجود دارد که تا یک ماه دیگر من همچنان مدیرکل میراث استان یزد باشم؟!

شرافت، یکی از سیاست‌های اداره کل میراث فرهنگی استان یزد را تبدیل خانه حیرانی به مرکزی برای منسوجات سنتی یزد می‌داند و می‌گوید: میبد به عنوان شهر ملی زیلو معرفی شده و یزد هم قرار است به عنوان شهر جهانی نساجی سنتی تبدیل شود به همین خاطر یکی از سیاست‌های ما این است که خانه حیرانی که در بافت تاریخی قرار گرفته و گردشگران بسیاری از آن دیدن می‌کنند به مرکز نساجی سنتی تبدیل شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد  به حمایت این اداره کل از هنرمندان صنایع دستی اشاره و بیان می‌کند: در حال حاضر ۴۰ هنرمند در خانه حیرانی به تولید و ارئه آثار خود و همچنین کارآموزی مشغول‌اند. ما از همه هنرمندان استان در جهت رونق صنایع دستی ایرانی و همچنین احیای منسوجات سنتی پشتیبانی می‌کنیم. برای مثال ما در یزد، احرامی بافی و زری‌بافی را زنده کردیم و حالا به دنبال رونق ترمه‌بافی سنتی و دارایی بافی هستیم.

شرافت، خانه‌های تاریخی را مکان خوبی برای تبدیل به خانه‌های صنایع دستی می‌داند و می‌گوید: ما می‌توانیم بافت تاریخی را احیا کنیم و خانه‌ها را در اختیار هنرمندان قرار دهیم. از این‌رو مخالف این هستیم که خانه حیرانی، خانه نواب یا زندان اسکندر در اختیار افرادی به جز هنرمندان قرار گیرد. از این‌رو اداره کل میراث فرهنگی از هنرمندان برای استقرار در خانه‌های تاریخی و اشتغال زایی برای آنان تا زمانی که کالاهای چینی و پاکستانی نفروشند، حمایت می‌کند.