با انتخاب ساتیا نادلا بعنوان مدیر عامل مایکروسافت، این شرکت به جمع گروهی از شرکت‌های چند ملیتی که مدیر عامل هندی دارند، پیوست. گروهی که نام‌هایی چون پپسی، مستر کارد و ادوبی نیز در آن به چشم می‌خورند.

از زمانی که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی فارغ التحصیلان زیادی از هند برای ادامه تحصیل و کار به سیلیکون ولی در شمال ایالت کالیفرنیای امریکا مهاجرت کردند، جوانان مستعد هندی به موفقیت‌های چشمگیری در امریکا دست پیدا کرده‌ و موقعیت‌های شغلی مهمی در دنیای فناوری و رسانه دست پیدا کرده‌اند. در ادامه به دلایل موفقیت هندی‌ها در عرصه مدیریت شرکت‌های بزرگ می‌پردازیم و با برخی از این مدیران و سیر موفقیت آن‌ها آشنا می‌شویم.

شاید در نگاه اول وجه اشتراک بین این مدیران موفق هندی چندان نکته آموزنده‌ای نداشته باشد. اکثر این مدیران سن بالای ۴۵ سال و کمتر از ۵۵ سال دارند که این همان سنی است که از هر مدیر موفقی انتظار می‌رود. همه این افراد از دانشگاه‌های امریکایی و انگلیسی علاوه بر دانشگاه‌های هندی فارغ‌التحصیل شده‌اند که این هم نکته واضحی است چرا که همه آن‌ها مهاجرانی بوده‌اند که برای ادامه تحصیل یا آشنایی بیشتر با فرهنگ جامعه جدید به دانشگاه کشور جدیدشان رفته‌اند. برخی از این افراد که سابقه مدیریت در هند را داشته‌اند در شرکت‌های بین‌المللی کار می‌کرده‌اند که کار منطقی است چرا که رشد در شرکت‌هایی که به صورت خانوادگی مدیریت می‌شوند و از قضا دو سوم شرکت‌های هندی نیز این چنین هستند، دشوار است. هر یک از این افراد هم از نقاط مختلف هند هستند و بعضا بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر بین محل تولد آن‌ها فاصله است بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که منطقه خاصی از هند به اصطلاح مدیر پرور است.

ولی هنوز هم باید یک عامل مهمی وجود داشته باشد که بخش عمده مدیران اصلی و مهم در دنیای فناوری را هندی‌ها تشکیل می‌دهند و برای مثال برزیلی‌ها، روس‌ها یا حتی چینی‌ها که همه جا هستند هنوز نتوانسته‌اند مثل هندی‌ها به درجات مهم مدیریتی دست پیدا کنند. احتمالا پاسخ این سوال در مطالعه فرهنگ مدیریتی هندی‌ها نهفته است.

طبق مطالعه‌ای که توسط دانشگاه St.Gallen‌ در سوییس صورت گرفته است، مدیران هندی به مدیریت مشارکتی و برقراری رابطه خوب با بخش‌های پایین دستی گرایش دارند. سبک مدیریتی که به صورت سنتی در هند مورد استفاده قرار گرفته پیوندهای احساسی را میان مدیران بالادستی و بخش‌های پایین دستی ایجاد کرده است. طبق اطلاعاتی که از مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۰۴ در دسترس است، این احساس که شرکت به کارمندانش بها می‌دهد، پیوند شدید و وفاداری عمیقی را بین کارمندان ایجاد کرده است که حتی بیش از پاداش‌های مالی برای آن‌ها حائز اهمیت است.

در بین مدیران هندی هیچ یک با نماد خشونت و زورگویی شناخته نمی‌شوند. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۷ توسط دانشگاه نیو همپشایر جنوبی صورت گرفته است، مدیران هندی افرادی فروتن و متواضع معرفی شده‌اند. همچنین این مطالعه مدیران هندی را افرادی آینده‌نگر معرفی می‌کند که روی استراتژی‌های بلند مدت متمرکز هستند. اما شاید مهم‌ترین عامل موفقیت مدیران هندی پشتکار زیاد آن‌ها باشد. آن‌ها پله‌های ترقی را کم کم طی می کنند، در طی مسیر خود با تمام ابعاد کار آشنا می‌شوند و در نهایت بر بالاترین رده سازمانی تکیه می‌زنند.

