رییس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به اینکه ایجاد محدودیت برای بی‌سوادان در دولت در سال گذشته مصوب شده است که در صورت تخصیص بودجه از ابتدای سال 95 اجرا و بی‌سوادان از امتیازاتی محروم می‌شوند، گفت: محرومیت تمدید و صدور گواهینامه رانندگی و عدم صدور پروانه کسب برای کم‌سوادان و بی‌سوادان از این جمله است.

به گزارش ایسنا، علی باقرزاده در نشست خبری که به مناسبت هفته سوادآموزی که از پنجم دی‌ماه آغاز می‌شود، گفت: در آخرین سرشماری سال 90 در گروه سنی 10 تا 49 سال، 3 میلیون و 456 هزار و 181 بیسواد شناسایی شدند که معادل 7 درصد جمعیت 10 تا 49 سال کشور است.

وی ادامه داد: از این آمار 430 هزار نفر اتباع خارجی بودند که برای آنها برنامه‌ها و پروژه‌های جداگانه‌ای داریم.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه در این سرشماری اطلاعات هویتی 390 هزار نفر پیدا نشده است، گفت: بنابراین دو میلیون و 600 هزار نفر باقی می‌ماند که 432 هزار نفر از آنها قبل از باسواد شدن از گروه سنی 10 تا 49 سال خارج شده‌اند. همچنین 23 هزار نفر فوت کرده‌اند و 79 هزار نفر آموزش ناپذیر بوده‌اند و 790 هزار نفر کم سواد شناسایی شده‌اند. یک میلیون و 50 هزار نفر آموزش سواد داده شد بنابراین در مجموع 866 هزار نفر باقی ماندند که برای آنها برنامه‌ریزی کردیم.

باقرزاده ادامه داد: دراین سرشماری‌ها وضعیت سواد 4 میلیون نفر نیز مشخص نیست و اطلاعات سواد آموزی آنها در جایی ثبت نشده است. همچنین 520 هزار نفر دارای سن بیش از 25 سال هستند که علی‌القاعده باید در سیستم آموزش وپروش، اطلاعات سوادآموزی آنها ثبت می‌شد اما این اتفاق نیفتاده است. اگر این آمار 520 هزار نفری را کم کنیم، می‌توان گفت اکنون 3 میلیون و 500 هزار نفر وجود دارد که مشخص نیست سواد دارند یا خیر و ما هم اجازه ثبت‌نام نمی‌دهیم زیرا اطلاعات سوادشان مشخص نیست.

وی با بیان اینکه ما روش الگوی شمارش بی‌سوادان خود را تغییر دادیم و از روش جدیدی استفاده کرده‌ایم، گفت: براساس این روش، می‌توان گفت که 52 میلیون جمعیت 10 تا 49 سال داریم که به ازای هر نفر کد ملی، مشخصات فردی و وضعیت سطح تحصیلات و سواد آنها را مشخص کرده‌ایم و در پایگاه اطلاعاتی خود به ازای هر نفر در کشور یک پوشه تحصیلی ایجاد کرده‌ایم و ما براساس همین اطلاعات با سواد یا بی‌سوداد بودن افراد در جامعه را مشخص می‌کنیم. همانطور که گفته شد، 4 میلیون نفر وجود داشتند که کد ملی آنها و مشخصات‌شان را داریم اما سطح سوادشان مشخص نیست.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی در ادامه با بیان اینکه تا امروز 405 هزار و 463 نفر در فعالیت‌های مختلف سوادآموزی ثبت‌نام کرده‌اند که معادل 80 درصد پیش‌بینی و هدف‌گذاری ما برای امروز بود، گفت: از این تعداد 48.9 درصد بی‌سواد مطلق بودند. همچنین از مجموع افرادی که تحت پوشش بردیم، 78 درصد زن و 22 درصد زن بودند. 51 درصد فعالیت‌های سوادآموزی در حوزه شهرها و 49 درصد در روستاها انجام شده است.

