«آدرس‌ غلط» دوباره کار دست همخوانان زن داد

زنان بار دیگر در موسیقی ایران خبرساز شدند. اما این‌بار ماجرا مربوط به محدودیت آنها برای اجرای زنده در شهرستان‌ها نیست. داستان در مورد انتشار آلبومی است که واکنش‌هایی را از سوی برخی رسانه‌ها و حتی یکی از مراجع عظام تقلید در مورد تک‌خوانی یک زن دربرداشته است، اعتراض‌هایی که در یکی، دوروزه گذشته در مورد صدور مجوز برای یک آلبوم با تک‌خوانی یک زن صورت گرفته، به‌دنبال مراسم رونمایی اثر «تو را ‌ای کهن‌بوم و بر دوست دارم» است. این آلبوم که مجموعه‌ای از تصانیف پیمان خازنی مبتنی‌بر موسیقی ردیف دستگاهی و نگاهی ارکسترال با صدای نوشین طافی و محسن کرامتی است، عصر روز سه‌شنبه، هفتم بهمن در نشر چشمه رونمایی شد. حالا با گذشت چندروز از این مراسم، خبرهایی از سوی برخی رسانه‌ها مبنی‌بر تک‌خوان‌بودن صدای زن در این آلبوم منتشر شده است.

به گزارش شرق، شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا در مطلبی که ١١بهمن منتشر کرده، چنین آورده است: «این آلبوم با تک‌خوانی نوشین طافی رونمایی شده و در اقدامی عجیب مجوز خود را از وزارت ارشاد گرفته است. تک‌خوانی زنان طبق قوانین جمهوری‌اسلامی‌ایران مجاز نبوده و این اقدام وزارت ارشاد خلاف قوانین کشور است. در حالی که وزارت ارشاد مجوز اقدامات خارج از چارچوب اسلام را داده و از آنها حمایت می‌کند بهتر است این وزارتخانه پسوند اسلامی را از نام خود بردارد تا اقدامات غیراسلامی این وزارتخانه باعث تعجب نشود.»

این خبر همچنین واکنش یکی از مراجع عظام‌تقلید را به‌دنبال داشت. به گزارش خبرگزاری فارس از قم، آیت‌الله سیدمحمد‌علی علوی‌گرگانی پیش از ظهر دیروز، ١١بهمن در دیدار با اعضای کنگره شهدای دانشجویی استان قم با اشاره به اینکه زنان ایرانی دارای شخصیت و مقام والایی هستند، گفت: «نباید اجازه دهیم زنان ایرانی ‌بازیچه دشمنان شوند و از همین‌رو نباید اجازه آواز و تک‌خوانی به زنان در کشور داده شود. زنان ایرانی دارای عزت و احترام هستند و از همین‌رو باید عزت و حریم هر منزلی حفظ شود تا بتوانیم در مسیر حفظ ولایت و انقلاب فعالیت کنیم.»به گزارش همین خبرگزاری، حسین نوش‌آبادی، معاون پارلمانی و سخنگوی وزارت ارشاد اسلامی نیز درخصوص آلبوم «تو را ‌ای کهن‌بوم و بر دوست دارم» گفت: «این آلبوم تک‌خوانی خانم نیست بلکه همخوانی است و پس از بررسی‌های لازم موفق به اخذ مجوزهای لازم از وزارت ارشاد شده است. مجوز این آلبوم قانونی صادر شده و در چارچوب ضوابط و مقررات ارشاد بررسی و مجوز دریافت کرده و ادعای تک‌خوانی صحت ندارد.»

سخنگوی ارشاد ادامه داد: «آلبوم‌های موسیقی به‌صورت همخوانی مسبوق‌به‌سابقه است و در گذشته نیز مشابه این آلبوم‌ها مجوز دریافت کرده و مخالف سیاست‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست.» پیروز ارجمند، مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد هم با تایید اینکه آین آلبوم تک‌خوانی یک خواننده زن نیست، به «شرق» گفت: «این اثر یک همخوانی در ژانر موسیقی سنتی است که محسن کرامتی به‌عنوان یکی از ردیف‌دانان شناخته‌شده کشورمان، نوشین طافی را همراهی کرده است.»او سپس به غیرقانونی‌بودن صدور مجوز تک‌خوانی زنان اشاره کرد: «براساس ضوابط دفتر موسیقی تنها به تک‌خوانی زنان در کنسرت‌های زنان مجوز داده می‌شود و غیر از این به‌هیچ‌وجه به تک‌خوانی زنان مجوز نمی‌دهیم.