تقریبا تمام شرکت‌های بزرگ فناوری در آمریکا دارای مدیران و مهندسان هندی هستند. شاید وقتی نام مدیران مطرح هندی در شرکت‌های بزرگ امریکایی به میان می‌آید، پیش از همه چهره ساتیا نادلا در ذهن ما مجسم می‌شود. فردی که با تکیه زدن بر صندلی مدیر عاملی مایکروسافت جانشین استیو بالمر شد. ولی واقعیت این است که او تنها هندی موفق در رده مدیریتی نیست. در ادامه برخی از مدیران هندی موفق در شرکت‌های بزرگ امریکایی را با هم مرور می‌کنیم.

ساتیا نادلا

او در سال ۱۹۶۷ در حیدر آباد هند به دنیا آمد. در سال ۱۹۸۸ مدرک لیسانس مهندسی برق خود را در هند اخذ کرد. سپس راهی امریکا شد و مدرک فوق لیسانس علوم کامپیوتر خود را از دانشگاه ویسکانزین-میلواکی در سال ۱۹۹۰ دریافت کرد. بعدها فوق لیسانس دیگری در رشته MBA‌ از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد.

او پیش از ملحق شدن به مایکروسافت در سان مایکروسیستمز مشغول به کار شد. او در مایکروسافت رهبری پروژه‌های متعددی را از جمله توسعه یکی از بزرگ‌ترین زیر‌ساخت‌های ابری دنیا را برعهده داشت. نادلا به عنوان معاون ارشد بخش تحقیق و توسعه خدمات آنلاین مایکروسافت و بعدها معاون بخش تجارت مایکروسافت انتخاب شد. در حال حاضر او مدیر عامل شرکت مایکروسافت است.

آجای بهات

یکی از پیشروان دنیای فناوری آجای بهات است که هنوز آن‌طور که شایسته تلاش‌ها و اقداماتش است شناخته نشده است. او که یک مهندس معماری کامپیوتری امریکایی-هندی محسوب می شود بیشتر با نام پدر استاندارد USB شناخته می‌شود؛ چیزی که امروزه هر دستگاه کامپیوتری به نحوی از آن استفاده می‌کند.

او در سال ۱۹۵۷ بدنیا آمد و بعدها از دانشگاه Maharaja Sayajirao در هند فارغ‌التحصیل شد. پس از اخذ مدرک لیسانس برای تحصیل در مقطع فوق لیسانس به امریکا مهاجرت کرد و پیش از ملحق شدن به شرکت اینتل در سال ۱۹۹۰ موفق به اخذ فوق لیسانس از دانشگاه City University نیویورک شد.

او در شرکت اینتل در پروژه‌های USB و برخی دیگر از استانداردهای اساسی در حوزه گرافیک و معماری کامپیوتر همکاری کرد و حاصل کار او و همکارانش ثبت ۳۱ پتنت بود که در نهایت نیز منجر شد تا آجای بهات به سمت مدیر معماری پلتفرم اینتل منصوب شود.

به سبب تلاش‌های او در زمینه استاندارد PCI Express که زمینه‌ساز برخی از استانداردهای مدرن ارتباط کامپیوترها از جمله اتصال تاندربولت شد، بهات موفق به کسب جایزه Excellence Award در سال ۲۰۰۲ شد.

وینود دهام

اما اینتل برای سایر هندی‌های مستعد هم بستر پیشرفت را فراهم ساخت. پدر پردازنده معروف پنتیوم اینتل، وینود دهام نیز اهل پیون هند است. او در سال ۱۹۵۰ بدنیا آمد. لیسانس خود را در رشته مهندسی برق از دانشکده مهندسی دهلی در سال ۱۹۷۱ اخذ کرد و پس از مهاجرت به امریکا در سال ۱۹۷۷ موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس مهندسی برق از دانشگاه سینسیناتی شد.

تخصص او در زمینه الکترونیک حالت جامد بود؛ فناوری که در زمینه حافظه‌های بکار رفته در گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و لپتاپ‌ها بکار می‌رود. بنابراین او روی فلش مموری‌ها در شرکت NCR کار کرد. مقصد بعدی وینود دهام شرکت اینتل بود جایی که او توسعه پردازنده پنتیوم را رهبری کرد و در ساخت فناوری فلش مموری اینتل همکاری کرد و این پیش از رسیدن او به قائم مقامی بخش میکرو پردازنده‌ها بود.

