بورس تهران در معاملات آخرین روز کاری هفته شرایط خاصی داشت. در شرایطی بازار انتظار حرکت خودرویی ها به دنبال نماد ایران خودرو را داشت که به یکباره وضعیت عوض شود.

عصر ایران - علیرضا باغانی - برای سرمایه گذار خوش شانسی که از زمستان سهام خودرویی خریده و بیش از 300 درصد سود کرده چه اهمیتی دارد که رشد صنایع با اهمیتی همچون بانکداری و پتروشیمی حتی به 30 درصد هم نرسیده است!مهم این است که نقدینگی وارد چه صنعتی شده باشد ،چه صنعتی به فکر تحول افتاده و چقدر سهام در حال معامله برای سهامدار عمده اهمیت دارد؟

امروز در حالی ارزش سهام خودرویی هایی همچون سایپا ظرف فقط سه ماه 4 برابر شده که نوک پیکان انتقادها به سمت این گونه شرکت ها روانه شده و برخی رشد این گروه را منطقی نمی دانند.حال آن که بازار سهام تا به این لحظه راه خود را رفته و به دقت نظاره گر تحولات بنیادین در این گروه است.

نگارنده معتقدم تمام اتفاقات رخ داده در سهام خودرویی تا به این لحظه منطقی بوده و ناشی از عوامل و رخدادهایی است که در ادامه به آن ها اشاره می شود.

1.خودرویی ها و جایگاهی که در اقتصاد سیاسی دارند. سرنوشت صنعت خودرو به اقتصاد سیاسی کشور گره خورده است.به شواهد بزرگان و دست اندرکاران اقتصاد کشور هر سرمایه گذار خارجی که در دو سال گذشته به ایران با هدف سرمایه گذاری سفر کرده از اوضاع ایران خودرو و سایپا پرسیده است.صنعت خودرو به واقع پیشران اقتصاد کشور در بخش تولید و اشتغال زایی است،از این رو خودروسازان حتی در بدترین شرایط با حمایت های دولتی توانسته اند به حیات خود ادامه دهند.قطعا نوروز 89 را از یاد نبرده اید که مقام معظم رهبری از خط تولید ایران خودرو بازدید کردند.

مقام معظم رهبری در این بازدید در جمع مدیران و کارشناسان صنعت و معدن کشور با اشاره به اهمیت بسیار بالای استقلال و پیشرفت صنعتی، در اعتلا و رشد ایران اسلامی، حرکت کشور در بخش های مختلف از جمله صنعت را رو به جلو دانستند و تأکید کردند: با وجود پیشرفت های ارزشمند در صنعت کشور اما باید با کار، تلاش و پیگیری دوچندان و خستگی ناپذیر و تکیه بر دانش و علم، و ارتقای کیفیت محصولات داخلی، یک حرکت جهشی در بخش صنعت انجام شود.ایشان این برنامه بازدید را حرکتی نمادین جهت تأکید بر اهمیت بخش صنعت در پیشرفت کشور خواندند.از این رو نخستین دلیل بنیادین احیای صنعت خودرو ،جایگاه استراتژیک این صنعت برای مجموعه نظام و دولت است.بر همین مبنا با نظر وزیر صنعت،معدن و تجارت در بهار سال گذشته تیم جدیدی در گروه خودروسازی سایپا مستقر شد تا مامور احیای این شرکت بزرگ خودروسازی شود.دلیل این تغییرات در سایپا وضعیت بغرنج آن به لحاظ زیان انباشته و بدهی بود،در حالی که در ایران خودرو شرایط به مراتب بهتر جلوه می کرد.

2.همه منتظر امضای توافق نامه بودند!توافق برجام امضا شد و از دی ماه 94 شرایط برای رشد بازار سهام در همه ابعاد مهیا شد.سرمایه گذاران باهوش بازار سهام که از اهمیت صنعت خودرو در مجموعه نظام مطلع بودند بی تفاوت به کمپین نافرجام نخریدن خودرو ، سایپا 80 تومانی خریدند و ایران خودرو 150 تومانی را در سبد خود جای دادند.با این توجیه که سهام این خودروساز ها نگرانی خاصی برای سرمایه گذاری ندارد و حتی از یک برگه کاغذ A4 یا آدامس های ارزان قیمت موجود در بازار ارزان تر هستند.

