سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا بار دیگر تاکید کرد که آنچه حل نگرانیهای آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران مطرح میشود باید بخشی از یک توافق نهایی و حتی پیش از حصول توافق باشد.
به گزارش ایسنا، جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری روز جمعه خود در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا خواهان پاسخگویی ایران به سوالات آژانس بینالمللی انرژی اتمی در خصوص ابعاد نظامی احتمالی است یا نه، گفت: همان طور که در نوامبر و سپس در اوایل ماه آوریل در لوزان به تفاهم رسیدیم، دسترسی آژانس برای حل نگرانیهایش در خصوص ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای گذشته و کنونی ایران باید بخشی از یک توافق نهایی و حتی زمانی باشد که یک توافق میتواند حاصل شود.
این سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ادامه داد: برای این که یک توافق به دست آید آنها ( ایرانیها) باید پارامترها برای دسترسی مورد نیاز آژانس را مشخص کنند.
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، کربی تصریح کرد: آژانس برای اینکه بتواند نگرانیها درباره ابعاد نظامی احتمالی را حل کند باید دسترسی لازم را داشته باشد که این نه با اعتماد بلکه با یک رژیم راستی آزمایی مشخص اتفاق میافتد.
وی در ادامه تاکید کرد: بدون این پارامترها توافقی نخواهد بود همانگونه که گفتهایم دست نیافتن به توافق بهتر از یک توافق بد است.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین دربارهی رایزنیهایی که هم اکنون در جریان است بیان کرد: من درباره مسائلی که در حال حاضر روی میز مذاکره است صحبت نمیکنم و نمیتوانم پیش بینی کنم توافق نهایی چگونه خواهد بود واضح است که هنوز مسائلی وجود دارد که در اروپا درباره آنها رایزنی میشود اما صحبت دربارهی جزئیات مذاکرات کار درستی نیست.
این مواضع نشان می دهد که آمریکاییها همچنان به دنبال همان زیادهخواهیهای گذشته هستند و ادعای کری که گفته بود ما به گذشته کار نداریم و به آینده میپردازیم صرفا یک فریب رسانهای بوده است.
به نظر میرسد که کلید واژه راستیآزمایی به عنوان عاملی که امکان تحت الشعاع قرار دادن توافق و همچنین اعمال محدودیت و نظارت دائمی بر برنامه صلحآمیز هستهای ایران را فراهم میآورد در دستور کار قرار گرفته است؛ این در حالی است که ابعاد راستیآزمایی ادعایی باید مشخص و برابر عرف بینالملل که در مورد دیگر کشوها نیز اعمال میشود، باشد.
همچنین راستیآزمایی باید از سوی کشورهایی مطرح شود که خود سابقه منفی در نقض یا تهدید امنیت بینالملل نداشته باشند. به عنوان مثال فرانسهای که کارنامهای سیاه در حمایت از تروریسم و کشتار و جنایت و حمایت از رژیمهای غیر مردمی و جنایتکار دارد حق سخن گفتن از راستیآزمایی ندارد.
ابعاد احتمالی نظامی (PMD) موضوعی است که در چارچوب موضوع "مطالعات ادعایی" بعد از 2006 درباره فعالیتهای گذشته هستهای ایران مطرح شده است.
این موضوع مجموعه ای از اتهامات را علیه ایران مطرح میکند و به وجوه تسلیحاتی برنامه هستهای ایران اشاره میکند. این موضوع به طور مفصل در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 یوکیا آمانو آمده است.
ایران و آژانس در آبان 1392 برای چندمین بار توافقی را با عنوان "چارچوبی برای همکاری" امضا کردند که بر اساس آن قرار شد تا سوالات باقی مانده درباره گذشته و حال طرح و رفع ابهام شود.
در همین چارچوب 18 سوال از سوی آژانس طی چند مرحله همکاری میان دو طرف مطرح شد که از این تعداد 16 مورد بررسی و رفع ابهام شده است. دو مورد باقیمانده مربوط به "محاسبات نوترونی" و "انفجارات با قدرت بالا" است که همچنان بحث بر روی آن باقی است.
ایران همواره اتهامات و ادعاهای مطرح شده در این چارچوب نسبت به برنامه هستهای صلحآمیز خود را رد کرده و اسناد و مدارک ارائه شده را فاقد وجاهت حقوقی و نامعتبر میداند.