در چند سال اخیر، بسیاری از شرکتها و افراد به استفاده از سرورهای ابری برای ذخیره اطلاعات و برنامههای کاربردی خود روی آوردهاند. براساس پیشبینی کارشناسان، رایانش ابری در چند سال آینده رونق بیشتری مییابد و به گزینه اصلی برای ذخیره اطلاعات در دنیای مجازی تبدیل میشود.
شکلگیری رایانش ابری
مفهوم «ابر» (cloud) در علوم رایانه در دهه 1960 برای نخستین بار توسط دانشمندی به نام لیکلیدر (Licklider) مطرح شد.
با این حال اجرای عملی این ایده تا سال 2008 به طول انجامید و طی چند سال به یکی از اصلیترین گزینهها برای ذخیره فایلهای مختلف تبدیل شد.
لیکلیدر نقش برجستهای در توسعه «آرپانت» (ARPANET) داشت. آرپانت اولین شبکه تبادل دادههای دیجیتال در جهان است که قرار بود برای ارتباط میان واحدهای مختلف ارتش ایالات متحده و بعدها دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی این کشور به کار رود.
همین آرپانت بعدها تکامل یافت و به «وب جهانگستر» یا همان World Wide Web بدل شد. لیکلیدر را شاید بتوان نخستین فردی دانست که باور داشت شبکههای رایانهای را میتوان به هم متصل کرد و درهم آمیخت تا بهاینترتیب کاربران از نقاط مختلف به آن دسترسی داشته باشند.
همانطور که اشاره شد این ایده آقای لیکلیدر در نهایت به شکلگیری وب جهانگستر انجامید. اما تفاوتهای مهمی بین این نوع از شبکه و شبکه مبتنی بر رایانش ابری وجود دارد، زیرا وب جهانگستر در واقع پروتکلی برای انتقال فایل است و راهکاری برای به اشتراکگذاری منابع بهشمار نمیرود.
یکی دیگر از افرادی که نقشی برجسته در شکلگیری مفهوم رایانش ابری داشت، دانشمندی به نام جان مک کارتی (John McCarthy) بود.
او بر این باور بود که در آینده بهرهگیری از منابع مختلف رایانه برای پردازش و ذخیره اطلاعات به یکی از نیازهای جامعه بشری تبدیل میشود.
ظاهرا حق با آقای مک کارتی بود؛ زیرا روند گرایش به استفاده از سامانههای مبتنی بر رایانش ابری درستی این پیشبینی را نشان میدهد.
رایانش ابری چیست؟
مفهوم ابر چندان هم پیچیده نیست. ابر در واقع شبکهای از رایانههای متصل به هم است که به وسیله آن میتوان دادهها و نیز منابع (توان پردازشی، حافظه و...) را بین رایانههای مختلف متصل به این شبکه به اشتراک گذاشت.
از آنجا که پهنای باند و نیز توان پردازشی ازجمله مهمترین نیازهای کاربران در دنیای وابسته به رایانه بهشمار میرود، بسیاری از شرکتها به دنبال راهحلی بودند که در آن نیازی به خرید انواع تجهیزات گران قیمت زیرساختی (نظیر انبوهی از رایانههای سرور) نباشد و در عوض بتوان از توان مورد استفاده قرار نگرفته سرورهای موجود بهره گرفت.
این رویکرد سبب استفاده بهینه از منابع موجود و در نتیجه، کاهش هزینهها برای مشتریانی میشود که قصد استفاده از سرور برای ذخیره و پردازش دارند.
وضعیت فعلی رایانش ابری
براساس نتایج به دست آمده از یک نظرسنجی جدید، حدود 34 درصد کارشناسان در حوزه آیتی از ابزارهایی که روی سرورهای ابری واقع است استفاده میکنند و 43 درصد دیگر نیز قصد استفاده از این سرورها را در آینده دارند.
افزون بر این، بیش از 31 درصد پاسخدهندگان به این نظرسنجی، نرمافزارهایی مهم و حیاتی (نظیر سامانههای مدیریت شرکت یا حسابداری) را روی سرورهای ابری قرار داده و از آنها استفاده میکنند.
در واقع بسیاری از شرکتها به جای اینکه اطلاعات مهم و حیاتی خود را روی سرورهایی داخلی و ویژه سازمان خود ذخیره کنند، به استفاده از سرورهای ابری روی آوردهاند.
همچنین حدود 66 درصد دیگر از شرکتکنندگان اعلام کردند که در حال برنامهریزی برای انتقال دادهها و برنامههای مهم خود به این سرورها هستند.
همه این یافتهها نشان میدهد نوعی گرایش جهانی برای استفاده از رویکرد رایانش ابری به جای بهرهگیری از زیرساختهای درون سازمانی در جهان شکل گرفته است.
آینده رایانش ابری
بازار سرورهای ابری بسیار رونق یافته و البته رنگ و بویی رقابتی مییابد. به همین دلیل شرکتهای مختلف در دنیا هر یک میکوشند با ارائه امکانات بیشتر با قیمتی کمتر مشتریان بیشتری را جذب کنند.
روی هم رفته عواملی نظیر قابلیتهای سرور، قیمت و امنیت، سه شاخصه اصلی در این بازار رقابتی بهشمار میرود.
همچنین امروزه بسیاری از شرکتها و سازمانها ترجیح میدهند از سرورهای ابری هیبریدی یا سرورهای ابری داخلی استفاده کنند تا به این ترتیب اطمینان خاطر بیشتری نسبت به مساله امنیت داشته باشند.
با اینکه موضوع امنیت سرورها در چند سال پیش که رایانش ابری تازه وارد بازار شده بود، موضوعی بسیار بحثبرانگیز بهشمار میرفت؛
اما پیشرفتهای صورت گرفته در این حوزه در آینده به احتمال زیاد سبب میشود این نگرانی خاطر تا حد زیادی از بین برود و شرکتها و سازمانها به جای پرداخت هزینههای گزاف نصب، راهاندازی و تعمیر زیرساختهای داخلی مرتبط، از سرورهای ابری خصوصی ارائه شده از سوی شرکتهای بزرگ رایانش ابری استفاده کنند.
این رویکرد در نهایت به نفع فناوری رایانش ابری نیز خواهد بود؛ زیرا سودآوری شرکتهای ارائهکننده این خدمات سبب پیشرفت این فناوری و نیز ارتقای هر چه بیشتر امنیت این سرورها خواهد شد.
روی هم رفته، بسیاری از کارشناسان حوزه علوم رایانه بر این باورند که آینده دنیای دیجیتال با رشد رایانش ابری گره خورده است و این شیوه نوید بهرهگیری با امنیت و ثبات بیشتر و البته هزینه کمتر از سرورهای مورد نیاز کاربران را با خود به همراه دارد.
منبع: جام جم کلیک