مذاکرات هسته‌ای و سه رویکرد سعودی‌ها در قبال ایران

سایت خبر آنلاین نوشت: دولت عربستان سعودی، اهداف مختلفی را از یورش به یمن پی می گیرد، فارغ از آن که این کشور مدعی است، خطر را در مرزهای خود احساس کرده و به آن واکنش نشان داده است، در پی حل مشکلات خود و یا دست کم تغییر تمرکز بر آن ها نیز بوده است.

این سایت افزوده است: از آن جمله می توان به برکناری ولی عهد و قرار گرفتن پسر شاه در مسند، جانشینی ولی عهد و یا همان ولی عهد دوم اشاره کرد.

محمد بن سلمان نیازمند است تا حقانیت و توانمندی خود را در عرصه جنگ یمن ثابت کند و نشان دهد توانسته بر این بحران فائق بیاید و جانشین شایسته ای برای تاج و تخت سعودی است، اما این بحران فارغ از خواست عربستان سعودی، یک بازیگر قدرتمند دیگر نیز دارد، که الان به دلیل محذوریت هایی عقب نشسته و منتظر است. سعودی ها دلیل سکوت و عدم تحرک جدی جمهوری اسلامی ایران را در مشکل هسته ای این کشور با غرب، و تحرکات آتی آن را منوط به روند حل پرونده ی هسته ای می دانند.

سعودی ها اینک سه حالت را متصور می شوند و بر اساس هر کدام از آن ها احتمالاً رفتارهایی به نسبت آن ها در نظر خواهند گرفت:

1) مذاکرات بین جمهوری اسلامی ایران و اعضای دائم شورای امنیت و آلمان، با سرعت پیش رود و مانع خاصی در مذاکرات ایجاد نگردد و توافق هسته ای سریع حاصل گردد.

اولین راهبرد برای عربستان سعودی در این حالت، این است که سعی خواهد کرد با حمله زمینی و برق آسا کار را پیش از توافق تمام کند. این استراتژی هزینه زا و مستلزم تخریب وجهه عربستان و کشته شدن نیروهای این کشور باشد. ریسک این حرکت بالا و احتمال اسیر شدن عربستان در باتلاق یمن بالاست.

دومین راهبردی که عربستان می تواند پی بگیرد، بمباران شدید مواضع نیروهای مردمی و ارتش یمن و مسلح کردن حامیان رییس جمهور مستعفی برای کسب پیروزی است. این راهبرد هزینه هایی به مراتب کمتر دارد، اما زمان بر خواهد بود و در صورت سرعت بالای روند مذاکرات، نخواهد توانست به محمد بن سلمان کمک نماید.

سومین راهبرد این است که عربستان با بمباران سنگین جناح های داخل، سعی نماید جمهوری اسلامی ایران را مصر به روند سیاسی نماید و از راه میز مذاکره تا حدودی، منویات خود را به کمیته های مردمی بقبولاند.

سه راهبرد این حالت، نمی تواند مقبول شاهزاده جوان باشد و وی در این حالت در مخمصه و تنگنا قرار خواهد گرفت و حتی پیروزی با کسب هر یک از این سه راهبرد نه تنها پیروزی قاطعی نخواهد بود، بلکه منتقدین وی در درون خاندان سلطنت، شدیدترین حملات را به وی خواهند کرد.

2) مذاکرات به خوبی پیش نرود، طرفین خواسته هایی را مطرح کنند که حل آن ها مستلزم تصمیم سیاسی مقامات ارشد و زمان بر باشد. عربستان در این حالت زمان بیشتری خواهد داشت تا با حوصله کار را تمام نماید، در این حالت راهبردهای بالا با تغییرات زیر همراه خواهند بود.

با توجه به اینکه نیروهای حامی رییس جمهور مستعفی، شبه نظامی می باشند و توان مقابله با ارتش یمن را ندارند و نیز آنکه فاقد سلاح های سنگین می باشند، اینان سعی خواهند کرد با تجهیز و آموزش آن ها، از یک طرف و با بمباران مواضع ارتش و کمیته های مردمی، صحنه ی نبرد را به سود خود تغییر دهند.

در صورت تعداد کم نیروهای حامی رییس جمهور مستعفی و یا ناکارآمدی آن ها، نیروهای رزمی عربستان سعودی را به صورت مستقل وارد یمن کرده و ایجاد جبهه ای متشکل از دو نیرو، اولاً راه پیشروی ارتش و کمیته های مردمی یمن را متوقف نمایند و پس از آن پیشروی را برای فتح صنعا آغاز نمایند.

با افزایش بمباران ها و وخیم شدن وضع یمن، طرف های حامی و درگیر در یمن حاضر شوند، به عربستان سعودی امتیازات لازم را بدهند و به یک راه حل بینابینی دست یابند.

این حالت هم نمی تواند، مطابق میل شاهزاده جوان سعودی باشد، اما از حالت اول بهتر است چرا که خطرات سعودی از ناحیه ایران کاسته شده و آن ها خواهند توانست با هزینه ی کمتر این بحران را خاتمه دهد.

3) مذاکرات به دلیل عدم مفاهمه هر دو طرف به شکست بیانجامد و دوری از درگیری ها بین دو طرف آغاز گردد. در این حالت عربستان با وضعیت غامضی رو به رو خواهد شد، چرا که عکس العمل جمهوری اسلامی ایران، کاملاً غیر قابل پیش بینی خواهد بود و حتی ورود دو کشور در بحران یمن به نقطه بی بازگشت و احتمال جنگ نیز وجود دارد.

اولین حالت قابل تصور برای عربستان سعودی و همچنین بهترین حالت برای آن ها این است، که جمهوری اسلامی ایران، از مواضع منطقه ای عقب نشینی و سعی کند با موج تهدیدات اقتصادی و نظامی که توسط آمریکا، مانند پیش از توافق لوزان، مقابله کند و سعی نماید تا حد ممکن تاثیرات فشارها را کاهش دهد. در این حالت عربستان سعی خواهد کرد، با فراغ بال بحران یمن را حل نماید و با اتخاذ کم هزینه ترین راهبرد، پیروزی حداکثری را به دست آورد.

دومین حالت قابل تصور برای عربستان سعودی این خواهد بود، که ایران سعی خواهد کرد با بردن مشکل به بیرون از مرزهای خود، هزینه مقابله با جمهوری اسلامی ایران را برای طرف مقابل افزایش دهد. این تحرکات حتی می تواند حمله به منافع منطقه ای قدرت های بزرگ و سعی برای بالا کشیدن قیمت نفت، جهت کاهش فشارهای بین المللی باشد. این حالت خطرناک ترین وضعیت ممکن برای عربستان سعودی و شاهزاده ی جوان خواهد بود، که هزینه بسیار سنگین را بر این کشور و شاهزاده ی جوان تحمیل خواهد کرد.

تفسیر بالا بررسی وضعیت پرونده هسته ای از دید عربستان سعودی و راهبردهایی است که این کشور می تواند و یا خواهد خواست پی بگیرد.