بشر برای زیستن به آب، غذا، اکسیژن، مسکن و لباس نیاز دارد. اما با دقت بیشتر آشکار میشود همه نیازها در این چارچوب نمیگنجد. انسان نیازهای دیگری هم دارد که از شرایط شغلی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی، رفتاری و مانند آنها سرچشمه گرفته و در تعامل مداوم با محیط اجتماعی و طبیعی برانگیخته میشود.
جرقه پیشرفت جوامع با انقلاب صنعتی اروپا زده شد و با ورود فناوریهای جدید، عرصه زندگی انسان گستردهتر از روستا، شهر و یا کشور شد. ارتباطات، شگفتی قرن بیستویکم شد و انسانها تجربهای جدید از تبادل اطلاعات به دست آوردند.
پیشرفت سیستمهای ارتباطی جهان، عاملی برای بهبود روند رو به رشد ارتباطات بوده و زندگی انسانها را تحت تأثیر قرار داد. لذا شناخت هر یک از شاخههای ارتباطی و بررسی اجزای آن در ارتباط با « حفظ محیط زیست » از مهمترین مسائلی است که باید مد نظر قرار گیرد.
یکی از بهترین روشهای بررسی نقش و تأثیر سازمانها در جامعه بشری، سنجش و ارزیابی بهرهوری آنهاست. زیرا بهرهوری در سطح فردی، گروهی و سازمانی نوعی نفعرسانی و ایجاد فایده برای جامعه است و مقدار و اندازه آن بستگی به میزان صرفهجوئی در منابع اقتصادی دارد.
پست به عنوان یک نهاد و پدیده اجتماعی در زمره دستگاههای با بهرهوری بالا قرار میگیرد. پست از جمله ابزارهای حاکمیتی دولت است که گسترش فرهنگ استفاده از آن، حفظ محیطزیست، تحول در نظام اداری، جلوگیری از آلودگی هوا و در نهایت ارتقای بهرهوری ملی را به دنبال خواهد داشت.
خدمات پستی بنا به دلایل بسیاری در پاکیزه نگه داشتن محیط زیست، مؤثر، کارآمد و مفید میباشد. پست با پویایی و در تعامل تنگاتنگ با سایر بخشهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ملی و منطقهای تأثیر بسیار مفیدی در بهرهوری سبز و کاهش آلایندههای زیستمحیطی خواهد داشت.
کشورهایی نظیر آلمان، انگلستان، آمریکا، کانادا و بسیاری دیگر از هم ترازان آنها، در دهههای گذشته، با اتخاذ سازوکارهایی نظیر توسعه و ایجاد سرویسهای پستی و استفاده بهینه از این خدمات با ترکیب سرویسهای دیگر سازمانها و بخشهای اقتصادی و اجتماعی با خدمات پستی، و مهمتر از آن نهادینه کردن بهرهمندی از خدمات پستی با فرهنگسازی غنی، پاسخ مناسبی برای این معضل جهان صنعتی پیدا کردهاند.
در این بین، بررسی دقیق معضلات مختلفی که کلان شهرهای ایران از جمله تهران با آن دست به گریبان هستند، آلودگیهای زیستمحیطی به جهت تأثیر مستقیم بر روح و روان انسان و ایجاد اختلال و بیماریهای جسمی، نیاز به بررسی و حل سریعتر دارد.
محیط زیستی سالم و عاری از آلودگیهای مختلف، صرفهجویی کلان در هزینههای عمومی، انرژی و سرمایههای ملی با تفویض اختیار امور سایر سازمانها و دستگاههای دولتی و غیردولتی به پست و همچنین جلوگیری از اتلاف وقت مردم و افزایش رفاه عمومی جامعه به دلیل صرفهجویی کلان در وقت و هزینه، همه از آثار گسترش خدمات پستی در جامعه است که در دیگر کشورها به تجربه ثابت شده است.
در ایران نیز شرکت پست جمهوری اسلامی ایران درصدد برنامهریزی و حرکت به همین سو میباشد. این شرکت به دلیل عضویت در اتحادیه پستی جهانی، موظف به ارائه خدمات مورد نظر این اتحادیه میباشد و در همین راستا نیز با نگاه به آینده و نیازهای روزافزون جامعه به خدمات ارتباطی، بستر خدمات بر پایه فناوری اطلاعات را فراهم کرده به طوری که هم اکنون شاهد تحول چشمگیری در عرصه این گونه خدمات میباشیم.
مهمترین قدمی که شرکت پست در این راستا برداشته، حذف خودپستچیگری و کاهش مراجعات حضوری مردم به دستگاههای خدمترسان است. ناوگان حملونقل پست به دلیل در اختیار داشتن بیش از 1200 وسیله نقلیه اعم از موتور سیکلت، کامیون و کامیونت و گستره فعالیت وسیع که حتی دورترین روستاها در شمالیترین تا جنوبیترین نقطه کشور را در بر میگیرد، توانایی ارائه خدمات پستی با کمترین قیمت را دارا است.
رویکرد دستگاهها و سازمانهای اقتصادی واجتماعی در واگذاری خدمات خود به پست وارد مرحله جدیدی شده به طوری که هماکنون این شرکت در حرکتی زیرساختی، اقدام به انعقاد تفاهمنامه با استانداریها در راستای توسعه دولت الکترونیک و انجام خدمات نیابتی دستگاهها کرده است.
ثبتنام یارانهها، ثبتنام و توزیع کارت ملی و کارت سوخت خودرو، ثبتنام و فروش مدارک دانشگاههای مختلف، خدمات خودرویی، خدمات نظام وظیفه و بسیاری دیگر از خدماتی که کاهش مراجعات حضوری را در پی داشته، از جمله اموری است که پست به نیابت از دستگاه متقاضی، خدماتش را ارائه میدهد.
یکی دیگر از اقداماتی که به ویژه طی یک سال اخیر به آن توجه شده، توسعه و ایجاد خدمات و سرویسهایی با محوریت فناوری اطلاعات و افزایش کیفیت سرویسهای متعارف است.
سرویسهایی مانند ارائه خدمات پستی با ارزش افزوده از طریق تلفن همراه با شمارهگیری #193*، شبکه متمرکز تبلیغات تلویزیونی در دفاتر پستی، ایجاد باجه ارائه خدمات بیمه، توسعه سرویس پست مالی از 10 به 21 استان، توسعه خدمات سرویس پست نت ( خدمات الکترونیکی مبتنی بر اینترنت) از 23 به 40 خدمت، اجرای نظام پرداخت جریمه در قبال عدم اجرای تعهدات زمانی سرویس پست ویژه و ایمنسازی فرآیند قبول مرسولات با استفاده از سختافزارهای امنیتی (token) از جمله خدماتی است که میتواند رضایت مشتریان و عموم هموطنان از سرویسهای پستی را افزایش دهد.
ما میتوانیم با برداشتن نخستین گام، که همان کسب آگاهی از خدمات عمومی است، مهمترین و بلندترین گام را در راستای کمک به محیط زیست و سلامت خود و عزیزانمان را برداریم.