سربازان در این کشورها از این حق برخوردارند که برخی از موارد مربوط به سربازی مانند مکان و محل خدمت یا نوع خدمت (هوایی، دریایی و زمینی) را خودشان انتخاب کنند.

روزنامه اعتماد نوشت: سربازی، برای همه جوانان نامی آشناست که می‌دانند بالاخره در سال‌های جوانی‌شان به سراغشان می‌آید. کشورها برای دفاع از مرزهای خود و برای مقابله با تهدیدهای کشورهای دیگر نیروهای جوان خود را آموزش می‌دهند تا برای روزی که نیاز به دفاع از کشورشان بود این نیروها تربیت شده و آماده باشند.

مدل سربازی چه از نظر زمان و چه از نظر نوع آموزش در کشورهای جهان مختلف است، دلیل این تنوع به خاطر موقعیت هر کشوری است که با کشور دیگر متفاوت است. با بررسی که در 200 کشور جهان انجام شده است، مهمترین عاملی که وجود دارد این است که در تمام این 200 کشور به نوعی خدمت سربازی وجود دارد. اما در بعضی از کشورها سربازی اجباری حذف شده و به جای آن سربازی داوطلبانه یا خدمت در امور مدنی جایگزین شده است. در برخی دیگر هم مدت زمان سربازی به شش ماه یا هشت ماه کاهش پیدا کرده است.

در این میان کشورهایی که از نظر جغرافیایی و سیاسی موقعیت حساس‌تری دارند خدمت سربازی در آنها بیش از یک سال و حتی تا دو سال است و سربازی به صورت اجباری است.

کشورهایی که از ترکیب نیروهای داوطلب و اجباری استفاده می‌کنند

تعداد کل: 15 کشور (8 درصد)

برمودا (بخش عمده‌ای از نیروهای ارتش، حرفه‌ای بوده و تنها بخش اندکی به صورت اجباری تأمین می‌شود)، ساحل عاج، سنگاپور، سودان، فیلیپین، کره جنوبی، کلمبیا، گرجستان، گابون، مالی، موریتانی (نیروی هوایی و دریایی کاملاحرفه‌ای شده اند و از سرباز اجباری تنها در نیروی زمینی استفاده می‌شود)، گینه، ونزوئلا، دومینیکن (جمهوری)

کشورهایی که سربازی انتخابی دارند

تعداد کل: 14 کشور (7 درصد)

اندونزی (استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری)، بنین (از ترکیب سربازان داوطلبانه و اجباری استفاده می‌شود)، تایلند (به صورت رندم به تعداد مورد نیاز سرباز استخدام می‌شود)، توگو (استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری)، جمهوری آفریقای مرکزی (استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری)، چاد، چین (تمام افسران، سربازان داوطلب هستند)، مالزی (مشمولان بر اساس قرعه انتخاب می‌شوند)، سنگال (استفاده از ترکیب سربازان داوطلب و اجباری)، نیجر، کیپ ورد، گینه بیسائو (نیروی هوایی حرفه‌ای و داوطلبانه شده است)، گینه استوایی (اکوئیتوریال)، موزامبیک

کشورهایی که سربازی اجباری یک سال یا کمتر دارند

تعداد کل: 24 کشور (11 درصد)

فنلاند، اتریش (از ابتدای 2007 از 8 ماه به 6 ماه کاهش یافت)، آذربایجان (برای فارغ التحصیلان دانشگاهی 12 ماه و سایرین 18 ماه)، برزیل (بسته به محل خدمت بین 9 تا 12 ماه)، بولیوی (12 ماه)، دانمارک (بسته به محل خدمت، 4 تا 12 ماه و صرفاً در امور مدنی یا به صورت نظامی غیرمسلح)، اکوادور (سربازی انتخابی است)، اوکراین (بسته به نوع خدمت، 12 تا 18 ماه، در 2 یا 3 سال آینده ارتش کاملاً حرفه‌ای شده و سربازی اجباری ملغی می‌شود)، تونس (12 ماه)، ازبکستان (12 ماه)، قرقیزستان، یونان (12 ماه و در آینده به 6 ماه کاهش می‌یابد)، مکزیک (12 ماه، سربازی انتخابی، نیروهای هوایی و دریایی کاملاً حرفه‌ای شده‌اند)، نروژ (12 ماه و صرفاً در امور مدنی یا به صورت نظامی غیر مسلح)، روسیه، سوییس (260 روز)، تایوان (12 ماه، امکان انتخاب برای مشمولان وجود دارد، هر سال، 10 درصد از تعداد سربازان اجباری حذف می‌شود تا به مرور سربازی اجباری ملغی شود)، ترکیه

