.png "عصر ایران")
۰۷ دی ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۷ دی ۱۴۰۳ - ۱۴:۵۶
لحظه وقوع تصادف عجیب؛ خودروی سواری از کنترل خارج شد (فیلم) گچ‌بری‌های تاریخی به سرقت رفت
او ادامه می‌دهد: «ما بر روی دیواره‌ها سقف شیروانی زدیم تا از گزند باران در امان بماند و دورتا دور آن را هم فنس‌کشی کردیم تا حیوانات وحشی و سایر عوامل تخریب زا به محوطه دسترسی پیدا نکند.»
گچ‌بری‌های محوطه شاه‌نشین رسکت از توابع بخش دودانگه شهرستان ساری، که در کاوش‌های سال 88 آشکار شده بود، به دلیل حفاظت نشدن از آن، توسط حفاران غیرمجاز به سرقت رفت.
به گزارش ایسنا به نقل از هنرنیوز، تیرماه سال 88 بود که مهدی عابدینی عراقی - سرپرست هیأت فصل اول کاوش در محوطه شاه‌نشین رسکت - از کشف گچ‌بری‌های سلجوقی در محوطه شاه‌نشین رسکت خبر داد و گفت: «این محوطه استقراری با مساحتی در حدود 100 هکتار متعلق به قرون میانه اسلامی و در واقع محوطه‌ای سلجوقی است که دیوارهای داخل بنای اصلی از گچ‌بری‌های زیبا و متنوعی پوشیده شده و هر فضا گچ‌بری متفاوتی دارد.»
او یادآور شد که گچ‌بری‌های اسلامی یادشده، از گچ‌بری‌های دوره ساسانی تأثیر پذیرفته‌اند و حتی کتیبه کوفی مشجر نیز در این گچ‌بری‌ها دیده می‌شود.
حال پس از گذشت شش سال، در تابستان سال 94 خبر می‌رسد که گچ‌بری‌های محوطه شاه‌نشین رسکت، از توابع بخش دودانگه شهرستان ساری، مربوط به دوره آل‌بویه، که در کاوش‌های سال 88 آشکار شده بود به دلیل حفاظت نشدن از آن، توسط افراد سودجو به سرقت رفته است.
واویلا!
پیگیری‌های رسانه‌ای بدان جا ختم می‌شود که ظاهراً پایگاه رسکت و لاجیم چند سالی است به فراموشی سپرده شده و سعید سلیمانی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی برج‌های آرامگاهی لاجیم و رسکت هم فعلاً در آمل مستقر است.
یک فعال میراث فرهنگی هم که ماه گذشته از این منطقه بازدید کرده معتقد است احتمال به سرقت رفتن این گچ‌بری‌ها کم است چون بر دل دیواره‌ها نقش بسته‌اند و به دلیل صعب‌العبور بودن منطقه افراد بسیار کمی از وجود چنین جای مهمی مطلع‌اند.
او به شدت نگران نم‌زدگی گچ‌بری‌ها است و می‌گوید: «امیدوارم این خبر صحت نداشته باشد چون آنچه مرا بیش از پیش در بازدیدم ناراحت کرد، نم‌زدگی و خوردگی این آثار بود که در طول زمان به دلیل عدم حفاظت صحیح بوجود آمده است. اگر با همان وضعیت غم‌انگیز ربوده هم شده باشند که دیگر واویلا!»
وقتی مدیر پایگاه خبر ندارد!
پس از آن خبرنگار هنرنیوز در تماس تلفنی با سعید سلیمانی، پیگیر صحت و سقم این ماجرا می‌شود که مدیر پایگاه میراث فرهنگی برج‌های آرامگاهی لاجیم و رسکت ضمن اعلام این مطلب که در پایگاه مذکور چند سالی است فعالیتی صورت نمی‌گیرد، از به سرقت رفتن گچ‌بری‌ها اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و در حالی که خواستار پیگیری این موضوع از مقامات بالاتر می‌شود، می‌گوید: «گچ‌بری‌های این منطقه به مرور در حال از بین رفتن بود اما این‌گونه نبود که کسی بخواهد آنها را سرقت کند. احتمالاً به مرور بخشی از آنها نابود شده و خبردهنده گمان کرده که به سرقت رفته است!»
