نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بزرگترین رویداد فرهنگی کشور در سال است که تنها حدود یک ماه زمان تا برپایی بیست و هشتمین دوره آن باقی مانده است؛ رویدادی که میتواند بخشی از اعتماد از دسترفته مخاطبان به کتاب را بازگرداند.
به گزارش ایسنا، هرسال با گذر از فصل زمستان و در پی آن نوروز و خوابیدن تب خرید، با رسیدن به حوالی اردیبهشت تازه نوبت به کتاب میرسد تا این کالای فرهنگی مهجور نیز حداقل برای چند روز توجه برخی از رسانهها، نهادها و سازمانها را برانگیزد. منبع و منشا این توجه هم برپایی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران است؛ نمایشگاهی که در پی سالها برگزاری، امسال به پله بیست و هشتم رسیده و حالا دیگر جای ثابتی در تقویم قشر کتابخوان، نویسندگان، ناشران، فرهنگیان و رسانهها پیدا کرده است.
با این حال اصلیترین مشکل این نمایشگاه یعنی نداشتن جای ثابت هنوز به قوت خود باقی است. برای حل این مشکل بخصوص در طول این سالها که نمایشگاه از محل دائمی برگزاری نمایشگاههای بینالمللی تهران به مصلای امام خمینی (ره) منتقل شده، مسوولان برگزارکننده نمایشگاه کتاب در دورههای مختلف همواره بحثهای متعددی مبنی بر استقرار آن در یک مکان ثابت مطرح کردهاند، اما تا به حال هیچکدام نتیجه مثبت و مشخصی دربر نداشته است.
با این وصف امسال نمایشگاه کتاب تهران از تاریخ 16 تا 26 اردیبهشتماه در
مصلای بزرگ امام (ره) خمینی برگزار میشود؛ نمایشگاهی که مسوول مستقیم و
رییس آن معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است، اما نهادها و
سازمانهای مختلفی در برگزاریاش نقش دارند. در همین راستا امسال شورای
سیاستگذاری نمایشگاه بیست و هشتم سیاست واگذاری مدیریت اجرایی نمایشگاه به
تشکلهای صنفی نشر را مصوب کرده است.
موضوع واگذاری مدیریت اجرایی نمایشگاه به تشکلهای نشر هم از جمله راهکارهای سیدعباس صالحی - معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس نمایشگاه کتاب - به منظور هرچه بهتر برگزار شدن نمایشگاه با همکاری اهل نشر و تشکلهای صنفی است؛ موضوعی که صالحی در طول مدتی که به سمت معاونت فرهنگی وزارت ارشاد منصوب شده همواره بر آن تاکید داشته است. چنانچه در ادامه از سوی محمود آموزگار - سخنگوی شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب - نیز عنوان شده است که طی فرآیندی سهساله کل فعالیتهای مربوط به برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به تشکلهای صنفی واگذار میشود.
این موضوع درحالی است که به گفته آموزگار، بودجه اختصاصیافته برای برگزاری این رویداد کافی نیست و به همین خاطر آنها با توجه به محدودیتهای اعتباری تصمیم گرفتهاند ضمن افزایش بهای غرفهها، برخی از فعالیتها و برنامههای غیرضروری را در این دوره تعدیل کنند.
از دیگر موضوعات مرتبط با برگزاری نمایشگاه کتاب امسال حضور کشور عمان در نمایشگاه به عنوان میهمان ویژه است. اما آنچه در این دوره از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران بیش از هر چیز اهمیت دارد، عرضه احتمالا تعداد قابل توجهی از کتابهای نویسندگانی است که سالها اجازه انتشار نداشتهاند؛ آثاری که در دولتهای نهم و دهم چند سالی در محاق مانده بودند. کتابهایی که برخی از آنها سالها اجازه انتشار نگرفته بودند، اما با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و تغییر مدیریت وزارت ارشاد و معاونت فرهنگی این وزارتخانه، در راستای برداشتن فشار از روی اهل فرهنگ و هنر مجوز بسیاری از آنها صادر شد.
این امر اگرچه مطلوب و دلخواه برخی از تندروها نبوده و نیست، اما میتواند به رونق نمایشگاه بیست و هشتم منجر شود و سرنوشتی متفاوت با دورههای اخیر را برای آن رقم بزند. زیرا اگرچه در این دولت هم هنوز آثار برخی از نویسندگان اجازه انتشار پیدا نکرده، اما معاونت فرهنگی با صادر کردن مجوز بسیاری از کتابها باعث ایجاد فضای مثبتی شده که این موضوع به افزایش اعتماد عمومی مخاطبان به کتابها کمک کرده است و نهایتا میتواند به استقبال از نمایشگاه و فروش بیشتر کتابها منجر شود. این دستاورد را به هیچ وجه نمیتوان کماهمیت شمرد مخصوصا اینکه در طول چند سال اخیر ارتباط مخاطبان با کتاب و کتابخوانی به دلایل گوناگون از جمله سیاستگذاریهای غلط به حداقل ممکن رسیده بود. حالا برگزاری نمایشگاه بیست و هشتم میتواند فرصت مغتنمی برای بازگرداندن بخشی از اعتماد مخاطبان کتاب و همچنین اهل قلم و نهایتا پلی برای آشتی مردم با کتاب باشد.