مردی که «انتقام» را از فرهنگ سیاسی‌اش حذف کرد

مجید سرسنگی گفت: خانه هنرمندان ایران آمادگی بهره‌گیری از ایده‌های جوانان را دارد و با ایده‌های خوبی که در محدوده‌ی امکانات این خانه باشد، همراهی خواهد کرد.

به گزارش ایسنا، نشست خبری نمایشگاه بین‌المللی پوستر «نلسون ماندلا پرنده آزادی» با حضور مجید سرسنگی - مدیرعامل خانه هنرمندان ایران - برگزار شد.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران گفت: مراسم افتتاح نمایشگاه پوستر «نلسون ماندلا، پرنده آزادی» جمعه 14 آذرماه ساعت 17:30 در خانه هنرمندان برگزار می‌شود. آثار این نمایشگاه را هنرمندانی از سراسر جهان حول محور شخصیت نلسون ماندلا طراحی کرده‌اند. البته ما پیش از آن‌که نلسون ماندلا از دنیا برود، با توجه به مدت زمانی که او بیمار و در کانون توجه رسانه‌ها بود، حرکتی را شروع کردیم تا نمایشگاهی را برگزار کنیم که متأسفانه همزمان شد با درگذشت او؛ اما فراخوان نمایشگاه درست در روز درگذشت ماندلا در فضای مجازی منتشر شد و در اختیار همه هنرمندان و شبکه‌های هنری در جهان که ما به آن‌ها دسترسی داشتیم قرار گرفت. در این فراخوان از هنرمندان طراح گرافیک سراسر جهان خواسته شد تا درباره‌ی نلسون ماندلا پوستر طراحی و در این نمایشگاه شرکت کنند. این نمایشگاه زودتر از این زمان آماده بود، اما تصمیم گرفتیم آن را در نخستین سالگرد درگذشت ماندلا برگزار کنیم که مناسبت بیشتری داشته باشد.

وی اظهار کرد: این‌که چرا به نلسون ماندلا توجه کرده‌ایم، چند دلیل دارد؛ ابتدا این‌که متأسفانه در خیلی از کشورها و بخصوص کشورهای غربی، دولت‌مردان چنان غرق سیاست شده‌اند که مسائلی مانند عطوفت، انسانیت، اخلاق و مهربانی را از یاد برده‌اند، به عقیده‌ی من نلسون ماندلا یک نمونه‌ی بارز از یک سیاستمدار و دولتمرد بود که توانست در کنار کار سیاسی، وجوهات اخلاقی و انسانی خود را نیز حفظ کند. به هر حال، همه‌ی ما می‌دانیم که ماندلا سال‌های درازی در زندان آپارتاید بود، شکنجه شد و سختی‌های زیادی را پشت سر گذاشت. وقتی با پیروزی مردم بر آپارتاید، از زندان آزاد شد، نقش سیاستمداری را برعهده گرفت که دشمنان خود را بخشید و در رأس همه‌ی مسائل، منافع ملی مردمش را در نظر گرفت و بدون این‌که بخواهد مرارت‌هایی را که متحمل شده، تلافی کند، برای ایجاد یک کشور آزاد، مردمی و جامعه‌ای که به دور از خشونت باشد، تلاش کرد، این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نلسون ماندلا بود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: خیلی از دولتمردان غربی و شرقی، وقتی به قدرت می‌رسند، تمام آن شعارها و وجوهات اخلاقی را که قبلا برایش مبارزه می‌کردند، کنار می‌گذارند و به طریقی دیگر با مردم برخورد می‌کنند. ماندلا این وجهه را داشت که با تمام سختی‌هایی که کشیده بود و دوران طولانی‌ای که در زندان سپری کرده بود، وقتی رییس‌جمهور آفریقای جنوبی شد، واژه‌ی انتقام را از فرهنگ سیاسی خود حذف و سعی کرد روحیه‌ی مهربانی و عطوفت را در مردم بدمد و این ویژگی منحصربه‌فرد او است، وگرنه ما در طول تاریخ آدم‌های زیادی داشتیم که در زندان بودند، به حکومت رسیدند و رییس‌جمهور شدند، اما معدود آدم‌هایی را می‌توانیم پیدا کنیم که مثل نلسون ماندلا بوده باشند. فکر کردیم هرچه ماندلا را بازنمایی کنیم، توانسته‌ایم روی این فرهنگ تأکید بیشتری کنیم.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران گفت: نکته‌ی دیگر، تلاش‌هایی بود که ماندلا برای صلح جهانی انجام داد، یعنی در کنار این‌که در کشور خودش تلاش زیادی کرد که جامعه را از چندپارگی نجات دهد، نقش بسزایی در صلح جهانی نیز داشت. در اغلب مسافرت‌هایی که می‌رفت و دیدارهایی که انجام می‌داد، یکی از محورهای عمده، مسأله‌ی صلح بود. ما همیشه گفته‌ایم که با وجود همه‌ی اتهام‌هایی که به ایران زده می‌شود، مردم ایران همیشه دنبال صلح بوده‌اند. اگر بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین جنگ تاریخ هم در کشور ما اتفاق افتاد، این جنگ یک دفاع در مقابل تجاوز بود و نه یک حمله‌ی هجومی برای تصرف کشوری دیگر. پرداختن به نلسون ماندلا تأکیدی دوباره بر بینش صلح‌طلبی ملت ایران است.