وی درباره علت از بین رفتن گچ‌بری‌ها اظهار می‌کند: «هر چند یکسری اقدامات حفاظتی و مقاوم‌سازی هنگام کشف این بقایا انجام شد اما بلافاصله پس از کشف و کاوش اثر، باید یکسری سازه حفاظتی دور آن کشیده شود تا آن را از شرایط آب و هوایی بیرون خاک محافظت کند که متأسفانه به دلیل کمبود بودجه و اعتبار چنین چیزی میسر نشد و گچ‌بری‌ها به دلیل نم و رطوبت آهسته آهسته شروع به از بین رفتن کرد. این آثار هزار سال زیر زمین بوده است، حالا وقتی به یکباره خاکبرداری می‌شود و در تماس با هوای نمناک شمال قرار می‌گیرد، این تغییر شرایط روند تخریب را تسریع می‌کند.»
تأیید سرقت گچ‌بری‌ها
اما «مهدی ایزدی» معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی استان مازندران در گفت‌وگو با هنرنیوز، ضمن تأیید خبر سرقت گچ‌بری‌ها زمان اطلاع از این موضوع را به 45 روز پیش نسبت می‌دهد و می‌افزاید: «این سرقت شبانه انجام شده و بخشی از گچ‌بری‌ها دزیده شده است و متأسفانه ردپایی هم از این افراد باقی نمانده و تاکنون نتوانستیم آنها را دستگیر کنیم.»
وی درباره نابسمانی و رها شدن پایگاه به حال خود توضیح می‌دهد: «این پایگاه رها نشده است. هرچند ما به صورت شبانه‌روزی در آن منطقه نگهبان نداریم اما در روز یک نگهبان آنجا حضور دارد و نیروی یگان حفاظت هم بیشتر اوقات در روز به آنجا سرکشی می‌کند. بهتر است به جای واژه «رها شدن» بگوییم ما از طریق سازمان پیگیر بودجه و اعتباراتی هستیم که متأسفانه تاکنون تخصیص پیاده نکرده است که به صورت جدی و فعال به حفاظت و مرمت بپردازیم. در ضمن پس از این حادثه نیروهای ما بیشتر به این منطقه سرکشی می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «ما بر روی دیواره‌ها سقف شیروانی زدیم تا از گزند باران در امان بماند و دورتا دور آن را هم فنس‌کشی کردیم تا حیوانات وحشی و سایر عوامل تخریب زا به محوطه دسترسی پیدا نکند.»
فقط 100 میلیون تومان!
معاون میراث فرهنگی استان مازندران با اشاره به صعب‌العبور بودن منطقه رسکت یادآور می‌شود که اگر قرار است این منطقه به صورت شبانه‌روزی محافظت شود نیازمند بودجه و اعتبار هستیم وگرنه نیروهای حفاظتی و پرسنلی در منطقه در حد توان خود حضور دارند. این مشکل برای فرح‌آباد و عباس‌آباد نیز وجود دارد و علت حضور کمتر نیروها قطعاً کمبود بودجه و اعتبار است.
وی بودجه مورد نیاز برای حفاظت منطقه رسکت بطور شبانه‌روزی را سالیانه حدود 100 میلیون تومان عنوان می‌کند که البته سه چهار سالی است از اعتبار مورد نیاز برای حفاظت و مرمت این منطقه خبری نیست.
ایزدی درباره برنامه‌های میراث فرهنگی در این زمینه در دولت یازدهم هم می‌گوید: «برنامه آن کاملاً آماده است و به سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است. در صورت تخصیص اعتبار بالافاصله کار آغاز خواهد شد.»
لطفاً آثار را از دل خاک بیرون نیاورید
به گزارش هنرنیوز، سرهنگ قاسمی - رئیس نیروی یگان حفاظت مازندران - هم ضمن تأیید این سرقت و ابراز تأسف از آن اظهار می‌کند: «من متخصص حوزه میراث فرهنگی نیستم اما واقعاً چرا وقتی امکان حفاظت از یک اثر وجود ندارد آن را از دل خاک بیرون می‌آوریم؟! کاوش و مطالعه و شادی از کشف آثار خیلی خوب است ما هم به این داشته‌های فرهنگی - تاریخی افتخار می‌کنیم اما آیا پس از کاوش فکری هم به حال حفاظت و حراست از آنها می‌شود؟ بودجه و اعتبار لازم تأمین می‌شود؟ این مشکلی است که نه تنها مازندران که کلیه استان‌ها با آن مواجه هستند؟»
او توضیح می‌دهد: «این آثار در سال 88 کشف شده‌اند و حفاظت و حراست از آنها هم بر عهده یگان حفاظت است و در این هیچ شک و شبهه‌ای وجود ندارد. اما این حفاظت یکسری امکانات خاص خود را می‌طلبد.
