واردات پورشه و مازراتی در دولت گذشته از آن داستان‌های عجیب‌وغریبی بود که البته حل‌نشده باقی ماند. یکی ماجرای واردات500پورشه با ارز مرجع که کمیسیون اصل 90 مجلس به آن ورود کرد و دیگری ماجرای واردات تعدادی خودروی پورشه و مازراتی از جزیره ابوموسی. برای ساکنان ایرانی ابوموسی، از دوره دوم ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، امتیاز واردات خودروهای لوکس در نظر گرفته شد. البته ابتدای کار چندان هم ماجرا لوکس نبود و ساکنان تنها مجوز واردات «هیوندای جنسیس» را داشتند و بعدتر کار به پورشه و مازراتی رسید.

به نوشته روزنامه شرق، نماینده ابوموسی در مجلس این امتیاز را امکانی برای ارتقای سطح زندگی ساکنان ابوموسی می‌داند؛ جزیره کوچکی در منتهی‌الیه نقشه ایران، ابوالقاسم جراره همچنین در این گفت‌وگو به کمک‌های شارجه به مردم عرب ساکن جزیره ابوموسی اشاره دارد و اینکه مجوز واردات خودرو، امتیازی در برابر این امکان‌ها بوده است. اما پیگیری‌های «شرق» نشان داده که در همین جزیره فردی با کارت بازرگانی چندنفر اقدام به واردکردن 144دستگاه پورشه و پیش‌فروش آن به مردم کرده و مسوولان دولت یازدهم به‌دنبال مدیریت این وضعیتند.

ساکنان ابوموسی هرچهارسال یک‌بار می‌توانند از امتیاز واردات بدون گمرک خودرو بهره‌مند شوند. نخستین‌بار عضو کمیته مبارزه با مفاسد اقتصادی و ارتقای سلامت نظام اداری کمیسیون شوراهای مجلس از واردات 500خودرو لوکس با ارز مرجع به ایران خبر داد، درست همان روزهایی که در هر خیابان شهر یک پورشه خودنمایی می‌کرد. امیر خجسته همچنین گفته بود که «اسناد واردات ۵۰۰ دستگاه خودرو با ارز مرجع را محو کرده‌اند.» در نهایت گزارش واردات 500 دستگاه خودرو پورشه با ارز دولتی نهایی و برای پیگیری و برخورد به قوه‌قضاییه ارایه شد. مصطفی افضلی‌فرد، عضو کمیسیون اصل 90 نیز به سوءتدبیر و سوءمدیریت و تبانی دولتی‌ها درخصوص واردات خودروهای لوکس اشاره کرد و آن را یکی از محورهای شکایت از احمدی‌نژاد برشمرد.

آیا شرایط واردات خودروهای لوکس کماکان برای مردم ابوموسی برقرار است؟

بله، به‌هرحال زندگی در ابوموسی شرایط خاص خودش را دارد. نیاز داریم برای حضور مردم انگیزشی ایجاد کنیم. همانطور که قسمت عرب‌نشین جزیره هم بسیار مورد توجه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است. آنها امکانات ویژه‏ای دارند و ماهانه سرانه‌ای به خانوارهای عرب ساکن در آنجا تعلق می‌گیرد. منظورم شهروندان عربی است که تحت حمایت کشور امارات هستند. البته حاکمیت دست ایران است اما آنها برای اینکه تابعیت اماراتی دارند و بتوانند زندگی کنند تحت حمایت هستند.

خب چرا تابعیت اماراتی دارند. مگر بومی ابوموسی نیستند؟

در گذشته ساکن بودند. این موضوع به مباحث سیاسی، جغرافیایی و تاریخی برمی‌گردد.

برگردیم به همان بحث حمایت از ساکنان ابوموسی.