باقرزاده افزود: از این آمار 18 هزار نفر در گروه سنی زیر 19 سال بودند که معادل 5 درصد فعالیت‌های ما را در برمی‌گیرد. همچنین حدود 16 درصد در گروه سنی 20 تا 29 سال، 30 درصد در گروه سنی 30 تا 39 سال و 47 درصد در گروه سنی 40 تا 49 سال قرار دارند.

وی در ادامه به متنوع‌سازی شیوه‌های آموزشی اشاره و عنوان کرد: 85 درصد فعالیت‌های ما توسط بخش غیردولتی و خرید خدمت از این بخش انجام می‌شود و 15 درصد آموزش‌ها را نیز از طریق معلمان رسمی و پیمانی، دنبال می‌کنیم و 50 هزار آموزش‌دهنده در بخش دولتی و غیردولتی داریم.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به طرح باسواد کردن اولیای بی‌سواد دانش‌آموزان در مدارس، گفت: سال گذشته دستورالعمل این برنامه از سوی وزیر آموزش و پرورش ابلاغ شد و تمام مدیران موظف شدند اولیای بی‌سواد دانش‌آموزان مدارس خود را تحت پوشش ببرند. ما ابتدا اطلاعات مربوط را از پایگاه اطلاعاتی‌مان استخراج و در اختیار مدیران قرار دادیم. در ابتدای این طرح 623 هزار نفر از اولیا شناسایی شدند و اطلاعات در اختیار مدیران قرار گرفت. مدیران این افراد را شناسایی کردند، البته تعدادی باسواد شده بودند و سند باسوادی ارائه کردند، عده‌ای فوت شده بودند و برخی در دسترس نبودند. آمار این افراد از فهرست‌ها خارج شد و 375 هزار نفر باقی ماند.

باقرزاده ادامه داد: از این آمار 163 هزار نفر را تحت پوشش بردیم و مابقی برای امسال و سال آینده باقی ماندند که برای آنها هم مشغول برنامه‌ریزی‌های لازم هستیم.

معاون وزیر آموزش و پرورش ضمن اعلام اینکه امسال 200 هزار نفر بی‌سواد مطلق تحت پوشش برنامه‌های سوادآموزی رفتند، گفت: از این تعداد 93 هزار نفر یعنی حدود 47 درصد اولیای دانش‌آموزان بودند.

باقرزاده با بیان اینکه در برنامه ریشه‌کنی بی‌سوادی که تا پایان برنامه ششم هدف‌گذاری شده، قرار است که در گروه سنی 10 تا 49 سنی بی‌سواد مطلق نداشته باشیم، گفت: براساس همین تاکید قانونی، ناچار شدیم چند تغییر اساسی در روش‌های خودمان بدهیم. در همین راستا برنامه انسداد مبادی بی‌سوادی اواخر سال گذشته از سوی رییس جمهور به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ شد.

وی افزود: در برنامه‌ریزی‌های خود به صورت قطعی به نتیجه رسیدیم که به جای تدوین برنامه ملی، به سمت برنامه‌ریزی‌های استانی پیش برویم، زیرا نیاز جامعه هدف در استان‌ها با یکدیگر متفاوت است. همچنین به این نتیجه رسیدیم که در مدیریت به جای اینکه متصدی همه امور باشیم، به سمت تفویض اختیارات و نظارت کلان برویم. همچنین به این نتیجه رسیدیم به جای آنکه سوادآموزی محدود به آموزش خواندن و نوشتن شود، به سمت ابعاد مختلف سواد یا سواد چندگانه برویم و به جای سوادآموزی در بخش دولتی، از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده کنیم. در سال 90 و قبل از آن میزان مشارکت بخش غیردولتی در فعالیت‌های سوادآموزی 5 درصد بوده اما اکنون به بیش از 85 درصد افزایش یافته است.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین به تغییرات به محتواهای آموزشی اشاره و عنوان کرد: به صورت جدی به این نتیجه رسیدیم که سیاست تک‌تالیفی پاسخگو نیست و باید به سمت سیاست چند تالیفی پیش برویم ما اکنون ما برای زنان، برای زندانیان و... محتوای جداگانه داریم و برای گروه‌های دیگر از جمله کارگران و اصناف نیز در حال تولید کتاب‌های ویژه هستیم.