در مازندران کاوش‌ها بیشتر در مناطق صعب‌العبور انجام می‌شود. ما در بحث تهدیدات نیروهای انسانی و ... گزارش‌ها را به موقع به مسئولان ذی‌ربط دادیم اما متأسفانه به دلیل کمبود اعتبارات، نمی‌توانیم به بهترین نحوه از مناطق کاوش‌شده محافظت کنیم.»
وی با اشاره به اینکه گزارش این سرقت به حدود دو ماه پیش بازمی‌گردد، می‌گوید: «اما گزارش کمبود اعتبار و منابع انسانی در طول همه این سال‌ها بارها تهیه و به مسئولان گوشزد شده است.
هرچند همکاران ما در منطقه حضور دارند و سرکشی می‌کنند اما مازندران دارای 2300 اثر ثبتی است که همگی نیازمند حفاظتند و بیشتر آنها در مناطق صعب‌العبورند و باید اعتبارات لازم برای حفاظت آنها تخصیص یابد. آثاری در پلور، اشکورات، کیاسر، هزار جریب بهشهر و ... همه حدود 150 کیلومتر تا مرکز فاصله دارند. واقعا حفاظت با کمبود اعتبار کاری بس دشوار است.»
سرهنگ قاسمی درباره پیگیری‌های لازم در خصوص سرقت انجام شده هم اظهار می‌کند: «نگهبان محلی به محض اطلاع از این موضوع نیروهای یگان را مطلع کرد. ما هم گزارش سرقت را به نیروی انتظامی ارسال کردیم اما تاکنون ردپایی از سارقان بدست نیامده است.»
ضبط بیش از شش هزار قطعه اثر از حفاران غیرمجاز
وی بار دیگر با تأکید بر اینکه "با وجود تلاش نیروی یگان حفاظت، همچنان احتمال سرقت از مناطق کاوش‌شده وجود دارد"، به نامه‌نگاری‌ها و هشدارهایش به مسئولان میراث فرهنگی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «ما در گزارش‌هایمان به خطراتی نظیر عوامل انسانی، حفاری‌های غیرمجاز و تجمع معتادان، نداشتن حفاظ، نبود امکانات جهت حفظ اثر از عوامل طبیعی نظیر باران و رطوبت و ... طی همین سال‌ها بارها اشاره کردیم و مدارک آن موجود است. قطعاً مسئولان استانی هم خواستار تخریب آثار نیستند اما دستشان به دلیل کمبود اعتبار و بودجه بسته است.»
رئیس نیروی یگان حفاظت مازندران با اشاره به اینکه بیش از 380 باند حفاران غیرمجاز تاکنون در طی 10 سال مدیریت وی توسط همکارانش متلاشی شده است، می‌افزاید: «بیش از 1500 نفر تاکنون دستگیر شده‌اند و بیش از شش هزار قطعه اثر از این افراد کشف و ضبط شد.
من نمی‌خواهم از کارنامه نیروهای یگان حفاظت دفاع کنم یا خواستار پاداش برای همکارانم باشم اما حرف من این است که حتی همین آثار ضبط شده از قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز هم حفاظت می‌طلبد. مسئولان باید فکری جدی برای حفاظت بکنند. همه می‌دانیم کشف و کاوش خیلی مهم است. اما حفاظت بسیار بسیار مهمتر است.»
به گزارش ایسنا به نقل از هنرنیوز، تیرماه سال 88 بود که مهدی عابدینی عراقی - سرپرست هیأت فصل اول کاوش در محوطه شاه‌نشین رسکت - از کشف گچ‌بری‌های سلجوقی در محوطه شاه‌نشین رسکت خبر داد و گفت: «این محوطه استقراری با مساحتی در حدود 100 هکتار متعلق به قرون میانه اسلامی و در واقع محوطه‌ای سلجوقی است که دیوارهای داخل بنای اصلی از گچ‌بری‌های زیبا و متنوعی پوشیده شده و هر فضا گچ‌بری متفاوتی دارد.»