دهام در سال ۱۹۹۵ اینتل را به مقصد رقیبش یعنی AMD‌ ترک کرد و بعدها در برخی از استارت‌آپ‌ها فعالیت کرد. او در حال حاضر در زمینه سرما‌یه گذاری در استارت‌آپ‌های هندی فعالیت می‌کند.

وینود خوسلا

خوسلا در سال ۱۹۵۵ در هند بدنیا آمد. او در ۱۴ سالگی پس از مطالعه کتابی در ارتباط با بنیان‌گذاری اینتل به دنیای فناوری علاقمند شد. او لیسانس مهندسی برق خود را از انستیتو فناوری‌های هند اخذ کرد و برای ادامه تحصیلات راهی امریکا شد. در امریکا موفق به اخذ فوق لیسانس مهندسی پزشکی از دانشگاه Carnegie Mellon شد همچنین فوق لیسانس دیگری را از دانشکده تجارت استنفورد در سال ۱۹۸۰ دریافت کرد.

او در همان سال و پس از اتمام تحصیل به شرکت Daisy Systems که در زمینه اتوماسیون طراحی الکترونیکی فعالیت می کرد، ملحق شد. در سال ۱۹۸۲ این شرکت را ترک کرد و به اتفاق فارغ التحصیلان دیگری از استنفورد از جمله اسکات مک نیلی، اندی بکتولشیم و بیل جوی شرکت سان مایکروسیستمز را تاسیس کردند. او تا سال ۱۹۸۴ مدیر عامل این شرکت تازه تاسیس بود. خوسلا در سال ۱۹۸۷ به شرکت Kleiner Perkins Caufield & Buyers پیوست و کارش را با سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های فناوری و موسسات مالی هندی ادامه داد. در سال ۲۰۰۴ او شرکت سرمایه‌گذاری اقتصادی خود را تاسیس کرد. امروزه Khosla Ventures بیش از یک میلیارد دلار سرمایه را مدیریت می کند و در زمینه فناوری‌های پاک و استارت‌آپ‌های فناوری اطلاعات سرمایه‌گذاری می‌کند. نخست وزیر سابق انگلستان نیز در سال ۲۰۱۰ با هدف تشویق همگان به سرمایه گذاری در زمینه محیط زیست به بنیاد خوسلا پیوست.

ساندار پیچای

83eccfa7240ab9e5d95d9cc2c0c01be7 xl a39b9

او زمانی که برای اولین بار به گوگل پیوست نشان داد که فردی باهوش و با استعداد است. پیچای در چنای، شهری ۴ میلیون نفری که در جنوب هند است بزرگ شد. مادرش تا قبل از بچه‌دار شدن یک تند نویس بود (تند نویس فردی است که صحبت‌های مطرح شده در یک جلسه را به سرعت تایپ می‌کند تا صورت کتبی این صحبت‌ها نیز موجود باشد) و پدرش مهندس برق بود که یک شرکت قطعه‌سازی را برای یک هلدینگ بریتانیایی مدیریت می‌کرد. بعنوان یک دانشجوی باهوش، ساندار رشته مهندسی متالورژی را در موسسه فناوری هندی (Indian Institute of Technology) که از نظر علمی در سطح خوبی قرار داشت به اتمام رساند و پس از آن موفق شد تا با اخذ بورسیه به استنفورد آمریکا برود. هدف او اخذ مدرک دکترا در رشته علم مواد و فیزیک نیمه‌هادی‌ها بود تا پس از آن به عنوان عضو هیئت علمی در یکی از دانشگاه‌های آمریکا مشغول به تدریس شود ولی وقتی بعنوان مدیر تولید در شرکت Applied Materials (که در زمینه تولید نیمه‌هادی‌ها در سیلیکون ولی فعالیت می‌کرد) مشغول به کار شد، برنامه او تغییر کرد. ساندار پیچای در سال ۲۰۰۲ مدرک MBA خود را از Wharton دریافت کرد. او قبل از این که در سال ۲۰۰۴ وارد گوگل شود بعنوان مشاور در شرکت McKinsey مشغول بکار شد.

