شرق/ احسان هوشمند _ پژوهشگر
وقوع چند درگیری کوچک و محدود نظامی در شهرهای مریوان و ثلاث باباجانی و سپس برعهدهگرفتن مسئولیت این رویدادها توسط «پژاک» یا همان شعبه ایرانی حزب کارگران کردستان ترکیه از جمله اخباری بود که هفته گذشته در برخی رسانههای داخلی و خارجی منتشر شد.
در شرایط موجود، مشخص نیست هدف سازمان مذکور از این اقدامات و تحرکات مسلحانه کوچک و از نظر نظامی کماهمیت چیست؟
١-درحالیکه «پکک» در هفتههای گذشته بهشدت موردهجوم ارتش ترکیه قرار گرفته است و بر اثر حملات هوایی دهها فروند جت ترکیهای به مقرهای اصلی این حزب در نقاط کوهستانی مرز ترکیه و اقلیم کردستان عراق، شماری از نیروهای این حزب و برخی مقامات بلندپایه این حزب کشته یا زخمی شدهاند، مشخص نیست بازکردن جبهه تازهای توسط این گروه چه توجیهی میتواند داشته باشد؟ چراکه استمرار ایندست اقدامات نظامی از سوی پژاک میتواند زمینه واکنش جدی از سوی ایران را به دنبال داشته و حتی حملات و درگیریهای جدی در مناطق تحتکنترل «پکک» در کوهستانهای قندیل را نیز درپی داشته باشد.
٢- در چند دهه گذشته مردم استانهای مرزی غرب و شمال غرب کشور از جمله کردستان، کرمانشاه و آذربایجانغربی؛ یعنی استانهای کردنشین غرب کشور، بیش از گذشته خواهان افزایش سرمایهگذاری بخش دولتی و خصوصی در منطقه هستند تا از این رهگذر، بخشی از مشکلات و مسائل اقتصادی منطقه از جمله بیکاری جوانان و تحصیلکردگان و فقر ناشی از آن برطرف شود.
همچنین این مردم در دهههای گذشته نشان دادهاند در مقابل هر نوع ماجراجویی و تلاش برای متشنجکردن اوضاع مقاومت میکنند و موضعی منفی در این خصوص دارند. با درنظرگرفتن خواسته عمومی برای تحرک اقتصادی بیشتر در مناطق مذکور و مطالبات توسعهای مردم منطقه و همچنین مخالفت عمومی مردم با هر نوع تلاش برای ایجاد ناامنی در منطقه، مشخص نیست هدف پژاک از چنین اقداماتی چیست؟
تجربههای تاریخی و مطالعات کارشناسان امر نشان میدهد هر نوع ناامنی، هرچند به شکلی محدود و کوچک، میتواند از نظر اقتصادی پیامدهای بزرگی از جمله گسترش نگرانی در میان سرمایهگذاران و رویگردانی صاحبان سرمایه از سرمایهگذاری داشته باشد.
یعنی اثرات اقتصادی چنین اقداماتی بسیار بیشتر از کارکردهای نظامی و امنیتی آن است و طبعا بیشترین ضرر ناشی از وقوع این درگیری متوجه منافع مردم کردستان و استانهای مجاور میشود.
٣- شکلگیری باند «هیواتاب»، در مناطق مرزی کردستان در چند سال گذشته نیز از یاد و حافظه مردم کردستان پاک نشده است.
این روزها تصوراتی شکل گرفته که گویی درگیریهای اخیر یادآور اقدامات باند مذکور است. هرچند پژاک رسما مسئولیتهای درگیریهای فوق را برعهده گرفته است اما چندان دور از ذهن نیست که گروههایی بهظاهر متضاد، اقدامات مشترکی ترتیب دهند تا از آب گلآلود ایجادشده، هر یک ماهی خود را صید کنند.
برای روشنشدن ابعاد این موضوع و شایعات طرحشده باید منتظر ماند تا روزی که پشت پرده اتفاقاتی از این دست افشا شود اما درگیریهای محدود چند روز گذشته نشان میدهد همچنان گروهی منافع خود را در توسعهنیافتگی کردستان و سایر مناطق مرزی کشور جستوجو میکنند و توسعه روزافزون کردستان دقیقا در مقابل آرزوها و اهداف آنان قرار دارد. به همین جهت برای مقابله با روند توسعه کردستان و سایر مناطق مرزی در دولت یازدهم، ساز اسلحه خود را بر شلیکهای کور کوک کردهاند!