نام "روز درختکاری" را تغییر دهیم

عصرایران؛ سعید افشار - پانزدهم اسفندماه هر سال مطابق سنوات، به عنوان روز درختکاری نام گذاری شده و طبق این سنت، همه ساله بخشی از مردم ایران و مسؤولان بصورتی نمادین اقدام به کاشت درخت می کنند. حال این طرح ها تا چه حد موفق بوده یا نبوده، موضوع بحث نیست. به عنوان مثال طرح مشهور کاشت درخت با عنوان از حرم تا حرم که اوایل دهه هفتاد شمسی در طول اتوبان تهران ـ قم به اجرا درآمد، با خشک شدن درختان کاشته شده ، به شکست انجامید.

واقعیت تلخ این است که ایران درگیر یک خشکسالی وخیم و طولانی مدت است که هنوز در طلیعه آن هستیم و سال به سال کم آب تر خواهیم شد. حتی برخی کارشناسان خبر از تغییر اقلیم ایران به "گرم و خشک" می دهند که طی آن، کم آبی دائمی، جزو ویژگی های همیشگی سرزمین ایران خواهد بود. خوشبینانه ترین پیش بینی ها هم حاکی از آن است که دستکم خشکسالی ایران، 20 سال طول خواهد کشید.

با این اوصاف، آیا بهتر نیست به جای آن که درختانی تازه بکاریم به وضعیت درختانی رسیدگی کنیم که قبلاً کاشته ایم و بسیاری شان در معرض خشک شدن هستند؟! کاشتن نهال، پایان ماجرا نیست بلکه آغاز تعهدی است برای نگهداشت درخت و مهم ترین وجه این نگهداشت هم آب است و این در حالی است که در عمل ، آب به شدت کم است. (همین امسال، نسبت به دوره دراز مدت 40 ساله، 24 درصد کاهش بارش داشته ایم.)

عوامل متعددی مانند استفاده بیش از حد از سوخت های فسیلی باعث تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین و  خشکسالی های امروز بخشی از کره زمین شده و به دلیل عدم بارش برف و باران به حد کافی و خالی شدن سدها و پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی به مرحله بحران رسیده است، مضافا اینکه کشاورزی ایران به شیوه غرقابی و سنتی که بیش از هشتاد درصد منابع آبی را مصرف می کند، خود علت دیگری است. در این شرایط همکاری مسؤولان کشور در همه رده ها باید صورت جدی تری به خود بگیرد. به عنوان مثال شهرداری های شهرهایی که با مشکل آب مواجهند از کاشت گل و گیاهان آب بر و بخصوص چمن - که آب بری فوق العاده زیادی دارد - در سطح شهرها جدا خودداری کنند و نیز در احداث صنایع آب بر نیز ملاحظات آبی درنظر گرفته شود.

به جای کاشتن درخت در مناطقی که به زودی آبی برای این درختان نخواهد بود، بهتر است برای جلوگیری از نابودی بیشتر جنگل ها و منابع طبیعی ایران، که متاسفانه در سال های گذشته شدت گرفته، فکری اساسی بشود.

البته که کاشت درخت، همچنان باید به عنوان یک ارزش زیست محیطی، مورد توجه باشد ولی باید به بعد از کاشت درخت نیز اندیشید که آیا آبی برای نگهداشت آن خواهیم داشت؟ و نکته دیگر این که هر درختی مناسب هر آب و هوایی نیست و مثلاً کاشت بیدمجنون در تهران با توجه به آب بری زیادش، باید جای خود را به کاشت سرو نقره ای و کاج تهران بدهد که عمر زیادی دارند و آب بسیار کمی نیاز دارند.

 با این اوصاف می توان از سال آینده "روز درختکاری" را می توان به "روز حفظ درختان" تغییر نام داد و وجهه همت خود را مصروف نگهداشت درختان موجود کرد.