3.مراجعه مکرر سرمایه گذاران خارجی.با توجه به این که توافق های اولیه سیاسی در سال 93 بین ایران و قدرت های غربی انجام شده بود و تعاملات فی مابین ایران و این قدرت ها از مدت ها قبل از امضای برجام شکل گرفته بود،خارجی ها مکررا در فضای اقتصادی ایران در این مدت حضور داشتند.کمپانی فیات دست همکاری به سمت ایران خودرو دراز کرده بود و پژو فرانسه هم پیشنهاد تشکیل شرکت مشترک و جوینت ونچر را مطرح کرده بود.کمی آن طرف تر سیتروئن نیز خواسته بود تا سهامدار سایپا شود و در یکی از پلنت ها به تولید مشترک بپردازد.رنو و کیا موتورز نیز هر یک برای سرمایه گذاری در ایران هیات هایی را روانه تهران کردند.این مراجعه ها و مذاکرات در پسابرجام به نتیجه رسید و نهایتا ایران خودرو شراکت تجاری با پژو را پذیرفت و بحث سهامداری فیات در ایران خودرو هم در خلال سفر نخست وزیر ایتالیا به ایران مطرح می شود.در سایپا هم سیتروئن 300 میلیون دلار سرمایه گذاری خواهد کرد و رنو نیز با سایپا خودرو مشترک تولید خواهد کرد.گروه صنعتی بهمن نیز از این رخدادها بی نصیب نبود و چراغ خاموش با خارجی ها در حال مذاکره و توافقات با اهمیتی است.

4.اصلاح ساختارهای بااهمیت.از سال گذشته سیاست اصلاح ساختار در خودروسازان با لیدری سایپا آغاز شده است.این گروه در اقدامی حساب شده به سرعت از طریق روش تجدید ارزیابی دارایی ها توانست از زیان به سود برسد تا هم شرکت آماده همکاری و حتی واگذاری بخشی از سهام به خارجی ها شود و هم شرایط ادامه فعالیت و تولید و فروش و اداره بهینه شرکت فراهم شود.برخی ها تجدید ارزیابی و اصلاح ساختار سایپا که به اعلام سود در این شرکت منتج شد را بازی با اعداد و ارقام دانستند،در حالی که عملا این گروه عدد و رقم ساختگی را وارد حساب های شرکت نکرده است.چرا که با تجدید ارزیابی دارایی های شرکت آن را به حساب سرمایه برده و سایپا حالا یک شرکت 4000 میلیارد تومانی شده است.یعنی منتقدان می گویند:سایپا 4000 میلیارد تومان دارایی ندارد!؟سوال من از آن ها این است که ارزش یک ساختمان 10 طبقه در خیابان فرشته تهران چقدر است!؟این روش حتی در دنیا برای خروج از بحران کمپانی ها مرسوم است.به هر حال هرچند در این روش عملا نقدینگی جدیدی وارد شرکت ها نشده لکن تنها راهکار موجود برای بهبود ظاهری این بوده تا زمینه لازم برای سرمایه گذاری خارجی فراهم شده و همزمان با کاهش هزینه ها تغییر شرایط برای این شرکت ها رقم بخورد.معتقدم ایران خودرو هم باید راه سایپا را برود و هر چند وضعیت بنیادی بهتری نسبت به سایپا دارد اما اهرم تجدید ارزیابی به مراتب می تواند این شرکت را حتی بیشتر از سایپا در معرض توجه بازار سرمایه ای ها قرار دهد.

5.تکانه های مثبت تولید و فروش.هر دو شرکت سایپا و ایران خودرو تولید خود را افزایش داده اند.تا جایی که سایپا فروش سال 94 خود را به میزان 315هزار دستگاه پیش بینی کرده و برای سال 95 هم تولید و فروش معادل 306520دستگاه را در بودجه دیده است.سایپا به احتمال بسیار زیاد فروش 94 را محقق نمی کند و باید منتظر گزارش آن ماند اما نکته مهم فروش پیش بینی شده 95 است که حتی به زعم برخی محافظه کارانه می باشد.شرکت ایران خودرو هم در سال 94 به فروش 496333دستگاهی رسیده و بودجه 95 را روی عدد 515هزار دستگاه بسته است که حاکی از رشد قابل اعتنایی است.