او یادآور شد که گچ‌بری‌های اسلامی یادشده، از گچ‌بری‌های دوره ساسانی تأثیر پذیرفته‌اند و حتی کتیبه کوفی مشجر نیز در این گچ‌بری‌ها دیده می‌شود.
حال پس از گذشت شش سال، در تابستان سال 94 خبر می‌رسد که گچ‌بری‌های محوطه شاه‌نشین رسکت، از توابع بخش دودانگه شهرستان ساری، مربوط به دوره آل‌بویه، که در کاوش‌های سال 88 آشکار شده بود به دلیل حفاظت نشدن از آن، توسط افراد سودجو به سرقت رفته است.
واویلا!
پیگیری‌های رسانه‌ای بدان جا ختم می‌شود که ظاهراً پایگاه رسکت و لاجیم چند سالی است به فراموشی سپرده شده و سعید سلیمانی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی برج‌های آرامگاهی لاجیم و رسکت هم فعلاً در آمل مستقر است.
یک فعال میراث فرهنگی هم که ماه گذشته از این منطقه بازدید کرده معتقد است احتمال به سرقت رفتن این گچ‌بری‌ها کم است چون بر دل دیواره‌ها نقش بسته‌اند و به دلیل صعب‌العبور بودن منطقه افراد بسیار کمی از وجود چنین جای مهمی مطلع‌اند.
او به شدت نگران نم‌زدگی گچ‌بری‌ها است و می‌گوید: «امیدوارم این خبر صحت نداشته باشد چون آنچه مرا بیش از پیش در بازدیدم ناراحت کرد، نم‌زدگی و خوردگی این آثار بود که در طول زمان به دلیل عدم حفاظت صحیح بوجود آمده است. اگر با همان وضعیت غم‌انگیز ربوده هم شده باشند که دیگر واویلا!»
وقتی مدیر پایگاه خبر ندارد!
پس از آن خبرنگار هنرنیوز در تماس تلفنی با سعید سلیمانی، پیگیر صحت و سقم این ماجرا می‌شود که مدیر پایگاه میراث فرهنگی برج‌های آرامگاهی لاجیم و رسکت ضمن اعلام این مطلب که در پایگاه مذکور چند سالی است فعالیتی صورت نمی‌گیرد، از به سرقت رفتن گچ‌بری‌ها اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و در حالی که خواستار پیگیری این موضوع از مقامات بالاتر می‌شود، می‌گوید: «گچ‌بری‌های این منطقه به مرور در حال از بین رفتن بود اما این‌گونه نبود که کسی بخواهد آنها را سرقت کند. احتمالاً به مرور بخشی از آنها نابود شده و خبردهنده گمان کرده که به سرقت رفته است!»
وی درباره علت از بین رفتن گچ‌بری‌ها اظهار می‌کند: «هر چند یکسری اقدامات حفاظتی و مقاوم‌سازی هنگام کشف این بقایا انجام شد اما بلافاصله پس از کشف و کاوش اثر، باید یکسری سازه حفاظتی دور آن کشیده شود تا آن را از شرایط آب و هوایی بیرون خاک محافظت کند که متأسفانه به دلیل کمبود بودجه و اعتبار چنین چیزی میسر نشد و گچ‌بری‌ها به دلیل نم و رطوبت آهسته آهسته شروع به از بین رفتن کرد. این آثار هزار سال زیر زمین بوده است، حالا وقتی به یکباره خاکبرداری می‌شود و در تماس با هوای نمناک شمال قرار می‌گیرد، این تغییر شرایط روند تخریب را تسریع می‌کند.»
تأیید سرقت گچ‌بری‌ها
اما «مهدی ایزدی» معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی استان مازندران در گفت‌وگو با هنرنیوز، ضمن تأیید خبر سرقت گچ‌بری‌ها زمان اطلاع از این موضوع را به 45 روز پیش نسبت می‌دهد و می‌افزاید: «این سرقت شبانه انجام شده و بخشی از گچ‌بری‌ها دزیده شده است و متأسفانه ردپایی هم از این افراد باقی نمانده و تاکنون نتوانستیم آنها را دستگیر کنیم.»