به‌هر‌حال فاصله تا مرکز استان زیاد است و لازم است که از اینها حمایت شود. یکی از این امتیازها این بود که برای افرادی که سابقه سکونت دارند هرچهارسال مجوز واردات خودرو به این افراد داده شود، این نکته تا اینجای کار مشکلی ندارد. امتیاز واردکردن خودرو بدون پرداخت عوارض گمرکی به این افراد داده شده است.

فکر نمی‌کنید دولت آقای احمدی‌نژاد هم می‌توانست از روش ساده‌تر و عادلانه‌تری استفاده کند و برای نمونه مقرری بپردازد. واقعا ساکنان ابوموسی نیازی به خودرو لوکس دارند؟

بله من هم همین را می‌گویم، خیلی‌ها شاید اصلا اسم این ماشین‌ها را هم ندانند. ضرورتی نیست. برخی هم با این امتیاز، هزینه را دریافت می‌کنند. حالا برخی از این وضعیت استفاده کرده‌اند.

سوءاستفاده چطور؟

به هر حال نمی‌شود صفت بگذاریم.

ولی خب مبالغی که برای خرید امتیاز به افراد بومی پرداخت شده، خیلی کمتر از ارزش واقعی این امتیاز بوده؟

این را باید یک‌جور تدبیر می‌کردند که حق این افراد ضایع نشود. نمی‌دانم چه اسمی باید گذاشت؛ عدم‌رعایت انصاف شاید بهتر باشد. این افراد انصاف را رعایت نکردند و با حداقل هزینه، ماشین‌ها از آنها خریداری شده. البته عده‌ای که بضاعت مالی داشتند، خودشان خودروشان را وارد کرده‌اند و سود بیشتری هم برده‌اند اما آنها که بضاعت مالی نداشتند، امتیازشان را واگذار کردند.

به چه افرادی؟ منظورتان دلال‌هاست؟

عده‌ای در این وسط از سادگی مردم سوءاستفاده کردند.

چرا دولت وقت به مساله ورود نکرد؟ معلوم است که خیلی‌ها در ابوموسی نتوانند پول واردات پورشه را بدهند، حتی بدون عوارض گمرک؟

نه این‌طور نیست. به هر حال نیت دولت، خیر بوده.

البته خیر داریم تا خیر.

به هر حال هدف، حمایت از مردم ابوموسی بوده.

فکر نمی‌کنید می‌شد از راه‌های دیگر به مردم جزیره کمک کرد.

وقتی امتیازی در نظر می‌گیریم باید حداکثر امتیاز برای خود مردم باشد و به سبک زندگی‌شان بخورد. فضایی را فراهم نکنیم که هزینه‌های هنگفت ارزی داشته باشد و ارز از کشور خارج شده و عده خاصی استفاده کنند.

خب چرا در همان دولت گذشته اعتراض نکردید. شما نماینده آنجا هستید. می‌توانستید پیشنهاد خودتان را مطرح کنید.

دولت تصمیمش را گرفته بود و آیین‌نامه‌ها وضع شده بود.

اگر شما می‌خواستید برای بهبود زندگی مردم در ابوموسی پیشنهاد بدهید، چه می‌کردید؟

می‌شد برای اینها خانه بسازیم. یا در مرکز شهرستان زمین به آنها واگذار کنیم. به نظرم با آن روش‌ها انگیزه این افراد هم بالاتر می‌رفت.

خب دولت احمدی‌نژاد که تمام شده. آیا بنا دارید با مسوولان دولت برای تغییر این وضعیت حرف بزنید؟ منظورم به‌کار‌بستن مشوق‏‌های کاربردی‌تر است.

با مسوولان استانی صحبت شده. اما باید شرایط برابر فراهم کنیم. عده‌ای از این امتیاز استفاده کرده و عده‌ای هنوز استفاده نکرده‌اند. اگر بخواهیم طرح را متوقف کنیم، تبعیض می‌شود.

چند نفر از این امتیاز استفاده کرده‌اند؟

خاطرم نیست.

حالا به قسمت عرب‌نشین جزیره چه مشوق‌هایی ارایه می‌شود.