باقرزاده به استفاده از مهارت IT در سوادآموزی اشاره و عنوان کرد: در شیوه آموزش نیز به این نتیجه رسیدیم که شیوه کلاسیک دیگر پاسخگو نیست و به همین خاطر به سمت آموزش‌های فرد به فرد حرکت کردیم، علاوه بر این به دنبال ایجاد مشوق‌هایی هستیم و ایجاد محدودیت و الزاماتی برای سواددار شدن که باعث شود خود افراد بی‌سواد به ما مراجعه کنند.

معاون وزیر آموزش و پرورش همچنین به سیاست برون‌سپاری و نهضت سوادآموزی اشاره و اظهار کرد:‌ به سمت نظام کارمزدی رفتیم و بهای آموزش براساس قیمت تمام شده مشخص می‌شود. یکی دیگر از اقداماتی که اخیرا انجام داده‌ایم امضای تفاهم‌نامه‌ای با بنیاد ای‌سی‌بی‌ال است. کتاب‌های خاصی برای آموزش مهارت‌های کار با رایانه تولید شده و سال گذشته 25 نفر به صورت آزمایشی تحت این آموز‌ش‌ها قرار گرفتند و امسال 500 نفر وارد طرح پایلوت شدند که اکنون در حال آموزش هستند.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی افزود: احصای تجارب ملی ایران و قراردادن آن بر روی سایت موسسه آموزش مادام‌العمر زیرمجموعه یونسکو نیز یکی دیگر از دستاوردهای خوب ماست و طرح آموزش اولیای بی‌سواد دانش‌آموزان از جمله این تجارب موفق است که یونسکو از آن استقبال کرده است.

باقرزاده یکی از برنامه‌های ویژه هفته سوادآموزی را طرح "کتابت آیات نور " دانست و گفت: تعدادی از سوادآموزان ما که در دوره دوم سوادآموزش قرار دارند، در 9 دی‌ماه به صورت هماهنگ در کل کشور یک صفحه از کلام‌الله مجید را کتابت می‌کنند که هم انس با قرآن را در پی دارد و هم افزایش مهارت آنها در خواندن و نوشتن را. از صفحات کتابت شده 5 نسخه دست‌نویس تهیه خواهد شد و پس از صحافی و 4 نسخه از آن به حرم حضرت علی (ع)، حرم اباعبدالله (ع)، حرم رضوی و حرم حضرت امام (ره) تقدیم می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین مسابقه انشا نویسی پیرامون پرسش مهر رییس جمهور را خواهیم داشتیم. سال گذشته 136 هزار نفر در مسابقه انشا نویسی ما شرکت کردند. مسابقه کتابخوانی با موضوع شعار امسال مبنی بر همدلی و همزبانی دولت و ملت را نیز برگزار خواهیم کرد.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی در ادامه به پرسش خبرنگاران پاسخ داد و درباره ایجاد محدودیت برای بی‌سوادان گفت: تمام مصوبات دولت باید با قوانین جاری تطبیق پیدا کند. در مصوبه سال گذشته ایجاد محدودیت‌هایی برای بی‌سوادان در جامعه آمده است و از ابتدای سال 95 بی‌سوادان از 5 امتیاز محروم می‌شوند به عنوان مثال، تمدید و صدور گواهی رانندگی برای بی‌سوادان انجام نمی‌شود. در تحقیقاتی مشخص شده است که تصادفات منجر به فوت در بی‌سوادها بیشتر است. یکی دیگر از محدودیت‌ها این است که اگر شخصی بی‌سواد یا کم سواد باشد، پروانه کسب برای او صادر نشود. همچنین اگر قرار است افرادی تحت پوشش نهادهای حمایتی بروند باید همزمان تحت پوشش سوادآموزی بروند.