وی درباره نابسمانی و رها شدن پایگاه به حال خود توضیح می‌دهد: «این پایگاه رها نشده است. هرچند ما به صورت شبانه‌روزی در آن منطقه نگهبان نداریم اما در روز یک نگهبان آنجا حضور دارد و نیروی یگان حفاظت هم بیشتر اوقات در روز به آنجا سرکشی می‌کند. بهتر است به جای واژه «رها شدن» بگوییم ما از طریق سازمان پیگیر بودجه و اعتباراتی هستیم که متأسفانه تاکنون تخصیص پیاده نکرده است که به صورت جدی و فعال به حفاظت و مرمت بپردازیم. در ضمن پس از این حادثه نیروهای ما بیشتر به این منطقه سرکشی می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «ما بر روی دیواره‌ها سقف شیروانی زدیم تا از گزند باران در امان بماند و دورتا دور آن را هم فنس‌کشی کردیم تا حیوانات وحشی و سایر عوامل تخریب زا به محوطه دسترسی پیدا نکند.»
فقط 100 میلیون تومان!
معاون میراث فرهنگی استان مازندران با اشاره به صعب‌العبور بودن منطقه رسکت یادآور می‌شود که اگر قرار است این منطقه به صورت شبانه‌روزی محافظت شود نیازمند بودجه و اعتبار هستیم وگرنه نیروهای حفاظتی و پرسنلی در منطقه در حد توان خود حضور دارند. این مشکل برای فرح‌آباد و عباس‌آباد نیز وجود دارد و علت حضور کمتر نیروها قطعاً کمبود بودجه و اعتبار است.
وی بودجه مورد نیاز برای حفاظت منطقه رسکت بطور شبانه‌روزی را سالیانه حدود 100 میلیون تومان عنوان می‌کند که البته سه چهار سالی است از اعتبار مورد نیاز برای حفاظت و مرمت این منطقه خبری نیست.
ایزدی درباره برنامه‌های میراث فرهنگی در این زمینه در دولت یازدهم هم می‌گوید: «برنامه آن کاملاً آماده است و به سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است. در صورت تخصیص اعتبار بالافاصله کار آغاز خواهد شد.»
لطفاً آثار را از دل خاک بیرون نیاورید
به گزارش هنرنیوز، سرهنگ قاسمی - رئیس نیروی یگان حفاظت مازندران - هم ضمن تأیید این سرقت و ابراز تأسف از آن اظهار می‌کند: «من متخصص حوزه میراث فرهنگی نیستم اما واقعاً چرا وقتی امکان حفاظت از یک اثر وجود ندارد آن را از دل خاک بیرون می‌آوریم؟! کاوش و مطالعه و شادی از کشف آثار خیلی خوب است ما هم به این داشته‌های فرهنگی - تاریخی افتخار می‌کنیم اما آیا پس از کاوش فکری هم به حال حفاظت و حراست از آنها می‌شود؟ بودجه و اعتبار لازم تأمین می‌شود؟ این مشکلی است که نه تنها مازندران که کلیه استان‌ها با آن مواجه هستند؟»
او توضیح می‌دهد: «این آثار در سال 88 کشف شده‌اند و حفاظت و حراست از آنها هم بر عهده یگان حفاظت است و در این هیچ شک و شبهه‌ای وجود ندارد. اما این حفاظت یکسری امکانات خاص خود را می‌طلبد.
در مازندران کاوش‌ها بیشتر در مناطق صعب‌العبور انجام می‌شود. ما در بحث تهدیدات نیروهای انسانی و ... گزارش‌ها را به موقع به مسئولان ذی‌ربط دادیم اما متأسفانه به دلیل کمبود اعتبارات، نمی‌توانیم به بهترین نحوه از مناطق کاوش‌شده محافظت کنیم.»
وی با اشاره به اینکه گزارش این سرقت به حدود دو ماه پیش بازمی‌گردد، می‌گوید: «اما گزارش کمبود اعتبار و منابع انسانی در طول همه این سال‌ها بارها تهیه و به مسئولان گوشزد شده است.