همخوانی زنان از ابتدای انقلاب مرسوم بوده و حتی مراحل تطبیق این اثر نیز انجام شده بود و این موضوع مربوط به امروز نیست و در دولت‌های قبلی هم اجرا شده است.»ارجمند در پاسخ به دلایل نشات‌گرفتن این مساله که این آلبوم تک‌خوان زن داشته است، گفت: «نمی‌دانم این مساله از کجا آغاز شده است شاید سخنان برخی از شرکت‌کنندگان در مراسم رونمایی آلبوم چنین تصوری را ایجاد کرده. به‌هرحال آنها هر صحبتی هم که کرده باشند، نظرات شخصی خودشان بوده و ما براساس قانون و ضوابط عمل می‌کنیم. متاسفانه برخی رسانه‌ها بدون بررسی صحت و سقم یک موضوع و بدون توجه به اخلاق رسانه‌ای اقدام به انتشار چنین مطالبی می‌کنند که استناد ندارد.»

او افزود: «در روزهای اخیر خبرهایی مبنی‌بر برکناری یا استعفای من و آقای مرادخانی منتشر شده است؛ این خبر صحت ندارد و عملکرد من و معاون هنری وزارت ارشاد مورد تایید شخص وزیر است. ما همیشه سعی کرده‌ایم رضایتمندی و عدالت را محور کارمان قرار دهیم. بدین‌گونه نیست که ما خودسرانه عمل کنیم و تاکنون خلاف قانون فعالیت نکرده‌ایم. من همچنان روحیه مدیریت جهادی خودم را حفظ می‌کنم.»البته حساسیت در مورد تک‌خوانی زنان در چند هفته قبل هم خبرساز شد. «عالیم قاسم‌اف» که به‌همراه دخترش فرغانه قاسم آوا (همخوان) شب‌های ٢١ و ٢٢ دی‌ قطعات مشهور و فولکلور کشور آذربایجان را در ایران اجرا کرده بود، در شب آخر اجازه به‌صحنه‌رفتن پیدا نکرد و در نهایت با دخالت علی مرادخانی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد اجازه یافت تا بدون دخترش به صحنه رود.

 به گزارش ایسکانیوز، طبق نظر یکی از مسوولان که خواست نامش فاش نشود، دلیل اصلی لغو کنسرت عالیم قاسیم‌اف، همخوانی دختر این خواننده آذری‌زبان بوده است که صدای پدرش را برای قطعات محلی همراهی می‌کرد.  چندماه پیش از این هم خبر «حضور وزیر ارشاد در مراسم تک‌خوانی زنان» موضوع دیگری بود که زنان خواننده را به تیترهای خبری بازگرداند. در سایت‌های مجازی این‌گونه عنوان شده بود: علی جنتی در برنامه‌ای که در خانه فرهنگ ایران توسط گروه «ماه» برگزار شده، شاهد اجرای تک‌خوانی مهدیه محمدخانی بوده است. پس از آن روابط عمومی وزارت ارشاد اعلام کرد که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسمی با تک‌خوانی خواننده زن حضور نداشته است. در همان روزها بود که او در حاشیه مراسم رونمایی از نهج‌البلاغه مطلا در جمع خبرنگاران در ارتباط با تک‌خوانی بانوان در اجرای آثار موسیقی گفت: «هرکس در اظهارنظر شخصی خود در این‌باره آزاد است اما حتی بین مراجع تقلید هم نظر واحدی در این زمینه وجود ندارد.

بعضی از مراجع تقلید گفته‌اند تک‌خوانی خانم‌ها اگر موجب مفسده نباشد؛ ایرادی ندارد.» البته این سخنان تبعات بعدی را نیز در پی داشت و حتی موجب شد که او به نمایندگان مجلس در مورد این سخنان پاسخ دهد. او بعد از حضور در مجلس در مورد تک‌خوانی زنان اظهار کرد: «همانطور که در گزارش کمیسیون فرهنگی نیز قید شده است بنده بدوا هیچ اظهارنظر ابتدایی نداشتم. منتهی به‌دنبال طرح برخی مسایل از طرف بعضی موسیقیدانان که نهایتا منجر به موضع‌گیری آیت‌الله مکارم‌شیرازی و طرح در جامعه شد، خبرنگاران از من این سوال را پرسیدند که تک‌خوانی خانم‌ها چگونه است؟ به‌طوری که در فتاوای موجود قید این است که تک‌خوانی و جمع‌خوانی هیچ فرقی ندارد.

مهم این است که مفسده‌انگیز نباشد. البته برخی از رسانه‌ها تلاش کردند که قسمت دوم را حذف کرده و تنها بگویند که تک‌خوانی اشکالی ندارد. این در حالی است که آنچه مشهور است قید مفسده‌انگیز است.»حالا موضوع تک‌خوانی زنان و صدور مجوز برای یک آلبوم در این زمینه و مواضع جنتی در مورد تک‌خوانی زنان در حالی منتشر شده است که اساسا آلبوم مورد بحث، همخوانی یک زن به‌همراه یک مرد بوده، سال‌هاست اجرا می‌شود.