یکی از صنایعی که در سال‌های اخیر تلاش بسیاری صورت گرفته است تا رونق گذشته را دوباره پیدا کند صنعت پرورش کرم ابریشم است. صنعتی که در زمان صفویه رونق بسیاری داشت و عواملی نظیر تولید ابریشم مصنوعی بلای جان این صنعت شد و آن را از رونق انداخت.

به گزارش ایسنا، نوغانداری یکی از حرفه‌هایی است که در بخش‌هایی از خراسان شمالی به خصوص در مناطق مرزی این استان همچون شهرستان راز و جرگلان به واسطه وجود اقوام ترکمن و هنر دست ابریشم بافی توسط زنان این قوم رونق خاصی دارد و تعداد زیادی از افراد، این حرفه را به عنوان شغل دوم انجام می‌دهند.

این درحالیست که این صنعت در این استان با مشکلات متعددی همچون خشکسالی، کمبود درخت توت و سنتی بدون ابزار کار مواجه است و این عوامل سبب شده تا میزان تولید در استان دچار نوسان شود.

قربان گلدی تخم تمشکی یکی از نوغانداران خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان شمالی، با اشاره به این‌که امسال یک جعبه تخم نوغان را خریداری کرده است درحالی که سال گذشته دو جعبه خریده بود، گفت: تعداد کم درختان توت علت اصلی این امر بوده است.

وی با بیان این‌که‌ میزان تولید پیله ابریشم به ازای هر جعبه در سال‌های گذشته خوب بوده اما این میزان در سال جاری کاهش یافت، افزود: امسال به ازای هر جعبه 25.5 کیلوگرم پیله ابریشم تولید کردم اما این میزان در سال گذشته 50 کیلوگرم بوده است.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد خشکسالی و کاهش بارندگی بر روی درختان توت اثر گذاشته و موجب ضخیم شدن برگ‌ها شده است و کرم‌ها تمایلی به خوردن آنها نداشتند.

وی اظهار کرد: کمبود درختان توت یکی از مشکلات موجود به منظور ادامه این حرفه است و سازمان جهادکشاورزی نیز موضوع توزیع نهال درختان توت را مطرح کرده اما هنوز نهالی به ما نداده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برای پرورش کرم‌های ابریشم مکان خاصی دارید یا خیر؟ توضیح داد: این کار را در انبار انجام می‌دهیم و بعد از این‌که کار تمام شد انبار خالی می‌شود و وسایل اضافی و کاه ریخته می‌شود.

ابراهیم یزدانی از دیگر نوغانداران در ادامه گفت: کرم‌های ابریشم امسال در زمان‌های مختلفی می‌خوابیدند و یا از خواب بیدار می‌شدند و این عامل سبب می‌شد تا تعدادی از کرم‌ها خوب برگ توت را بخورند و تعدادی نیز مقدار کمتری بخورند.

وی تصریح کرد: این امر سبب شد تا رشد آنها ثابت نباشد، در نتیجه تعدادی از پیله‌های ابریشم ریز و تعدادی درشت شوند.

وی در خصوص قیمت خرید پیله‌های ابریشم توضیح داد: طی امسال در ابتدا هر کیلوگرم پیله ابریشم با قیمت 17هزار تومان خریداری شد، اما بعد از گذشت چند روزی این قیمت به 19هزار و 500تومان افزایش یافت این درحالیست که این قیمت در سال گذشته 25هزار و 500تومان نیز رسید.

وی در پاسخ به این سوال که پیله‌های ابریشم توسط چه کسانی خریداری می‌شود؟ گفت: تعدادی از افراد از بجنورد می‌آیند و این پیله‌ها را می‌خرند که فکر می‌کنم دلال هستند.

نفس محمدی نیز با اشاره به این‌که امسال توانسته 120 کیلوگرم پیله ابریشم تولید کند، افزود: میزان تولید پیله امسال به ازای چهار جعبه کاهش یافت و نمی‌دانم به دلیل گرمای هوا و یا چیز دیگری بوده است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر تعدادی از کرم‌های ابریشم نیز تلف شدند و از بین رفتند.

وی با اشاره به این‌که جهادکشاورزی حدود 70 نهال درخت توت رایگان به ما اعطا کرد، گفت: اما تعدادی از این نهال‌ها به علت این‌که آبی برای آبیاری نداشتیم، خشک شدند.

وی تصریح کرد: کرم‌های ابریشم را معمولا در گوشه‌ای از منزل، ایوان و یا در انبار نگهداری می‌کنم تا پیله‌ها بسته شوند.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: میزان تولید پیله‌های ابریشم در سال جاری 80 تن بوده است، درحالی که این مقدار در سال گذشته 84 تن بوده است.

علی مبارکی با اشاره به این‌که خراسان شمالی از دیرباز محل پرورش کرم ابریشم بوده است، افزود: طی سال جاری 2160 جعبه تخم نوغان بین 2000 نوغاندار توزیع شد.

به گفته وی، میانگین تولید در هرجعبه 37 کیلوگرم بوده است.

مبارکی در خصوص قیمت خرید پیله‌های ابریشم توضیح داد: قیمت خرید تضمینی این محصولات در سال جاری 15 هزار و 200 تومان بود و با مستقر شدن اکیپی از خراسان رضوی در این استان قیمت به 19هزار و 500 رسید و این امر سبب شد تا جو روانی در بین دلالان ایجاد شود و آنها نیز قیمت مورد نظر خود را افزایش دهند.

به گفته وی، قیمت خرید تضمینی پیله‌های ابریشم در سال گذشته 13 هزار تومان بود که نوغانداران استان توانستند این پیله‌ها را تا قیمت 30 هزار تومان نیز به فروش برسانند.

این مقام مسئول با بیان این‌که این سازمان طرح توسعه نوغانداری را در دستور کار خود قرار دارد، اظهار کرد: تولید پیله‌های ابریشم در این استان به صورت سنتی و ابتدایی است و درصدد هستیم تا با اختصاص اعتبار و تسهیلاتی شرکت‌های نوغانداری را از لحاظ تجهیزات و فضا به روز کنیم.

وی تاکید کرد: از سوی دیگر امسال درخواست اعتبار برای بهسازی تلمبارها داده شده است تا از حالت سنتی خارج شود.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی در خصوص توزیع نهال توت گفت: طی سال گذشته 30 هزار اصله نهال رایگان توت در بین نوغانداران توزیع شد که شرایط این درختان در بجنورد خوب است، اما تعدادی از آنها در شهرستان راز و جرگلان به علت کمبود آب و خشکسالی خشک شدند.

وی افزود: امسال درصدد هستیم تا در شش روستا نهال‌های توت در مستثنیات غرس شود تا میزان تلفات در آنها به حداقل برسد.

مبارکی ادامه داد: طی سال گذشته به علت کمبود، نهال بر اساس تجمیع نوغانداران توزیع شد، به همین دلیل نهال‌ها به دست تعدادی از نوغانداران نرسید.

وی در ارتباط با تلفات کرم‌های ابریشم تصریح کرد: 80 درصد تلفات به علت مشکلات مدیریتی است نه بیماری‌ها، از سوی دیگر نوغانداران باید با مشاهده این مشکلات اداره دامپزشکی را مطلع می‌کردند که در این خصوص اقدامی از سوی آنان انجام نشده بود.

وی در پایان تاکید کرد: خراسان شمالی از نظر میزان تولید پیله رتبه چهارم کشوری را دارد و از نظر میانگین تولید در هر جعبه، در رتبه نخست قرار دارد.