امکانات رفاهی فراهم شده. به هر حال نمی‌شود برای یک‌سری چیزها ما از مردم هزینه بگیریم و همان‌ها برای طرف مقابل مجانی باشد. آن‌طرف به مردم سرانه و حقوق می‌دهند.

مبلغ قابل‌توجهی است؟ جمعیت آنها چه تعداد است.

حدودا 300نفر در بخش عرب‌نشین جزیره زندگی می‌کنند. بله دریافتی‌شان هم رقم قابل‌توجهی است.

قبیله‌ای زندگی می‌کنند؟

نه قبیله‌ای و نه به‌روز، تلفیقی از این دو است.

یعنی بخشی که آنها زندگی می‌کنند، معماری و دکور خاصی دارد؟

نه معماری شهر یکسان است. از دور کسی متوجه تفاوت نمی‌شود.

مردم با هم تعامل دارند؟

خیر، آنها زندگی خودشان را دارند و رفت و آمد هم محدود است. آنها آداب و رسوم خودشان را دارند، آداب و رسوم نزدیک به کشورهای عربی.

سطح درآمد مردم ابوموسی خیلی بالا نیست. بالاخره تکلیف سوءاستفاده‌های احتمالی از امتیاز واردات خودرو چه می‌شود؟

همینجوری نیست. همه این‌طوری نیستند. آنجا خیلی مردم از طبقه بالا نیستند؛ متوسط به پایین یا کارمند و کارگر هستند.

به هر حال وقتی فردی توان مالی واردات خودروی لوکس را نداشته باشد، آن وقت بازار برای دلالی فراهم می‌شود.

بله، موافقم. شاید فردی در جزیره ابوموسی یا حتی در همین تهران نتواند پورشه 500میلیونی را بخرد. اما به‌جای او یک واسط این کار را انجام می‌دهد و سود کلانی به جیب واسطه‌ها می‌رود و مقدار اندکی هم به جیب مردم جزیره.

آیا برای شناسایی شبکه واسطه‌ها و دلال‌ها و حمایت از مردم جزیره تلاشی شده؟

دلالی آنجا طیف گسترده‌ای نیست. عده‌ای واسط بوده‌اند. حتی از میان برخی دولتی‌ها.

چه افرادی و در چه رده‌ای؟

درست نیست من بگویم چه افرادی هستند اما در دولت گذشته بودند. البته در حق مردم ابوموسی اجحاف شد. برخی از همکاران اطلاعاتی مطرح کردند که انصاف نبود

مثلا چه مسایلی؟

اینکه 500 دستگاه پورشه از ابوموسی وارد ایران شده.

البته ماجرای 500 پورشه نه به ابوموسی که به ماجرای واردات خودرو با ارز مرجع باز می‌گشت.

اصلا چنین چیزی نبوده. در ابوموسی نهایت 10تا ماشین لوکس وارد شده باشد. اما نسبت به مردم ابوموسی ذهنیت بدی ایجاد شد، اینکه همه آنجا پورشه سوار می‌شوند. اما واقعیت چیز دیگری بود، اول به اینها اجازه دادند که هیوندای جنسیس بیاورید؛ ثبت سفارش آنها همین ماشین بود، اما دور بعدی آزاد شد و این مسایل پیش آمد.

از چه سالی این مجوز را دادند؟

دقیق یادم نیست. فکر کنم از چهار سال پیش.

آیا فکر نمی‌کنید امکان واردات خودروی لوکس برای ساکنان ابوموسی، اصولا فرصتی برای سوءاستفاده برخی افراد در همان دوره بوده. به هر حال دولت گذشته می‌توانست انواع حمایت‌های مالی از مردم ساکن جزیره داشته باشد. اما درست زمانی سراغ ارایه مجوز خودروی لوکس رفت که انواع خبرها از تخلف در واردات پورشه و مازراتی به گوش می‌رسید.

شاید پشت‌پرده افکار دیگری باشد و همه ندانند. من قضاوت نمی‌کنم.

تماشاخانه