دیالیز، فراتر از درد

ایرنا نوشت: مشکل بیماران کلیوی و نیاز همیشگی آنها به عمل دردناک دیالیز موضوعی است که بخش درمان کشور را درگیر کرده و این مساله را می توان با حضور در بخش های همودیالیز بیمارستانها و با دیدن رنگ های پریده و دردهای فراتر از درد بیماران حس و لمس کرد.

بخش دیالیز یکی از بیمارستان های ارومیه جایی که ده ها نفر در صف دیالیز منتظر هستند تا با انجام دیالیز شاید بتوانند قسمتی از درد خود را تسکین دهند.

رنگ و رویش پریده است و خسته.

از بخش دیالیز که خارج می شود حال خوبی ندارد معلوم است که درد زیادی را تحمل کرده است.

کارگر است کارگر ساختمانی، سال ها عمر خود را با کار در ساختمانهای بلند و کوتاه گذرانده تا لقمه ای نان با عرق پیشانی برای خانواده خود تهیه کند.

بعضی وقت ها در موقع کار کردن زبانش خشک می شد و گاهی اوقات سردردها٬ سرگیجه٬ کم شدن دید٬ کرختی دست و پا٬ بیش از حد حالش را خراب می کرد ولی به خاطر کسب لقمه ای نان برای خانواده، فرصت مراجعه به دکتر را نداشت.

می گوید عصر تابستان سال گذشته وقتی از سر کار به خانه رسیدم، حالم خوب نبود و چشمانم سیاهی می رفت، خانواده ام نگران شده بودند و می گفتند به دکتر برویم ولی من در جواب آنها کم خوابی را بهانه کردم و گفتم اگر بخوابم حالم بهتر می شود.

ولی شب آن روز حالم بدتر شد و وقتی مرا با حال بسیار زار به بیمارستان بردند بعد از بررسی، پزشکان تشخیص به دیابت و فشار خون دادند که آن هم بسیار پیشرفته بود و کلیه هایم را از کار انداخته بود و در اولین فرصت مجبور به دیالیز شدم.

اکنون به سختی روزگار خود را می گذرانیم چرا که با وضع بیماری من مخارج خانه به سختی تامین می شود ولی امیدم به خداست شاید روزی بار مشکلاتمان کم شود.

اینها درد کم و بیش همه بیماران دیالیزی در کشور است که باید آن را بسیار فراتر از درد کلیه بدانیم، دردی که همزمان با آغاز همودیالیز شروع می شود ولی با پایان آن پایان نمی یابد.

در طول دو سه ساعت انجام عمل دیالیز، همه این خاطره های بد و شاید بعضی وقت ها خوب، از جلوی چشمان بیمار می گذرد ولی این درد همچنان ادامه دارد و در عمل دیالیز آینده نیز تکرار می شود.

علایم بیماری های کلیه را بشناسیم

تورم اطراف چشم ها، درد در قسمت پهلوها و زیر دنده ها، بالا بودن فشار خون و تکرر ادرار مخصوصا در شب از نشانه های بیماری کلیه است.

بیشتر بیماران کلیوی به علت ناآشنایی با علائم و نشانه های بیماری کلیه و عدم درمان به موقع، متحمل رنج و به وجود آمدن عوارض روانی و اجتماعی می شوند در حالی که کنترل به موقع فشار خون، متعادل نگه داشتن وزن بدن، پرهیز از خوردن غذاهای مانده، پرچرب و پرنمک و خودداری کردن از مصرف هرگونه دارو بدون تجویز پزشک، باعث جلوگیری و پیشگیری از بیماری کلیه می شود.

کلیه به شکل لوبیا و به اندازه مشت هر فرد بوده و محل آن نزدیک به وسط پشت فرد، درست زیر قفسه سینه است.

کلیه ها، اندام های تخصصی تصفیه خون هستند، زیرا هر روز 200 واحد خون را برای دفع دو واحد مواد و آب اضافی، تصفیه می کنند.

