روزنامه شرق نوشت: ماراتن مذاکرات هستهای ایران و ششقدرت جهانی به دور آخر رسیده و احتمال لغو تحریمهای ایران جدی شده است. حالا نوبت مقامات نفتی ایران است که به نامه سرگشاده ٤٧سناتور جمهوریخواه کنگره آمریکا واکنش نشان دهند. نامه بیسابقهای که هفته گذشته با زیرسوالبردن قدرت اجرایی رییسجمهور آمریکا، با هدف ایجاد مانع بر سر راه توافق هستهای ایران و ششقدرت جهانی منتشر شد. جمهوریخواهان آمریکا بهطور سنتی با شرکتهای نفتی آمریکایی رابطهای نزدیک دارند. شرکتهای نفتی آمریکایی هم از حامیان مهم جمهوریخواهان هستند و بر سیاستهای کلان این حزب تاثیر میگذارند.
در چنین شرایطی، رییس کمیته تدوین قراردادهای نفتی در گفتوگوی اختصاصی میگوید: «میدانیم که شرکتهای نفتی آمریکایی از نامه ٤٧سناتور آمریکایی علیه مذاکرات هستهای راضی نیستند. بنابراین حالا که مذاکرات به نقطه حساسی رسیده، اگر شرکتهای نفتی آمریکایی علیه نامه ٤٧سناتور موضعگیری و اقدام کنند به آنها جایزه میدهیم.» سیدمهدی حسینی با غیرمنطقیخواندن نامه سناتورهای آمریکایی، در توضیح سخنانش میافزاید: «بههرحال شرکتهایی که در شرایط سخت کنار ایران باشند، بعد از لغو تحریمها در قراردادهای ایران، با رعایت ضوابط، اولویت خواهند داشت.»
شرکتهای نفتی اروپایی زنبیل گذاشتهاند
اگر پیشازاین، از تعلیق تحریمها بعد از امضای تفاهم هستهای سخن گفته میشد، اینروزها اخبار مهمی از لغو تحریمها در مذاکرات سوییس به گوش میرسد. حالا این شرکتهای نفتی بینالمللی هستند که باید بر سر کسب منافعشان در پروژههای ایران رقابت کنند: «شرکتهای نفتی آمریکایی از اینکه بازار بزرگی نظیر ایران را از دست دادهاند، اصلا خوشحال نیستند. شرکتهای نفتی اروپایی هم بهوضوح منتظرند تا بعد از لغو تحریمها، به ایران بیایند. بسیاری از آنها هم آمدهاند و مذاکره کردهاند.» این را رییس کمیته تدوین قراردادهای نفتی ایران میگوید و میافزاید: «شرکتهای نفتی اروپایی زنبیلشان را در صف قراردادهای نفتی ما گذاشتهاند.
طبیعتا شرکتهایی که در این شرایط برای همکاری اعلام آمادگی کردهاند، مدنظر قرار میگیرند.»اما شرکتهای نفتی آمریکایی بهدلیل تحریمهای داخلیشان، به این سادگی نمیتوانند در پروژههای ایران مشارکت کنند. «محدودیت شرکتهای نفتی آمریکایی برای حضور در ایران خیلی جدیتر از دیگر شرکتهاست، اما آنها میتوانند اعلام موضع کنند. پالسهایی که از آنها میرسد، نشان میدهد آنها علاقهمند هستند در پروژههای ایران حضور داشته باشند.»حسینی به تجربه حضور شرکتهای نفتی آمریکایی و اروپایی در پروژههای نفتی عراق پس از رفع محدودیتهای این کشور اشاره میکند: «در سال٢٠٠٥ وقتی عراق آزاد شد، شرکتهای نفتی به شکل دیوانهواری به این کشور هجوم آوردند. بهطوری که هر قراردادی که عراقیها خواستند، امضا کردند. معنای این قضیه آن است که بازار نفت تشنه پروژههای کشورهایی نظیر عراق و ایران است.»
شرکتهای نفتی آمریکایی از سیاست جمهوریخواهان پیروی نمیکنند اگر...
حسینی، تجربه حضور در معاونت بینالملل وزارت نفت را دارد. وی که پیش از این مذاکرات شرکت «کنکو فلیپس» برای حضور در ایران را انجام داده بود، افزود: «قطعا همه جمهوریخواهان آمریکا با نامه ٤٧سناتور موافق نیستند. عدهای تندرو این نامه را امضا کردهاند. بههمیندلیل معتقدم نباید امضای این نامه را به حساب همه جمهوریخواهان گذاشت.» باتوجه به اینکه شرکتهای نفتی آمریکا به جمهوریخواهان نزدیکترند، به نظر شما شرکتهای نفتی بهخاطر حضور در پروژههای نفتی ایران میتوانند جلو سیاستهای حزب جمهوریخواه بایستند؟«اگر فکر میکنید که شرکتهای نفتی آمریکایی دنباله رو سیاستهای تند جمهوریخواهان خواهند بود، درست نیست. اصل اول برای شرکتهای نفتی، رعایت منافع سهامدارانشان است. منافع سهامداران برای شرکتهای نفتی، خط قرمز است. اگر سیاست جمهوریخواهان به منافع سهامداران شرکتهای نفتی آمریکایی ضربه بزند، آنها حتما از سیاستهای جمهوریخواهان تبعیت نخواهند کرد.»
برگزاری سمینار لندن بستگی به نوع تفاهم مذاکرات سوییس دارد
حسینی، مسوول برگزاری کنفرانس معرفی قراردادهای نفتی و فرصتهای سرمایهگذاری صنعت نفت ایران در لندن است؛ کنفرانسی که قرار بود سال گذشته برگزار شود، اما ادامه تحریمها برگزاری کنفرانس را به تعویق انداخت. از رییس کمیته تدوین قراردادهای نفتی پرسیده میشود: «سمینار لندن بعد از ایجاد تفاهم سیاسی در سوییس برگزار میشود یا منتظر امضای توافقنامه جامع خواهید بود؟» حسینی پاسخ میدهد: «هدف برگزاری سمینار معرفی قراردادهای جدید و فرصتهای سرمایهگذاری صنعت نفت ایران است، اما چارهای نداریم تا مسایل سیاسیاش را هم درنظر بگیریم. چون مسایل اقتصادی با تحریم گره خورده است. برگزاری سمینار لندن پس از مذاکرات سوییس هم بستگی به وضعیت حقوقی تفاهمات دارد. ممکن است شرایط را مناسب ببینیم و برگزار کنیم و ممکن است شرایط نامناسب باشد و برگزاری سمینار به بعد از امضای توافق موکول شود. چون موفقیت سمینار برای ما یکاصل است. حوصله صنعت نفت در دنیا سر رفته است، خصوصا صنعت نفت آمریکا که بیش از سهدهه از صنعت نفت ایران محروم است.»