6.خودرویی ها بازیگر دارند! بازار به سمت سهم های دارای بازیگر یا «صاحب دار» می رود.نشست روز پنجشنبه مدیران سایپا با 100 فعال حرفه ای بازار سرمایه نشان داد که بیش از همه بازار ،خود مدیران سایپا سهام این خودروساز و ارزش های آن را می شناسند و برای آن ها رشد قیمت سهم مهم است که به محض لغزش های سهم در بورس با بازیگران اصلی بازار سهام جلسه تخصصی برپا کرده اند.

به این عبارات دقت کنید...

علیرضا بادکوبه عضو هیات مدیره سایپا:

*ما در بازار سهام دخالتی نداریم اما از واکنش درست بازار به تحولات سایپا دلگرم شدیم.

*کاظمی مدیر پرتفولیوی صندوق بازنشستگی فولاد قول داده در زمان صف های خرید شکننده عرضه کننده سهم نباشد تا صف سهم در بورس متلاشی نشود.دکتر نوبخت به این صندوق ردیف بودجه خوبی تخصیص داده و به نظر می رسد که عرضه های این نهاد در سایپا به طور کامل متوقف شود.این صندوق در روزهای اخیر به ناچار برای پرداخت تعهدات بازنشستگان تحت پوشش فروشنده سایپا در بازار شد.

*مدیران سرمایه گذاری ملی ایران روز چهارشنبه مهمان ما در اینجا بودند.آن ها به عنوان سهامدار درصدی از نزدیک تحولات سایپا را رصد کردند.به نظر می رسد آن ها از تحولات سایپا خشنود شده اند و دیگر سهمی در بازار عرضه نکنند.

43 *درصد سایپا که در دل خود سایپاست مشتری جدی دارد.قبل از رشد سهم یک تامین سرمایه این بلوک را قیمت گذاری کرده بود که مورد رضایت ما نبود اما برای فروش مجدد سهم به خریدار خارجی و داخلی بلوک مزبور مجددا ارزشگذاری خواهد شد.

*اگر بگویم سایپا تعدیل مثبت دارد نماد شرکت شنبه متوقف می شود.اما می توانم بگویم که پتانسیل سودسازی شرکت بالاست.

*تصور می کنیم با برنامه ریزی های انجام شده و خبرهای مثبتی كه وجود دارد، ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام ناشی از افزایش سرمایه سبب كاهش قیمت سهام نشود.افزایش سرمایه سایپا هم تا سه هفته آینده ثبت می شود.

ناصر آخوندی قائم مقام مدیرعامل درامور سرمایه گذاری و شركت های گروه سایپا:

*نمی توانم شخصا سهامدار سایپا باشم وگرنه با نگاه بلند مدت حتما این کار را می کردم.سایپا آماده جهش در همه بخش ها شده و همکاری جدی خود با شرکای تجاری خارجی را بزودی استارت می زند.

*معتقدم سهام سایپا بیشتر از سیستم بانکی به سهامداران خود عایدی خواهد داد و کاملا به این حرف خود اطمینان دارم.در بازار سرمایه زیاد هستند خانواده هایی که طلای زن خانه را به امید تامین پول جهیزیه و مسائلی از این دست وارد بازار کرده اند و سهام سایپا را خریده اند،ما نمی گذاریم سهامداران سایپا ضرر کنند.

این بخشی از اظهارات مدیران گروه خودروسازی سایپا در نشست با فعالان بازار سهام است.وقتی یک مجموعه صنعتی چنین دیدگاهی نسبت به سهام خود و زیرمجموعه ها دارد،دیگر دلیلی برای عدم واکنش بازار نسبت به سهام و رشد نکردن آن وجود ندارد.شرکت های ارزنده ای در بازار سهام داریم که متاسفانه سهامدار عمده آن ها را به حال خود رها کرده و بلاصاحب در بورس تهران معامله می شوند!!!