دانشیار دانشگاه تهران بیان کرد: ماندلا شخصیت ویژه‌ای داشت، دقیقا همان سالی که از زندان آزاد شد، سفری به ایران داشت. در ایران یکی از برنامه‌ها، اهدای دکتری افتخاری حقوق به ماندلا در دانشگاه تهران بود. من در آن زمان، مدیر روابط عمومی دانشگاه تهران بودم و مسوولیت برگزاری مراسم اهدای دکتری برعهده من بود. آن زمان از او خواستم جمله‌ای به رسم یادگاری برایم بنویسد، او جمله‌ای نوشت که این مضمون را داشت: اهمیتی ندارد مشکلات تو چقدر بزرگ است، اهمیت در آن است که تو خودت را بزرگ‌تر از مشکلاتت فرض کنی؛ این، برای من که جوان بودم خیلی آموزنده بود.

سرسنگی افزود: ماندلا یکی از معدود رهبران غیرایرانی است که ما می‌توانیم وجوهات اخلاقی را در وجود او بیابیم، از آن‌ها درس بگیرم و آن‌ها را منتشر کنیم. براساس این محورها و توجه به شخصیت بزرگ نلسون ماندلا تصمیم گرفتیم که این نمایشگاه را برگزار کنیم. امیدوارم با مجموع امکانات محدودی که داشتیم بتوانیم آنچه را که شایسته‌ی ماندلا است، در نخستین سالگرد درگذشت آن مرد بزرگ به‌نمایش درآوریم. وقتی مردم دنیا ببینند که عده‌ای در ایران دور هم جمع شده‌اند تا پاس‌داشت جنبه‌های اخلاقی نلسون ماندلا را برگزار کنند، تأثیر مثبتی روی افکار عمومی خواهد داشت.

در ادامه‌ی این نشست، یزدان سعدی - مسوول جمع‌آوری آثار نمایشگاه پوستر «نلسون ماندلا پرنده آزادی» - گفت: بلافاصله پس ار انتشار فراخوان این نمایشگاه، طراحان زیادی برای نمایشگاه اثر ارسال کردند. در واقع 14 آذر 1392 همزمان با فوت ماندلا این فراخوان منتشر شد، نمایشگاه «ماندلا پرنده آزادی» تنها نمایشگاه در این زمینه در تمام دنیا است، یعنی بعد از فراخوان ما، نه فراخوانی منتشر شده و نه نمایشگاهی در این زمینه برگزار شده است.

سعدی که پیش از این، سابقه‌ی برگزاری دو نمایشگاه بین‌المللی دیگری درباره‌ی سونامی ژاپن و قحطی در سومالی را نیز در کارنامه‌ی خود دارد، ادامه داد: داوران این نمایشگاه سه هنرمند طراح گرافیک به نام‌های «سابینا اوبرهولزر»، «رناتو تاگلی» از سوییس و «اسکات لاسرو» از آمریکا هستند. این داوران از طراحان شناخته‌شده‌ی جهان و داور بین‌المللی هستند و «اوبرهولزر» عضو AGI نیز است.

وی افزود: از میان 422 پوستر که 342 طراح گرافیک از 22 کشور جهان شامل ایران، اسپانیا، آلمان، آرژانتین، اکوادور، ایتالیا، انگلستان، آمریکا، بولیوی، پرو، ترکیه، دانمارک، ژاپن، سوییس، فرانسه، کانادا، کره جنوبی، مجارستان، مقدونیه، مکزیک، ونزوئلا و هلند طراحی کرده بودند، 76 پوستر از 63 هنرمند به نمایشگاه پوستر ماندلا راه یافت. داوری در چند مرحله انجام شد، ابتدا 76 اثر به نمایشگاه راه یافت، سپس 30 پوستر منتخب معرفی شد و از آن میان، 8 پوستر برگزیده و 3 پوستر برتر شایسته تقدیر و دریافت تندیس خانه هنرمندان شناخته شدند. هشت نفر برگزیده این نمایشگاه عبارتند از: آربر کولونجا (مقدونیه)، بهنام رییسیان (ایران)، الهه عبیات (ایران)، عمران عبدالهی (ایران)، فرناز دمنابی (ایران)، مارلینا بزک اسمیت (امریکا)، ریحانه علایی (ایران) و ژرومه ربیر دسویکس (فرانسه).

او با بیان این‌که سه نفر برگزیده‌ی این نمایشگاه در افتتاحیه معرفی می‌شوند، اضافه کرد: این نمایشگاه جایزه‌ی نقدی ندارد و اصولا برای چنین نمایشگاه‌هایی، جایزه‌ی نقدی در نظر گرفته نمی‌شود؛ اما هزینه‌ای که برای چاپ کاتالوگ نمایشگاه و برگزاری آن شده، از جایزه کمتر نیست. داوران این نمایشگاه نیز برای داوری، هزینه‌ای دریافت نکرده‌اند. نمایشگاه‌هایی از این دست بازتاب گسترده‌ای در مجامع بین‌المللی دارد، زیرا هر کدام از طراحان این نمایشگاه‌ها در کشورهای خود در زمینه‌ی برگزاری این نمایشگاه مصاحبه و اطلاع‌رسانی می‌کنند.

افتتاحیه‌ی نمایشگاه «نلسون ماندلا، پرنده آزادی» جمعه 14 آذرماه ساعت 17:30 با حضور سفرای خارجی و هنرمندان در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار خواهد شد. همچنین علاقه‌مندان برای بازدید از آثار می‌توانند تا 21 آذرماه هر روز از ساعت 13 تا 20 به نشانی خیابان آیت‌الله طالقانی، خیابان شهید موسوی شمالی، خانه هنرمندان ایران، نگارخانه‌های بهار و تابستان مراجعه کنند.