در اولین کارش پس از پیوستن به گوگل به تیم کوچکی ملحق شد که روی تولبار جستجو کار می‌کرد و به کاربران دسترسی ساده‌تر به جستجوگر گوگل را ارائه می داد. این ایده پیچای بود که باعث شد تا گوگل مرورگر مخصوص خود یعنی کروم را بسازد. پیچای به توسعه سیستم عامل کروم برای لپ‌تاپ‌ها هم کمک کرد. سیستم عاملی که تاکید زیادی روی نگهداری اطلاعات روی فضای ابری بجای درایوهای رایانه‌ دارد. در حال حاضر سیستم عامل کروم روی کروم‌بوک‌های ارزان قیمت گوگل که در مدارس مورد استفاده قرار می‌گیرند نصب شده است. همچنین او بر پروژه‌های مهم گوگل مثل Gmail ،Google Drive و Google Maps‌ نظارت داشته است. در سال ۲۰۱۳ کار بزرگ دیگری به او محول شد. نظارت بر سیستم عامل اندروید که از یک سیستم عامل عادی برای گوشی‌های هوشمند تبدیل به به پلت فرمی برای ساعت‌های هوشمند، تلویزیون‌ ها، خودروها و سیستم‌های پرداخت تبدیل می‌شد.

ارتقای او به سمت مدیریت محصولات در گوگل باعث شد تا عملا تبدیل به دست راست لری پیج شود. او تمامی اقدامات روزانه گوگل را در زمینه محصولات مهم از جمله نقشه‌ها، جستجو و تبلیغات بعلاوه تلاش‌های جدید گوگل از جمله Google Photos و گوگل ناو را زیر نظر دارد. در حال حاضر کودک مستعد سال‌های قبل هند مدیر عامل خلاق گوگل، یکی از بزرگترین شرکت‌های فناوری دنیای امروز است.

سابیر بهاتیا

aeffde3f 9034 4688 9f48 422599df76b1 1024x768 81777

هات‌میل یکی دیگر از خدمات پیشتاز دنیای وب نیز توسط هندی مستعد دیگری که در دهه ۸۰ میلادی به امریکا مهاجرت کرده بود، بنیان‌گذاری شد. او در سال ۱۹۶۸ در چاندیگاره هند متولد شد. بهاتیا در سال ۱۹۸۸ به موسسه فناوری کالیفرنیا رفت و در ادامه نیز فوق لیسانس مهندسی برق خود را از دانشگاه استنفورد اخذ کرد. او پس از اتمام تحصیلاتش به عنوان مهندس سخت افزار در شرکت اپل مشغول به کار شد و پس از آن به یکی از شرکت‌های زیر شاخه کانن به نام FirePower Systems Inc پیوست. بهاتیا تحت تاثیر این نکته که نرم‌افزارها هم از طریق مرورگرها قابل دسترسی هستند، به ایده ایمیل در مرورگرها رسید.

او با یکی از همکارانش به نام جک اسمیت همکاری کرد و در سال ۱۹۹۶ هات‌میل را راه‌اندازی کرد که بعدها یکی از بزرگترین ارائه دهندگان ایمیل در سطح دنیا شد و مایکروسافت در سال ۱۹۹۸ آن را خریداری کرد. بهاتیا در سال ۱۹۹۹ مایکروسافت را ترک کرد و شرکت تبلیغات الکترونیکی Arzoo Inc را بنا نهاد. در حال حاضر او سرویس ارسال پیام رایگان JaxtrSMS را در اختیار دارد.

ویک گوندوترا

یکی دیگر از مدیران رده بالای هندی ویک گوندوترا است که به تزار اجتماعی گوگل معروف است و از نفرات اصلی گوگل پلاس محسوب می‌شود.

گوندوترا در سال ۱۹۶۸ در مومبایی هند بدنیا آمد. او از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۷ در مایکروسافت مشغول به کار بود. او نقش مهمی در استراتژی مایکروسافت برای رقابت با خدمات آنلاین گوگل از طریق Windows Live Services ایفا کرد. همین امر او را به سوی مسیر آینده‌اش هدایت کرد.