در بازار چه خبر بود؟

بورس تهران در معاملات آخرین روز کاری هفته شرایط خاصی داشت. در شرایطی بازار انتظار حرکت خودرویی ها به دنبال نماد ایران خودرو را داشت که به یکباره وضعیت عوض شود و این سایپا بود که با تقاضای میلیونی ، کلیه عرضه کنندگان را از پیش رو برداشت و عملا در سایر نماد ها ، فروشندگان امان خریداران را بریده بودند !! به نظر بازار کمی گیج شده است و این سردرگمی با توجه به نزدیک بودن به زمان انتشار گزارش های 12 ماهه طبیعی است. بازار سرمایه بهار 95 را در حالی با ثبت بازدهی کمتر از 1 درصدی آغاز نموده که در دومین هفته کاری تاثیرگذاری عوامل مثبت و منفی بر بازار شدت گرفته که هر‌چند برآیند آن بازاری متعادل و نسبتا کم تحرک بوده است. همانطور که پیشتر هم گفته شد ، اگرچه روند حرکتی بازار در سال جاری صعودی ارزیابی می گردد ، اما به احتمال زیاد این رشد با سرعتی نرمال و بسیار پائین تر از 3 ماه پایانی سال 94 رخ خواهد داد.

نکته مهم در این راستا اهمیت بالای قراردادهای جدید برای گروه خودرویی و تجهیزاتی است که به نظر می‌ رسد در سال جدید منعقد شود. به واسطه این قراردادها ، گروه‌ های مزبور مورد توجه بازار قرار گرفته و بالطبع سوددهی بالایی را برای معامله گران و سرمایه گذاران رقم زده‌ اند. ایجاد بازار جدید، تولید محصولات نوین و همچنین دستیابی به تکنولوژی نوین به دلیل محدودیت‌ های سال های تحریم ، از جمله عوامل مثبت پس از انعقاد قراردادها می باشد. اما سوالی که در این بین مطرح می شود این است که تکلیف سایر گروه ها چیست و اینکه آیا بازار صرفا در این 2 صنعت خلاصه شده است ؟ پاسخی به این سوال کمی دشوار است چراکه روند حرکتی بسیاری از صنایع به قیمت های بازار های جهانی و بودجه عمرانی دولت گره خورده و تنها رشد قیمت نفت می تواند روند حرکتی گروه های اصلی و بزرگ بازار را رقم زند. البته در این بین معاملات گروه بانکی هم چنگی به دل نمی زند.

بازگشایی سوئیفت قطعا بر بازار و به خصوص صنعت بانکداری تاثیرگذار خواهد بود اما انجام این کار منوط به هماهنگی های بیشتر است به ‌طوریکه برخی بانک ‌ها به دلیل تحریم‌ های چند سال اخیر، با مشکلات زیادی روبرو‌ هستند که در ابتدا باید تمامی این مسائل مرتفع شود اما در مجموع می‌ توان گفت اتفاق مثبت بنیادی برای بانک‌ ها خواهد بود که دیگر شرکت‌ های مرتبط نیز از این موضوع بهره‌ مند خواهند شد. نزدیک شدن به فصل مجامع از دیگر عوامل تاثیر‌گذار بر روند بازار است و به نظر می ‌رسد در مجموع مجامع امسال وضعیت به مراتب مطلوب تری نسبت به سال گذشته داشته باشند اما تقسیم سود چندانی در انتظار سهامداران نخواهد بود و این خبر ها و وعده های مجامع است که می تواند در روند حرکتی بازار تاثیرگذار باشد.

ارزش معاملات کل هفته در دو بازار بورس و فرابورس 2.428 میلیارد تومان بود که 1.962 میلیارد تومان آن را معاملات خرد ( بدون معاملات بلوکی و اوراق مشارکت ) تشکیل می داد.

شاخص بورس تهران نیز از ابتدای هفته تا انتهای هفته حرکتی از 81.480 تا 80.753 واحد داشت و 0.89 – درصد افت کرد،لیکن شاخص فرابورس هم 0.86 – درصد منفی بود.

_{*روزنامه نگار و کارشناس بورس}