حسن روحانی رئیس جمهور در مورد مجلس اول و آزادی انتخابات میگوید:« مجلس اول پس از انقلاب اسلامی که در آن زمان حتی شورای نگهبان نیز وجود نداشت و همه حتی گروهکهای مخرب در آن حضور داشتند بهترین مجلس تاریخ این کشور نبود؟ ملت ایران ملتی بالغ، باتجربه و بزرگ است که به خوبی برای آینده خود تصمیم میگیرد.»
سید محمد غرضی نماینده سابق مجلس و نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 92 نیز بر این باور است که :« مجلس اول دوران مشروطه و جمهوری اسلامی بهترین پارلمانهای ایران است.»
مجلس اول شورای اسلامی به دلیل حضور این افراد و
جریانها تاثیرات مستقیمی در تصمیمگیریهای نظام داشت. مجلس اول
آزادی گروگان های آمریکایی را تصویب میکند و رای به عدم کفایت سیاسی ابوالحسن بنی
صدر میدهد. در این مجلس مهدی بازرگان در کسوت نمایندگی مردم تهران است و اکبر
هاشمی رفسنجانی ریاست آن را بر عهده دارد. عزت اله سحابی رئیس کمیسیون برنامه و
بودجه می باشد و محمد یزدی نائب رئیس مجلس.
از این مجلس 5نفر راهی نهاد ریاست جمهوری شدند که در این میان شهید محمد علی رجایی و حضرت آیتالله خامنهای دو نماینده مردم تهران در مجلس اول از سوی مردم در دهه 60 به عنوان رئیس جمهور انتخابات شدند . این دو رئیس جمهور برخی از اعضای کابینه خود را به دلیل قدرت اجرایی برخی نمایندگان مجلس اول از میان آنها انتخاب کردند.6 نماینده مجلس برای رفتن به دولت از نمایندگی پارلمان اول استعفا دادند. در جدول زیر نمایندگان مستعفی مجلس اول را مشاهده کنید:
اسامی |
علت استعفا |
محمد جواد باهنر
|
تصدی پست وزارت آموزش و پرورش و سپس نخست وزیری در کابینه شهید رجایی |
محمد علی رجایی
|
تصدی پست نخست وزیری و سپس ریاست جمهوری |
آیتالله سید علی خامنهای
|
تصدی پست ریاست جمهوری |
حبیبالله عسگراولادی |
تصدی وزارت بازرگانی در کابینه شهید رجایی |
عبدالمجید معادیخواه
|
تصدی وزارت ارشاد اسلامی در کابینه شهید باهنر |
علی اکبر ناطق نوری
|
تصدی وزارت کشور در کابینه میرحسین موسوی |
علی اکبر ولایتی
|
تصدی وزارت امور خارجه در کابینه میرحسین موسوی |
سید محمد خاتمی
|
تصدی پست وزارت ارشاد اسلامی |
همانطور که مشاهده میکنید پارلمان اول هم مجلسی
تصمیم ساز بوده است و هم دولت ساز. این ویژگی در کمتر مجلس قابل مشاهده است. شاید
مجلس سوم تنها مجلسی باشد که یک نماینده از آن به ریاست قوه مجریه رسید. نکته جالب
توجه در این میان این است که سه نماینده از این مجلس به ریاست قوای مختلف در ایران
رسیدهاند. آیتالله محمدی یزدی به ریاست قوه قضائیه رسید. از 7 رئیس جمهور ایران، 5 رئیس جمهور سابقه عضویت در این مجلس را دارند. آیتالله خامنهای، هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی، محمد علی رجایی و سید
محمد خاتمی به نهاد ریاست جمهوری رفتند و علی اکبر ناطق نوری و مهدی کروبی به ریاست مجلس رسید.بدین ترتیب میتوان گفت که مجلس اول تنها مجلسی در تاریخ جمهوری اسلامی است که با 3 رئیس جمهور و 4 دولت کار کرده است.
این مجلس با ابوالحسن بنی صدر، محمد علی رجایی و آیتالله خامنهای به عنوان رئیس جمهور و با رجایی، باهنر، مهدوی کنی و میرحسین موسوی به عنوان نخست وزیر کار کرده است.
این مجلس یکی از پر شهدا
ترین مجالس ایران نیز هست. 27 نماینده از این مجلس در حادثه انفجار دفتر
حزب جمهوری اسلامی در سال 60 به شهادت رسیدند. مصطفی چمران و مهدی
شاهآبادی در جبهههای جنگ به شهادت رسیدند و همچنین سید حسن آیب نیز از
شخصیتهای سیاسی آن زمان ایران بود که ترور شد.
مهدی بازرگان نیز اولین نخست وزیر جمهوری اسلامی بعد از استعفا از این پست به نمایندگی مردم تهران در مجلس انتخاب شد.
بسیاری از سیاسیون و مردم انتظار دارند که مجلس دهم، مجلسی شبیه پارلمان اول باشد.