گزارش خبرنگار شرق از اجلاس پاریس

معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران به‌عنوان رئیس هیأت ایرانی دو روز پیش به پاریس آمد و روز گذشته در افتتاحیه مراسم با استقبال رسمی فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه وارد سالن اصلی محل برگزاری اجلاس شد.

او پس از آن در مجموعه دیدارهای رسمی خود با حدود ٣٠ نفر از مسئولان بلندپایه کشورهای مختلف حاضر در کنفرانس دیدار و گفت‌وگو کرد، ابتکار در این کنفرانس با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، نخست‌وزیر ژاپن و یونان و پاکستان، رؤسای جمهوری عراق، افغانستان، ارمنستان، بولیوی، سوئیس، لیتوانی و محمود عباس رئیس دولت خودگردان فلسطین، پرنس موناکو و همچنین چندین نفر از وزرای محیط‌زیست دولت‌های مختلف در حاشیه این کنفرانس دیدار و گفت‌وگو کرد.

ابتکار در حاشیه همین کنفرانس در گفت‌وگویی با خبرنگار «شرق» درباره اهمیت این کنفرانس و همچنین جزئیات دیدارهای خود به پرسش‌های «شرق» پاسخ گفت. ابتکار در رابطه با دلایل عدم سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهور، گفت: «به دلیل فاصله کم سفری که قرار بود آقای روحانی به فرانسه داشته باشند، تقریبا پیش‌بینی این بود که ایشان به این کنفرانس نمی‌آیند، بعد از وقوع حملات پاریس هم برنامه سفر کنسل شد چون قرار است سفر دوجانبه‌ای را به مدت کوتاهی رؤسای‌جمهور دو کشور پس از کنفرانس داشته باشند درنهایت منجر به آن شد که آقای روحانی در این کنفرانس حضور نداشته باشند.

همین‌طور در مراسم استقبال که من سلام آقای روحانی را به رئیس‌جمهور فرانسه ابلاغ کردم آقای اولاند هم به من اعلام کرد ما منتظر سفر آقای روحانی به فرانسه هستیم و همچنین بر افزایش همکاری‌های محیط‌زیستی ایران و فرانسه تأکید و از آن استقبال کرد.

البته این را بگویم که عدم سفر رئیس‌جمهور تأثیری بر موضوع محیط‌زیست و همچنین دیدگاه‌های دولت و شخص رئیس‌جمهور نسبت به اهمیت‌های بسیار زیاد محیط‌زیست، نخواهد گذاشت.

حدود یک ماه پیش هم که موضوع مشارکت ایران در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را داشتیم آقای روحانی به شکلی قوی از برنامه ایران حمایت کردند و حمایت خودشان را از این برنامه‌ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین اعلام کردند که در این مدت هم برنامه ایران مورد تقدیر رهبران کشورهای زیادی قرار گرفت».

رئیس سازمان محیط‌زیست همچنین در پاسخ به پرسش «شرق» در رابطه با سخنرانی‌های سران کشورهای اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در کنفرانس کوپ و چشم‌انداز نتایج این کنفرانس نیز گفت: «تا الان براساس تعهدات مشارکت داوطلبانه که ٩٥ درصد کشورهای تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای پذیرفته‌‌اند و تعهدات خود را ادامه دادند و پیشرفت‌های خوبی حاصل شده اما این به اهداف اساسی این کنفرانس که زیر دو درجه افزایش دمای زمین است نمی‌رسد و تا دو و نیم تا سه درجه افزایش دما پیش‌بینی می‌شود و این در صورتی است که این تعهدات داوطلبانه به طور کامل اجرا شوند.

ولی به‌هرحال جای امیدواری هست با این اجلاس و کشورهای حاضر در آن بشود به نتیجه‌ای رسید، هرچند کشورهای توسعه‌یافته تاکنون تعهدات خودشان را که تأمین صدمیلیارد دلار برای کاهش گازهای گلخانه‌ای است عملی نکرده‌‌اند و این مانع از خوشبین‌بودن به نتایج این اجلاس می‌شود، منافع سیاسی و اقتصادی و شرکت‌های چندملیتی و تفکری که اساس خود را در ثروت و سرمایه می‌بینند هنوز برای محیط‌زیست مایل نیستند هزینه کند.

علاوه بر این باید به آثار زیست محیطی و ردپای کربن در جنگ دقت نظر داشت که تاکنون به آن توجه اساسی نشده است، بخش زیادی از گردوغبارهای منطقه ما ناشی از همین جنگ‌هاست، که سرزمین‌های بدون دولت و دولت‌های بدون سرزمین بر جای گذاشته‌‌اند، من در دیدارهای خود که با ٢٣ نفر از رؤسای دولت‌ها بود بر این مسئله تأکید اساسی کردم و تأکید کردم که امیدوار هستیم این موضوع به‌صورتی جدی و در سطحی جهانی پیگیری شود».

ابتکار اعلام کرد در گفت‌وگو با مقامات جهانی و منطقه‌ای در رابطه با مسائل مشترک زیست محیطی و افزایش همکاری‌ها گفت‌وگو و تبادل نظر کردیم.

کمی بعد از مصاحبه با «شرق»، ابتکار در جایگاه سخنران مراسم قرار گرفت تا به‌عنوان نماینده ایران در این رابطه سخنرانی کند، بخش‌هایی از سخنرانی ابتکار برای این مراسم به این شرح بود؛ «باید اطمینان حاصل کنیم که توافق‌نامه آتی، متوازن در تمامی عناصر شش‌گانه ADP و ذیل اصول و مفاد کنوانسیون تغییرات آب و هوا، به‌ویژه & اصل مسئولیت مشترک ولی متفاوت با توانمندی‌های متناظر& به نتیجه برسد.

باید اطمینان حاصل کنیم که توافق‌نامه آتی، دارای نوآوری در الزامات و ابزارهای اجرا و مبتنی بر رویکردهای تشویقی برای مشارکت تمامی کشورهای عضو کنوانسیون باشد. صداقت در تعهدات و جبران تعهدات گذشته از امروز تا قبل از سال ٢٠٢٠ کلیدی تلقی می‌شود.

باید اطمینان حاصل کنیم که توافق‌نامه آتی، هیچ کشوری را نادیده نمی‌گیرد. از آسیب‌پذیرترین کشورهای کوچک جزیره‌ای و کمتر توسعه‌یافته تا کشورهای ثروتمند پیشرفته. توافق‌نامه پاریس را باید درمقابل نسل‌های حاضر و آتی به آن ببالیم و همگی  با افتخار به آن ملحق شویم و صرفا در پی یک توافق‌نامه غیر قابل اجرا نباشیم».

بند پایانی صحبت‌های رئیس سازمان محیط‌زیست ایران نیز چنین بود: «مایل هستم مطالب خود را با یک پیشنهاد به خانواده سازمان ملل خاتمه دهم که شایسته و بایسته است که برآورد تخمینی از اثرات ردپای کربن  (Carbon Footprint) تولید سلاح، کاربرد و اثرات جاری از هرگونه جنگ و نزاع و خشونت باشیم و در صلح و ثبات حیات روبه تعالی را برای نسل‌های بعدی هدیه بگذاریم. ما پاریس را شکوفا، ایمن و تاریخ‌ساز آینده‌ای نویدبخش می‌خواهیم».