باقرزاده در ادامه با بیان اینکه میانگین کشوری حق‌الزحمه آموزش‌یاران در دوره اول به ازای 400 ساعت آموزش، 672 هزار تومان، در دوره دوم به ازای 600 ساعت آموزش 800 هزار تومان و در دوره تحکیم سواد به ازای هر نفر (70 ساعت) 120 هزار تومان است. علاوه بر این سهم بیمه آموزش یاران را محاسبه و پرداخت می‌کنیم.

معاون وزیر آموزش و پرورش در ادامه به آموزش سواد به کودکان خیابان و در معرض آسیب اشاره و عنوان کرد: در مصوبه دولت در سال 93 تاکید شده بود که کودکان در معرض آسیب، در موسسات غیردولتی ادامه تحصیل بدهند. اگر کودکی در معرض آسیب باشد و به دلیل اقتصادی فرصت حضور در مدرسه را پیدا نکند، سازمان نهضت سوادآموزی به موسسات غیردولتی کمک می‌کند و کمک هزینه‌ای را برای ادامه تحصیل آنها قرار می‌دهد. ما هدف‌گذاری کرده‌ایم تا 25 هزار کودک در معرض آسیب را از این طریق تحت پوشش ببریم. البته در بودجه 94، این امکان محقق نشد و امیدواریم در بودجه سال 95 به طور کامل دیده شود و از ابتدای سال آینده بتوانیم این برنامه را اجرا کنیم. البته این 25 هزار نفر که شناسایی شده‌اند، براساس منابع موجود ماست نه آمار بازماندگان از تحصیل.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی در پاسخ به پرسشی درباره به صفر رسیدن شمار بی‌سوادان تا پایان برنامه پنجم توسعه گفت: این موضوع از سوی مقام معظم رهبری به وزیر وقت آموزش و پرورش در چند سال گذشته در مورد تاکید قرار گرفته بود اما در برنامه‌های توسعه‌ای، آمده که باید جلوی ورود بی‌سوادان و همچنین بازگشت به بی‌سوادی گرفته شود. این جزو الزامات بوده که بخشی محقق نشده است. البته پیشرفت ما تاکنون خوب بوده و گزارشات اصلی یونسکو این را نشان می‌دهد. گزارش یونسکو نشان می‌دهد طی سال‌های 2000 تا 2015 فقط یک درصد آمار بی‌سوادان دنیا کم شده است. بنابراین پیشرفت ما به نسبت میانگین جهانی بالاست.

باقرزاده در پاسخ به پرسش دیگری درباره توقف جشنواره‌های شکرگزاری در شهرها در دولت یازدهم نیز گفت: پس از سرشماری سال 75 این سیاست تدوین شد که هرکجا درصد باسوادی به 97 درصد و بالاتر رسید، برنامه‌سواد آموزی را تمام شده تلقی کنیم و جشن شکرگزاری برگزار شود. براین اساس 18 هزار روستا و 180 شهر جشن شکرگزاری برگزار کردند. اما در سرشماری‌های بعدی مشخص شد، آمار بی‌سوادی افزایش یافته است. متاسفانه جشن‌های شکرگزاری رضایت کاذب ایجاد می‌کرد. با برگزاری مراسم مخالف نیستیم اما اعلام پایان یافتن بی‌سوادی به علت ماهیت پیچیده‌ای که سواد دارد، صحیح نیست.

رییس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین درباره نظام آموزشی بزرگسالان توضیح داد: نظام آموزشی بزرگسالان قلمرو وسیعی را شامل می‌شود. پیشنهاداتی را در این راستا تدوین کرده‌ایم و براساس آن اگر در برنامه ششم توسعه مصوب شود، قلمرو فعالیت‌های نهضت سوادآموزی به بخشی از آموزش‌های بزرگسالان هم توسعه می‌یابد. براین اساس بخشی از افرادی که تا زیر دیپلم هم تحصیل کرده‌اند با مکانیزم‌هایی تحت پوشش قرار می گیرند. اکنون برای ادامه تحصیل تا دیپلم نظام آموزش از راه دور و مدارس بزرگسالان را داریم که در نظام آموزشی بزرگسالان به همه این موارد توجه خواهد شد و امیدواریم جزو احکام برنامه ششم توسعه باشد.