مهمترین کشورهایی که سربازی اجباری ندارند

تعداد کل: 123 کشور (61 درصد)

آرژانتین (در 1999 حذف شد)، آفریقای جنوبی (از 1994 حذف شد)، استرالیا، امارات متحده عربی، ایالات متحده آمریکا، بحرین، بلژیک، بلغارستان، پاکستان، انگلستان، پرو، تانزانیا، چک، ژاپن، شیلی، عراق، عربستان، عمان، غنا، فرانسه (از 1996 حذف شد)، کانادا (تاکنون در زمان صلح سربازی اجباری نداشته است)، لبنان، لتونی (از 2007 حذف شد)، لوکزامبورگ (از 1967 حذف شده است)، هلند (به طور رسمی سربازی اجباری را لغو نکرده ولی از سال 1996 به بعد از سرباز استفاده نکرده و ارتش کاملاً حرفه‌ای دارد)، ایرلند (دوره سربازی اجباری حذف شده ولی دوره ذخیره هنوز ملغی نشده است)، کویت (بر اساس قانون امکان سربازگیری اجباری وجود دارد ولی از سال 2001 به حالت تعلیق درآمده است)، سوئد (در جولای 2010 لغو شد. دولت در موارد اضطراری می‌تواند مجدداً سربازگیری اجباری کند)، لهستان (از ژانویه 2011 لغو شد)، لیتوانی (از سپتامبر 2008 لغو شد)، کرواسی (از 2008 حذف شد)، صربستان (از ژانویه 2011 حذف شد)، آلمان (از سال 2011 حذف شد)

کشورهایی که صرفاً در امور مدنی یا بصورت نظامی غیرمسلح سربازی دارند

تعداد کل: 7 کشور (4 درصد)

آنگولا (24 ماه)، الجزایر (18 ماه: 6 ماه آموزش و 12 ماه فعالیت مدنی، ضمناً به زودی شرط انجام خدمت سربازی از شرایط استخدام کارمندی در الجزایر حذف می‌شود)، روسیه سفید (بلاروس، 18 ماه و برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی 12 ماه)، قبرس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گراندین، اسپانیا

کشورهایی که سربازی اجباری بیش از یک سال، غیر انتخابی و همراه با بکارگیری در امور عملیاتی نظامی دارند

تعداد کل: 17 کشور (9 درصد)

ارمنستان، اریتره (16 ماه)، ویتنام (18 ماه)، تاجیکستان، ترکمنستان، زیمباوه، سائوتام و پرینسیپ، سوریه (21 ماه)، سومالی (از سال 2005 از سوی سازمان ملل به عنوان نقض‌کننده حقوق کودکان و بکارگیرنده آنان در سربازی معرفی شده است)، کامبوج (18 ماه)، قزاقستان، کره شمالی، کوبا، لائوس (18 ماه)، لیبی (18 ماه)، مصر

روسیه

شاخه‌های نظامی: نیروی‌های زمینی، دریایی، نیروی هوایی

استراتژی: پرتاب موشک

سن و مدت خدمت نظامی: روسیه ترکیبی از نیروهای به خدمت گرفته شده اجباری و قراردادی را در سیستم نظامی پذیرفته بود. سن خدمت نظامی 18 تا 27 سال است. مردان در سن 17 سالگی برای خدمت سربازی نام‌نویسی می‌کنند طول مدت خدمت سربازی اجباری دو سال است. در پایان سال 2005، 30 درصد پرسنل ارتش روسیه را نظامیان قراردادی تشکیل می‌دادند. طبق برنامه‌ریزی تا سال 2010، 70 درصد نیروهای مسلح روسیه را نیروهای داوطلب و مابقی از نیروهای خدمت اجباری تشکیل خواهد داد.

نیروی انسانی قابل استفاده برای خدمت نظامی: مردان بین سنین 18 تا 49، زنان بین سنین 18 تا 49

خدمت سربازی اجباری توسط دیمیتری میلیوتین در سال 1870 به امپراتوری روسیه وارد شد. طول مدت خدمت اجباری در فدراسیون روسیه دو سال است که اکثر روس‌ها به طرق مختلف از انجام آن اجتناب می‌ورزند.