علاوه بر دفع ضایعات، کلیه ها سه هورمون مهم ترشح می کنند، اریتروپویتین که در تولید گلبول قرمز خون نقش دارد. رنین که فشار خون را تنظیم می کند و کلسیتریول که نوع فعال ویتامین D است و در حفظ کلسیم استخوان ها و تعادل طبیعی شیمیایی در بدن موثر است.

بیشتر بیماری های کلیوی به نفرون ها که بخش های کوچک تصفیه کننده در کلیه ها هستند، حمله می کنند و قدرت تصفیه را از آنها سلب می کند و ویژگی نفرون ها این است کـه در اثر جراحت یا مسمومیت به سرعت آسیب می بینند.

حال آنکه بیشتر بیماری های کلیوی، نفرون ها را به آرامی و در سکوت از بین می برند و با اینکه در هر دو کلیه پیش رفته اند، پس از سال ها و حتی دهه ها خود را نشان می دهند.

بیماری نفرونی دیابتی، بیماری های گلومرولی، بیماری کلیوی مزمن، بیماری های کلیوی ارثی و مادرزادی، فشار خون بالا، از کارافتادگی آنی کلیه و بیماری کلیوی وخیم از جمله بیماری های کلیه ها هستند.

در کنار وجود بیماران کلیوی زیاد و مشکلات خانوادگی و شخصی آنها، مشکلات سخت افزاری زیادی در حوزه درمان این بیماران نیز در کشور و آذربایجان غربی وجود دارد که نمی توان از کنار آنها به راحتی گذشت.

نبود فضای کافی، وجود بیماران کلیوی زیاد، نبود دستگاه دیالیز به اندازه کافی و تخت های دیالیز از جمله مشکلاتی است که اکثر بیماران دیالیزی به آن دچار بوده اند و علاوه بر رنج بیماری و خود عمل دیالیز که دردآور است، فشار روانی نبود تخت و کمبود دستگاه های دیالیز این بیماران را بیمارتر می کند.

در آذربایجان غربی موضوع دیالیز و مشکلات آن از جمله مسائلی بوده که همواره بیماران، خانواده های آنها و حتی برخی از مسئولان را درگیر کرده به طوری که نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه ارومیه و استاندار آذربایجان غربی نیز این امر را در برخی جلسات مطرح کرده اند.

تاکید امام جمعه ارومیه بر توجه به بیماران کلیوی و دیالیزی

نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه ارومیه در خطبه های نماز جمعه چند هفته گذشته، خواستار حل جدی مشکلات بیماران دیالیزی شد که این امر اهمیت توجه به این قشر ضعیف را می رساند.

حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی با اشاره به مشکلات بیماران کلیوی آذربایجان غربی در زمینه دیالیز گفت: هم اکنون 208 دستگاه دیالیز در استان وجود دارد که به صورت چهار شیفت و غیر استاندارد به بیماران خدمات ارائه می دهند ولی این دستگاه ها جوابگوی بیماران استان نیستند.

وی افزود: آذربایجان غربی نیازمند 60 دستگاه دیالیز جدید است تا بتواند گرهی از مشکلات بیماران کلیوی را باز کند.

وی از خیرین آذربایجان غربی خواست در زمینه تهیه دستگاه های دیالیز برای بیماران کلیوی پیشقدم شده تا این بیماران به راحتی بتوانند از خدمات دیالیز بهره مند شوند

وضعیت نامناسب معیشتی گریبانگیر بیماران کلیوی و اهدا کنندگان کلیه

رییس انجمن خیریه بیماری های کلیوی آذربایجان غربی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: کلیه ها را پالایشگاه بدن می دانند چراکه وظیفه پاکسازی خون را بر عهده دارند، هر روز چندین بار تمامی خون موجود در بدن از این دو عضو کوچک عبور می کند و تمام مواد زاید تولیدی در سوخت و ساز بدن دز این فعل و انفعال پاک می شوند.

حسن اشتری اظهار کرد: فقر، سوء تغذیه و عدم دسترسی به درمان از جمله علل بیماری های خاص می توان عنوان کرد.