در سال ۲۰۰۷، گوندوترا به گوگل پیوست و بعنوان جانشین رییس شبکه‌های اجتماعی گوگل منصوب شد. او در توسعه گوگل پلاس و یکپارچه‌سازی آن با خدمات دیگر گوگل به ایفای نقش پرداخت.

آمیت سینگال

amit singhal google 8a22c

او در سال ۱۹۶۸ در هند به دنیا آمد. در سال ۱۹۸۹ لیسانس خود را در علوم کامپیوتر در هند اخذ کرد و در سال ۱۹۹۱ نیز فوق لیسانس خود را از دانشگاه مینه‌سوتا اخذ کرد. او تحصیلات خود را در مقطع دکترا در دانشگاه Cornell ادامه داد و در سال ۱۹۹۶ مدرک دکترای خود را اخذ کرد. طی این مدت او این شانس را داشت که با پدر جستجوی دیجیتالی یعنی گراد سالتون همکاری کند.

او در همین سال به لابراتوار AT&T‌ ملحق شد و بر روی فناوری‌های جستجو کار کرد. در سال ۲۰۰۰ به گوگل پیوست تا به دوست خود کریشنا بهارات ملحق شود کسی که او هم دانشمند فناوری جستجوی هندی بود و خالق گوگل نیوز محسوب می‌شد.

در سال ۲۰۱۱ او جایزه Asian Award‌ را در زمینه علوم و فناوری بدست آورد. در حال حاضر سینگال بر روی جستجوی گوگل نظارت دارد و مسئول الگوریتم‌هایی است که نتایج حاصل از جستجو را به کاربر نشان می‌دهند.

روچی سانگوی

اما استعدادهای دنیای فناوری هند محدود به مردان نمی‌شوند. روچی سانگوی که در سال ۱۹۸۲ به دنیا آمده است، در سال ۲۰۰۵ به عنوان اولین مهندس زن به فیسبوک پیوست. او پس از مهاجرت به امریکا لیسانس و فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی برق و کامپیوتر از دانشگاه Carnegie Mellon در سال ۲۰۰۴ اخذ کرد. او سپس به اوراکل پیوست و کمی بعد به عنوان اولین مهندس زن فیسبوک به این شرکت ملحق شد.

او در فیسبوک یکی از اولین مهندسانی بود که روی یکی از بخش‌های اصلی این شبکه اجتماعی یعنی نیوز فید کار کرد. این ویژگی در سال ۲۰۰۶ عملیاتی شد ولی سانگوی و همکارانش تحت انتقادات زیادی در رابطه با بحث حریم شخصی قرار گرفتند. این امر باعث شد که او و تیمش بطور مداوم ۴۸ ساعت کدنویسی کنند تا اولین نسل از قابلیت‌های پیچیده کنترل حریم شخصی فیسبوک را خلق کنند.

در همان سال او به سمت مدیر محصول در فیسبوک رسید و بر پلتفرم نرم‌افزاری این شرکت همچنین نیوز فید نظارت داشت با این حال در سال ۲۰۱۰ او فیسبوک را ترک کرد. در سال ۲۰۱۱ با همکاری یکی دیگر از مهندسان فیسبوک آدیتیا آگاروال که از فارغ‌التحصیلان دانشگاه Carnegie Mellon نیز بود استارت‌آپ Cove‌ را راه اندازی کرد. دراپ باکس در سال ۲۰۱۲ راه اندازی شد و Cove‌ را خریداری کرد از این رو سانگوی به دراپ‌باکس پیوست. در حال حاضر او معاون عملیات دراپ باکس است.

پادماسری واریر

او در سال ۱۹۶۱ در ویجایاوادای هند متولد شد. او در سال ۱۹۸۲ مهندسی شیمی خود را از موسسه فناوری‌های هند در دهلی اخد کرد. سپس به امریکا مهاجرت کرد و فوق لیسانس مهندسی شیمی خود را از دانشگاه Cornell دریافت کرد. در سال ۱۹۸۴ به موتورولا پیوست و به یکی از اولین زنان شاغل در این شرکت بدل شد. او کم کم پله‌های ترقی را پیمود و به سمت مدیر کل گروه سیستم‌های انرژی موتورولا، مدیر ارشد فناوری در بخش نیمه‌هادی‌ها و در نهایت مدیر کل بخش Thoughtbeam منصوب شد.