اغلب روش‌های مورد استفاده در اجتناب از خدمت سربازی عبارت است از تحصیل در دانشگاه یا مشابه آن. افرادی که تا مقاطع فوق لیسانس یا دکترا ادامه تحصیل دهند خدمت سربازی اجباری ندارند.

آمریکا

ایالات متحده آمریکا به طور متناوب از خدمت وظیفه استفاده کرده است. برای مثال در سال 1863 فراخوان نیروهای وظیفه باعث ایجاد شورش‌های نیویورک شد.

بعدها در سال 1917 که ایالات متحده وارد جنگ جهانی اول شد دولت این کشور از فراخوان خدمت وظیفه استفاده کرد. نخستین دوره خدمت وظیفه در زمان صلح نیز با لایحه‌ای به نام خدمت و آموزش انتخابی در سال 1940 برگزار شد. خدمت وظیفه فعال (فراخوان) در سال 1973 در این کشور به پایان رسید.

هم‌اکنون از پسرانی که در سنین بین 18 تا 24 سال قرار دارند خواسته می‌شود در نظام خدمت انتخابی ثبت‌نام کنند. هدف این خدمت «فراهم آوردن نفرات کافی برای نیروهای مسلح در شرایط اضطراری است» و هدف دیگر آن نظام سلامت فردی کارکنان است.

از دیگر اهداف این طرح ایجاد برنامه‌ای برای فرمان‌شکنان وجدانی است تا آنها نیز بتوانند در خدمات جایگزین کار کنند. از سال 1986 تا به حال هیچ‌کس به خاطر تخطی از قوانین نظام وظیفه کشته نشده است.

زنان نمی‌توانند در خدمت انتخابی آمریکا ثبت‌نام کنند اما این اختیار را دارند تا به عنوان داوطلب به ارتش بپیوندند.

چین

خدمت وظیفه از زمان تأسیس جمهوری خلق چین در سال 1949 در تئوری وجود داشته است. با این حال به دلیل جمعیت کلان چین و وجود داوطلبان زیادی که تقاضای ورود به ارتش این کشور را دارند، تا به حال فراخوان خدمت اعلام نشده است.

خدمت وظیفه در ماده 55 قانون اساسی چین این طور تقدیس شده است: «وظیفه مقدس هر شهروند جمهوری خلق چین است که از میهن مادری خود در برابر حملات دشمنان دفاع کند. وظیفه افتخارآمیز هر شهروند جمهوری خلق چین انجام خدمت نظامی و عضویت در نیروهای مقاومت است.»

مبنای حقوقی فعلی خدمت وظیفه، قانون نظامی مصوب سال 1984 است که این طور بیان می‌کند که خدمت نظامی، وظیفه «تمام شهروندان بدون تمایز نژادی (...) و گرایش مذهبی» است.

این قانون از زمانی که تصحیح شده به حالت اجرا در نیامده است. خدمت نظامی معمولاً در نیروهای مسلح عادی انجام می‌شود، اما قانون سال 1984 اجازه اجرای خدمت وظیفه تحت عنوان نیروهای احتیاط را نیز داده است.

ساکنان هنگ‌کنگ و ماکائو از سال 1997 و 1999 از عضویت در ارتش منع شده‌اند.

ترکیه

در ترکیه خدمت نظامی اجباری برای شهروندان مردی که بین سنین 20 تا 41 سال هستند (با کمی استثنا) اعمال می‌شود.

کسانی که در حال تحصیل در سطوح دانشگاهی هستند یا مشغول گذراندن طرح‌های فنی و حرفه‌ای هستند می‌توانند خدمت خود را تا پایان برنامه مذکور به تعویق بیندازند.

طول خدمت ضرورت متفاوت است. پانزده ماه برای سربازان صرف، دوازده ماه برای افسران احتیاط و شش ماه برای سربازان کوتاه‌مدت که شامل کسانی می‌شود که مدرک دانشگاهی به دست آورده‌اند ولی خود را به عنوان افسر احتیاط در وقت مقرر معرفی نکرده‌اند.

بیشتر بخوانید:

سربازی در کره جنوبی چگونه می‌گذرد؟

تماشاخانه