وی افزود: پزشکان متخصص در یک مرکز درمانی جمع می شوند و این در حالی است که اگر پزشکان متخصص در نقاط محروم استان ساکن شوند شاید از بسیاری از بیماری ها جلوگیری شود.

وی ادامه داد: اگر در حاشیه شهرها مرکز و کلینیک دیالیز ایجاد شود از هجوم بیماران دیالیزی به مرکز شهر جلوگیری شده و بیماران نیز بدون دغدغه مورد درمان قرار می گیرند.

اشتری گفت: بیماران کلیوی در وضعیت نامناسب معیشتی قرار دارند و بیشتر بیماران کلیوی به غیر از درد بیماری، درد نداری و فقر را نیز به همراه دارند.

رییس انجمن حمایت از بیماران کلیوی آذربایجان غربی اضافه کرد: برای نهادینه سازی تفکر اهدای عضو در جامعه باید بیش از گذشته همت کنیم.

وی اظهار کرد: به هیچ عنوان اهدای عضو توسط افراد زنده را تبلیغ نمی کنیم، ولی در صورتی که مواردی از این دست مشاهده شده و فردی از اعضای خانواده بیمار نسبت به اهدای عضو پیشقدم شود، با پرداخت پاداش ایثار از چنین شخصی قدردانی به عمل می آید.

وی افزود: یک هزار و 242 بیمار دیالیزی در استان وجود دارد که از این تعداد یک هزار و 199 نفر همودیالیز می شوند و 43 نفر بیماری صفاقی هستند.

وی ادامه داد: با تمام توان در راستای خرید کلیه برای بیماران نیازمند تلاش می کنیم و بسته به شرایط مریض 100، 50 و 30 درصد هزینه ها را توسط انجمن پرداخت می کنیم.

وی اضافه کرد: وام ازدواج به بیماران کلیوی اعطا می کنیم که 10 میلیون ریال است.

اشتری گفت: بیشترین تلاش ما این است که از بیماران مرگ مغزی کلیه به افراد دیالیزی پیوند شود و به دنبال تبلیغ پیوند کلیه از افراد زنده نیستیم.

رییس انجمن حمایت از بیماران کلیوی آذربایجان غربی افزود: هر شخصی که به یکی از اعضای خانواده خود کلیه اهدا کند 30 میلیون ریال توسط انجمن و 10 میلیون ریال از سوی انجمن حمایت از بیماران کلیوی تسهیلات بلاعوض داده می شود.

وی اظهار کرد: همچنین فرد علاوه بر گرفتن تسهیلات فوق از خدمت سربازی نیز معاف می شود.

وی از تمام خیران و انسان های نیکوکاری که همواره در کنار مسئولان انجمن هستند قدردانی کرد.

اشتری از مردم خیر و نوعدوست خواست کمک های خود را به شماره حساب 1900003731 نزد بانک ملت شعبه امام (ره) ارومیه برای کمک به بیماران کلیوی آذربایجان غربی واریز کنند.

نوسازی 100 دستگاه دیالیز، نیاز امروز حوزه بهداشت آذربایجان غربی

کارشناس مسئول واحد بیماری های خاص معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: 19 مرکز دیالیز در استان وجود دارد که چهار مرکز دیالیز در ارومیه فعالیت می کند.

سیامک صفاری افزود: در مرکز آذربایجان غربی بیمارستان آذربایجان با سه تخت در بخش خصوصی، بیمارستان امام رضا (ع) تامین اجتماعی با هفت تخت و بیمارستان طالقانی و بیمارستان امام خمینی (ره) در بخش دانشگاهی به ترتیب هر کدام با 49 و 15 تخت به بیماران دیالیزی خدمات ارائه می دهند.

وی اظهار کرد: در حال حاضر 222 دستگاه دیالیز در سطح استان وجود دارد و کل بیماران دیالیزی استان یک هزار و 242 نفر است که از این تعداد 450 بیمار در ارومیه مرکز آذربایجان غربی دیالیز می شوند.

