علاوه بر کره خاکی زمین، فضا نیز از هجوم زباله ها در امان نیست به طوری که بر اساس برآورد سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (ناسا) بیش از 500 هزار زباله فضایی ردیابی شده در مدار زمین قرار دارد.

شهاب سنگ ها در مدار خورشید و بیشتر زباله های مصنوعی در مدار زمین قرار دارند. به آثار باقی مانده از پدیده هایی مانند شهاب سنگ، بقایای مداری گفته می شود و بقایای دست ساز، بیشتر به زباله های فضایی معروف هستند.

زباله های فضایی از فضاپیماهای غیرقابل استفاده، تجهیزات نقلیه رها شده در فضا یا تکه های این تجهیزات تشکیل می شوند.

بر اساس گزارش ناسا در سال 2013، بیش از 20 هزار زباله فضایی بزرگتر از توپ بیسبال در مدار زمین قرار دارند. حداکثر سرعت این بقایا، 17 هزار و 500 مایل بر ساعت است که به راحتی می توانند به تجهیزات فضایی آسیب بزنند.

در این گزارش آمده است که 500 هزار قطعه به اندازه یک تیله یا بزرگتر نیز در مدار زمین وجود دارند. همچنین میلیون ها ذره کوچک دیگر وجود دارند که به دلیل اندازه کوچک، قادر به ردیابی نیستند.

نیکلاس جانسون، دانشمند ارشد ناسا در زمینه زباله های فضایی بر این باور است که بزرگترین خطر برای ماموریت های فضایی، زباله های غیرقابل ردیابی هستند.

در سال 1996 میلادی، یک ماهواره فرانسوی با زباله باقیمانده از یک راکت فرانسوی که یک دهه قبل منفجر شده بود، برخورد کرد و آسیب دید. در فوریه سال 2009 میلادی، یک ماهواره بی استفاده روسی با ماهواره تجاری ایریدیوم آمریکا برخورد کرد و سبب نابود شدن ماهواره آمریکایی شد. این برخورد باعث به وجود آمدن دو هزار زباله فضایی قابل ردیابی جدید شد. آزمایش ضد ماهواره کشور چین در سال 2007 که به منظور نابودی یک ماهواره هواشناسی قدیمی صورت گرفت، بیش از سه هزار زباله فضایی تولید کرد.

** راهکارهای صورت گرفته برای مقابله با زباله های فضایی

با توجه به روند رو به رشد تعداد زباله های فضایی، تجهیزات فضایی و به ویژه ایستگاه فضایی بین المللی، سفینه های فضایی و فضاپیماهای سرنشین دار در معرض تهدید جدی قرار دارند.

سازمان فضایی آمریکا دستورالعمل های ویژه ای را تحت عنوان قوانین پرواز، تنظیم کرده که سایر اقدامات حیاتی از جمله گریختن از زباله فضایی را برای ایمنی سرنشینان و فضاپیما مشخص می کند. از طرفی با برآورد سرعت و مکان زباله فضایی و با استفاده از محاسبات فیزیکی، می توان از برخورد زباله با این تجهیزات اجتناب کرد.

وزارت دفاع آمریکا نیز مجموعه ای بسیار دقیق از زباله های بزرگتر از توپ بیسبال را در مدار زمین در اختیار دارد. ناسا و وزارت دفاع آمریکا، با همکاری یکدیگر، مسوولیت توصیف محیط زیست ماهواره ها را برعهده دارند. شبکه نظارت فضایی وزارت دفاع آمریکا، زباله های به اندازه حدود دو اینچ (پنج سانتی متر) در مدار پایین زمین و حدود یک متر در مدار همزمان با زمین را ردیابی می کند.

در حال حاضر حدود 15 هزار شی در مدار قرار دارند و در کاتالوگ وزارت دفاع قید شده اند. تعداد کل اشیای ردیابی شده از 21 هزار تجاوز می کند. ناسا با استفاده از حسگرهای مخصوص زمین و بازرسی سطح ماهواره های بازگشته از فضا، جمعیت آماری زباله های کوچکتر از چهار اینچ (10 سانتی متر) را برعهده دارد.

خطر برخورد با زباله های فضایی با توجه به ابعاد شی، به سه دسته اشیای بزرگتر از چهار اینچ، اشیای کوچکتر از چهار اینچ و کوچکتر از نیم اینچ تقسیم بندی می شود که هر یک راهکارهای منحصر به فردی دارند.

چندی پیش خبری مبنی بر اصابت یک زباله فضایی با زمین منتشر شد. به گزارش ساینس، این زباله فضایی یک تا دو متری که هیچ اطلاعاتی از منبع و جنس آن در دسترس نیست؛ WTF نام گرفته است و اخترشناسان اطمینان دارند که زمین در مسیر آن قرار دارد.

برخی اخترشناسان همچنین احتمال می دهند که این زباله فضایی دست ساز و توخالی است و شاید قطعه ای به جا مانده از یک موشک باشد که در یک ماموریت فضایی، مانند ماموریت سفر به ماه، بازمانده است.

اگر این زباله فضایی به محض ورود به اتمسفر سیاره زمین آتش نگیرد، پیش بینی می شود که سیزدهم نوامبر در اقیانوس هند و در سواحل سریلانکا فرود آید.

منبع: ایرنا

تماشاخانه