واریر در سال ۲۰۰۳، بعنوان قائم مقام ارشد موتورولا و مدیر فناوری موتورولا انتخاب شد و در سال ۲۰۰۵ بر صندلی معاون اجرایی موتورولا تکیه زد. تحت دوران مدیریتی او موتورولا مدال ملی فناوری را برای اولین بار از رییس جمهور امریکا در سال ۲۰۰۴ دریافت کرد.

واریر تا سال ۲۰۰۷ در این پست باقی ماند و در این سال موتورولا را به مقصد سیسکو سیستمز ترک کرد. او در سیسکو نیز سمت مدیر فناوری را تا به امروز بر عهده دارد.

شانتانو ناراین

wsj e0c4b

او در سال ۱۹۶۳ در حیدر آباد هند به دنیا آمد. در حال حاضر در سمت مدیر اجرایی شرکت ادوبی مشغول به کار است. ادوبی شرکتی است که نیاز به معرفی ندارد و نرم‌افزارهایی نظیر فتوشاپ را توسعه می‌دهد.

او مدرک مهندسی الکترونیک خود را در هند اخذ کرد و سپس راهی امریکا شد. او در امریکا از دانشگاه برکلی کالیفرنیا فوق لیسانس تجارت گرفت و از دانشگاه Bowling Green State نیز فوق لیسانس علوم کامپیوتر دریافت کرد.

او فعالیت خود را در زمینه گرافیک کامپیوتری در اپل آغاز کرد و سپس به Silicon Graphics‌ پیوست. ناراین این شرکت را نیز ترک کرد و شرکت Pictra‌ را به عنوان یکی از پیشتازان به اشتراک گذاری عکس در اینترنت بنیان گذاری کرد.

در سال ۱۹۹۸ او با پیوستن به ادوبی به عنوان قائم مقام بخش تحقیقات در رابطه با محصول فعالیت ۱۶ ساله خود در ادوبی را آغاز کرد. او سپس به سمت معاون اجرایی این شرکت ارتقا یافت و در نهایت در سال ۲۰۰۵ و در حالی که تنها ۴۲ سال سن داشت به سمت مدیر عملیاتی ادوبی رسید. او در سال ۲۰۱۱ به عضویت هیئت مشاوران باراک اوباما رییس جمهور امریکا در زمینه فناوری اطلاعات درآمد.

اوم مالیک

استعدادهای هندی در دنیای فناوری اطلاعات محدود به نرم‌افزار و سخت‌افزار نمی‌شود. اوم مالیک فردی است که یکی از پیشروان بلاگ نویسی خبری محسوب می‌شود. او در سال ۱۹۶۶ در دهلی نو به دنیا آمد و لیسانس شیمی خود را در سال ۱۹۸۶ در هند اخذ کرد. پس از اتمام تحصیلات او به عنوان یک حروفچین در رسانه‌ای نوشتاری مشغول به کار شد. در سال ۱۹۹۳ به نیویورک رفت و در فوربس مشغول به کار شد.

او در سال ۱۹۹۴ روحیه کار آفرینی خود را به نمایش گذاشت و وب سایتی را با نام Desiparty.com برای مهاجران هندی راه اندازی کرد همچنین مجله و وب سایت Masala را در همین سال راه اندازی کرد. او در سال ۱۹۹۹ فوربس را ترک کرد تا در زمینه سرمایه‌گذاری فعالیت کند ولی در سال ۲۰۰۰ دوباره به دنیای نویسندگی بازگشت و به سان فرانسیسکو رفت و در مجله Business 2.0 مشغول به کار شد. در سال ۲۰۰۱ نیز وبلاگ GigaOM‌ را راه اندازی کرد.

مالیک در سال ۲۰۰۶ به طور تمام وقت در وبلاگ خود مشغول به کار شد و آن را از حالت تک نویسنده‌ای خارج کرد و نویسندگانی را به این وبلاگ اضافه کرد. ضمن این که با افزودن وبلاگ‌های دیگری نظیر Earth2Tech و The Apple Blog شبکه‌ای از وبلاگ‌های GigaOM‌ را ایجاد کرد.

منبع: زومیت

تماشاخانه