کارشناس مسئول واحد بیماری های خاص معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی گفت: 10 دستگاه دیالیز از هیئت امنای ارزی وزارت بهداشت و درمان خریداری کرده ایم و 9 دستگاه دیالیز نیز از سوی بنیاد امور بیماران خاص به استان اهدا شده است که در چند روز آینده در استان توزیع می شود.

صفاری ادامه داد: شاخص مورد قبول نسبت بیمار به دستگاه در کشور چهار بیمار به یک دستگاه است که در استان این آمار 5.41 بیمار به یک دستگاه و در شهرستان ارومیه 6.1 بیمار به دستگاه دیالیز است که برای رسیدن به متوسط کشوری نیازمند 60 دستگاه دیالیز جدید هستیم.

وی اظهار کرد: هم اکنون برخی دستگاه های دیالیز ما چهار شیفته کار می کنند که 52 دستگاه دیالیز استان ما بیش از 40 هزار ساعت کار کرده اند و باید گفت که در حال حاضر باید 100 دستگاه دیالیز ما از رده خارج و دستگاه های نوین جایگزین آن شوند.

وی اضافه کرد: گاهی اوقات پرسنل بیمارستانی به دلیل افزایش تعداد مراجعه کننده ها برای دیالیز امکان انجام دیالیز به صورت کامل را ندارند.

کارشناس مسئول واحد بیماری های خاص معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی گفت: در پنج سال گذشته 548 نفر پیوند کلیه از دهنده زنده و 54 نفر پیوند کلیه نیز از بیماران مرگ مغزی صورت گرفته است.

وی ادامه داد: در صورت ادامه روند افزایش بیمار و عدم چاره اندیشی موثر در پذیرش بیماران دیالیزی جدید با مشکل روبه رو خواهیم شد و هم اکنون برای مرکز استان نیازمند ایجاد 40 تخت دیالیز هستیم.

وی اظهار کرد: در شهرستان های ارومیه، سلماس، ماکو، خوی و چایپاره نیازمند ایجاد فضا برای مراکز دیالیز هستیم و شهرستان های ارومیه، خوی، میاندوآب، بوکان و سلماس در اولویت توزیع دستگاه های دیالیز هستند.

وی اضافه کرد: هر سال حدود 10 درصد افزایش بیماران دیالیزی را داریم که باید در این خصوص برنامه های پیشگیرانه داشته باشیم.

بخش دیالیز مراکز درمانی آذربایجان غربی فاقد استانداردهای لازم هستند

مدیرکل دفتر امور اجتماعی فرهنگی استانداری آذربایجان غربی نیز گفت: بخش دیالیز مراکز درمانی استان فاقد استانداردهای لازم هستند که این امر مشکلاتی را برای استفاده کنندگان از این خدمات ایجاد کرده است.

هوشنگ عطاپور افزود: بخش های دیالیز از نظر فیزیکی، شیفت های کاری و دستگاه های بکارگیری شده، استاندارد نیستند که باید برنامه ریزی موثر برای بهبود این وضعیت انجام گیرد.

وی با بیان اینکه در صورت عدم توجه به این استانداردها در آینده با مشکلات جدی در خصوص بیماران دیالیزی مواجه می شویم اظهار کرد: تمامی مراکز درمانی اعم از دولتی و خصوصی باید در این زمینه پای کار بیایند چرا که تلاش های وزارت بهداشت نمی تواند در این راستا نتیجه ای داشته باشد.

وی اضافه کرد: از لحاظ پیشگیری در خصوص ابتلا به بیماری های خاص، اقدامات چندانی صورت نگرفته در حالی که با اقدامات پیشگیرانه می توان بار افزایش ابتلا به بیماری های خاص را کم کرد.

با توجه به این گفته ها و سرنوشت بیماران کلیوی، برنامه ریزی مدیران و مسئولان حوزه های بهداشتی و درمانی برای بهبود این وضعیت نیازی بسیار اساسی و مهم است که سرعت در اجرای آن می تواند آلام و دردهای بیماران را کمتر کند.