هرچند همکاران ما در منطقه حضور دارند و سرکشی می‌کنند اما مازندران دارای 2300 اثر ثبتی است که همگی نیازمند حفاظتند و بیشتر آنها در مناطق صعب‌العبورند و باید اعتبارات لازم برای حفاظت آنها تخصیص یابد. آثاری در پلور، اشکورات، کیاسر، هزار جریب بهشهر و ... همه حدود 150 کیلومتر تا مرکز فاصله دارند. واقعا حفاظت با کمبود اعتبار کاری بس دشوار است.»
سرهنگ قاسمی درباره پیگیری‌های لازم در خصوص سرقت انجام شده هم اظهار می‌کند: «نگهبان محلی به محض اطلاع از این موضوع نیروهای یگان را مطلع کرد. ما هم گزارش سرقت را به نیروی انتظامی ارسال کردیم اما تاکنون ردپایی از سارقان بدست نیامده است.»
ضبط بیش از شش هزار قطعه اثر از حفاران غیرمجاز
وی بار دیگر با تأکید بر اینکه "با وجود تلاش نیروی یگان حفاظت، همچنان احتمال سرقت از مناطق کاوش‌شده وجود دارد"، به نامه‌نگاری‌ها و هشدارهایش به مسئولان میراث فرهنگی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «ما در گزارش‌هایمان به خطراتی نظیر عوامل انسانی، حفاری‌های غیرمجاز و تجمع معتادان، نداشتن حفاظ، نبود امکانات جهت حفظ اثر از عوامل طبیعی نظیر باران و رطوبت و ... طی همین سال‌ها بارها اشاره کردیم و مدارک آن موجود است. قطعاً مسئولان استانی هم خواستار تخریب آثار نیستند اما دستشان به دلیل کمبود اعتبار و بودجه بسته است.»
رئیس نیروی یگان حفاظت مازندران با اشاره به اینکه بیش از 380 باند حفاران غیرمجاز تاکنون در طی 10 سال مدیریت وی توسط همکارانش متلاشی شده است، می‌افزاید: «بیش از 1500 نفر تاکنون دستگیر شده‌اند و بیش از شش هزار قطعه اثر از این افراد کشف و ضبط شد.
من نمی‌خواهم از کارنامه نیروهای یگان حفاظت دفاع کنم یا خواستار پاداش برای همکارانم باشم اما حرف من این است که حتی همین آثار ضبط شده از قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز هم حفاظت می‌طلبد. مسئولان باید فکری جدی برای حفاظت بکنند. همه می‌دانیم کشف و کاوش خیلی مهم است. اما حفاظت بسیار بسیار مهمتر است.»
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
تصاویری از حملات هوایی اسرائیل به یمن (فیلم) در باب حقوق بومی ها امام جمعه کرج : باید بررسی شود چه کسانی دنبال این هستند که فضای مجازی بدون کنترل در اختیار همه قرار گیرد تصاویر دیده نشده از بیماری کبد از کبد چرب تا کبد فیبروز (فیلم) انتقاد کاظم صدیقی از فضای مجازی ؛ امروز اسلحه دشمن با وجود شبکه های مجازی، جنگ نرم است تلاوت فوق العاده‌ای از مصطفی غلوش در ایران: سوره الرحمن (فیلم) وزارت بهداشت : مازوت سوزی سلامت مردم را تهدید می کند گفتند فیلمت را بدون حجاب بساز تا از جشنواره برلین جایزه بگیری (فیلم) محمد الجولانی زیر کت و شلوارش سلاح پنهان می‌کند (فیلم) اسحاق جهانگیری : روزهای سختی در پیش است، راهی جز مذاکره نداریم/ من هم مثل مردم، نگرانم امام جمعه بجنورد: باید از حوادث سوریه درس دشمن شناسی گرفت پاسخ رئيس جمهوری پاناما به ترامپ: کانال، پانامایی باقی می ماند/ هیچ مذاکره‌ای در کار نیست / تجمع مقابل سفارت آمریکا : ترامپ حیوان از کانال دور شو اختلال واتس اپ بر طرف شد؟ ۷ روز عزای عمومی در هند در پی درگذشت نخست وزیر سابق این کشور ایران عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا شد