حوادث اولین و شایع ترین علت مرگ و میر در کودکان بین سنین 1 تا 16 سالگی است ولی غالبا حوادث و عوارض آن با اقداماتی قابل پیشگیری است.
دکتر جواد غروبی فوق تخصص جراحی اطفال در گفت و گو با عصر ایران با اشاره به رعایت و اجرای چندین روش برای جلوگیری از وقوع حوادث در کودکان گفت:اطلاعات، امکانات و لوازم مورد نیاز برای امنیت و حفاظت کودک، باید توسط والدین فراهم شود که رعایت این توصیه ها می تواند نقش زیادی درپیشگیری از بروز حوادث در کودکان و نوزادان ایفاءکند.
1- کودک در سن 3 تا 4 ماهگی توانایی غلت زدن را به دست می آورد. لذا گذاشتن کودک بر روی میز، مبل و یا کاناپه بدون همراه حتی برای مدت زمان بسیار کوتاه نیز ممنوع بوده و خطرناک است.
2- پوست کودکان ظریف و حساس بوده و نسبت به سوختگی مقاومت بسیار کمتری دارد. درجه حرارت آب حمام و شتشوی کودک به دقت چک شده و به هیچ وجه نباید بیشتر از 120 درجه فارینهایت باشد (حدود 50 درجه ی سانتی گراد) باشد. همچنین شیر خوار را نباید برای مدت کوتاه هم، حتی با حضور برادر و خواهربزرگترش، تنها در حمام رها کرد. علت اغلب سوختگی ها در کودکان زیر 5 سال، قرار گرفتن در معرض آب گرم است.
3- شیر خوار در 4 ماهگی شروع به چهار دست و پا حرکت کردن می کند. بنابراین لازم است پریزهای برق حتما پوشش و محافظ داشته باشند.از قراردادن سیم های برق بلند در دسترس کودکان به دلیل اینکه بچه ها در این سن دوست دارند سیم ها را بجوند و احتمال خطر برق گرفتگی، آنها را تهدید می کند. باید خودداری شود.
4- نوزادان در 9 ماهگی شروع به ایستادن می کند که باید در این روند به آن ها کمک کرد. در این سن احتمال بالا رفتن از پله برای بعضی از کودکان وجود داشته ولی در زمان پایین آمدن امکان سقوط وجود دارد بنابر این باید مراقبت لازم به عمل آید.
5- با بزرگتر شدن کودک و آغاز بازی با اسباب بازی ها، باید قطعات کوچک اسباب بازی از کف اتاق جمع آوری شود. زیرا در این سن کودکان برای شناخت محیط همه چیز را به وسیله دهان امتحان می کنند و خطر آسپیراسیون آنها را تهدید می کند. (آسپیراسیون ورود نابجا و غیرطبیعی مواد در حال بلع به راه های هوایی است که می تواند منجر به خفگی فرد شود) بنابراین باید دقت شود که از خریدن اسباب بازی های با قطعات ریز و کوچک خود داری شود.
6- زمانی که کودک شروع به راه رفتن می کند، خطرات دیگری همچون سقوط از پله و بلندی، افتادن در حوض، استخر و رودخانه او را تهدید می کند. همچنین خطر برخورد و اصابت سنگ ریزه، بریده های چوب و مواد مشابه مانند تکه های گیاهان هنگام حرس و چمن زنی در پارک ها، و یا حمله ی حیوانات خانگی نیز وجود دارد و لذا باید مراقبت های ویژه در این مورد لحاظ شود.
7- لازم است تا در منزل درب حمام و دستشویی بعد از استفاده حتما بسته شود تا احتمال ورود کودک میسر نباشد. مواردی از غرق شدگی در وان حمام و حتی کاسه توالت فرنگی نیز در کودکان گزارش شده است.
8- در سنین قبل از مدرسه،هنگام عبور از عرض خیابان باید کودک را همراهی کرد. تخمین فاصله ی وسائط نقلیه و سرعت آنها توسط کودک دقیق نبوده و خطرتصادف در کمین کودکان است.همچنین در زمان دوچرخه سواری کودکان نیز حتما از کلاه ایمنی استفاده شود.
9- در آشپزخانه باید مواظب پاشیدن روغن داغ در زمان سرخ کردن مواد غذایی بود، دسته ماهی تابه به سمت داخل قرارداده شود تا امکان گرفتن دسته برای کودک میسر نباشد. ظرف حاوی غذای داغ وسط میز گذاشته شود که از دسترس کودک دورتر قرار گیرد.
10- از ارائه تنقلاتی مانند فندق، پسته، بادام، پاپ کورن و ... تا 3 سالگی به کودکان اجتناب شود. همچنین تا قبل از رسیدن به سن 2 سالگی نبایدآدامس در دسترس کودکان گذاشته شود .
11- در استفاده از کیسه های پلاستیکی در منزل احتیاط شود. زیرا کودکان کیسه را برسر و صورت خود گذاشته ولی نمی توانند آن را خارج کنند که این موضوع منجر به مشکلات تنفسی و خفگی می شود.
12- از دسترس قراردادن مواد سمی مثل مایعات تمیزکننده مبلمان، فرش، شوینده ها و تمیز کننده های دستشویی، داروها و الکل خودداری شود. معمولا بلع مواد سمی در کودکان 2 ساله اتفاق می افتد. حتی اگر در حال کار کردن با یکی از مایعات ذکر شده، زنگ تلفن یا در به صدا در بیاید، باید قبل از جواب دادن به تلفن یا باز کردن در، از قراردادن آن مایع در جای مناسب اطمینان حاصل نمایید. همچنین در صورت بلع مواد یا داروی سمی، باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته و در زمان انتقال به بیمارستان حتما بطری یا ظرف حاوی مواد سمی برای ارزیابی مقدار مصرف و نحوه ی مقابله با مسمومیت آن، تحویل پرسنل درمانی مسئول شود.
13-همیشه از صندلی مخصوص و استاندارد برای سوار کردن کودک درماشین استفاده کنید. حتی برای مسافت های کوتاه هم باید از صندلی مخصوص کودک استفاده شده و از بغل کردن کودک اجتناب شود زیرا در هنگام تصادف و یا توقف ناگهانی خودرو، کودک مانند شئی سنگین از آغوش والدین به بیرون پرت می شود.
14- گیاهان دور از دسترس کودکان قرارداده شود. زیرا با بلع گیاهان آپارتمانی، احتمال مسمومیت برای کودک بسیار بالا می رود. کودک به خاطر کنجکاوی بیش از حد و به عنوان ابزار شناخت محیط خود، از مزه کردن و حتی خوردن اشیا پیرامون خود استفاده می کند لذا ازقرار دادن گردبند، جواهرات و گوشواره در دسترس کودک، برای پیشگیری از بلع این اجسام، اجتناب شود.
15 -استفاده از دستگاه بخور خنک برای کودکان بهتر از دستگاه بخور گرم است زیرا بخار گرم ممکن است باعث سوختگی در آنها شود.