طبق آمارهای رسمی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در نوروز 1393 حدود 17 درصد از مسافران در خانههای استیجاری اقامت داشتند، خانههایی که به اعتقاد این سازمان معضل گردشگری به حساب میآیند و رشد قارچگونهشان در یک دهه اخیر اختیار کنترل را گرفته است.
به گزارش ایسنا، کارشناسانی که در حوزه ساماندهی منازل استیجاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فعالیت میکنند، میگویند حدود هفت سالی میشود که مدام برای ساماندهی این خانههای بهوفور در دسترس، گاها با قیمتهای نجومی و خدمات نازل و بدون امنیت، طرح و برنامه ریخته شده، اما دست آخر آن خانهها بدون مزاحت کار خود را انجام دادهاند، خانههایی که نوع فعالیت بیقیدشان، دردسرهایی را در چند سال اخیر برای اقامتگاههای دارای مجوز ایجاد کرده و بدنامی آنها به نام این اقامتگاههای با مجوز تمام شده است.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در یک دهه اخیر، تاکنون چندینبار سایت اینترنتی را برای منازل استیجاری راهاندازی کرده، اما هر بار به دلیل ناقص بودن اطلاعات و همراه نشدن صاحبان این منازل، آن سایت به حاشیه رفته است. اکنون سازمان بار دیگر این سایت را فعال کرده و مسعود سلطانیفر رییس این سازمان هم گفته حدود هفت هزار اطلاعات در این سامانه ثبت شده و قرار است به 20 هزار رکورد برسند.
هرچند آن حجم از اطلاعاتی که اکنون در این سایت دیده میشود گویای ثبت هفت هزار رکورد نیست. در سایت خانه مسافر آمده، اطلاعات خانههای استیجاری 20 استان قابل مشاهده است، در حالیکه فقط 12 استان فعال شده و تعداد خانهها نیز بسیار بسیار محدود است.
کارشناسان این حوزه در سازمان میگویند: اطلاعات سایت به فراخور پیک سفر بهتدریج کامل و بروز میشود.
نمونه چنین سایتهایی که به اجاره موقت خانههای شخصی اختصاص دارد، در بسیاری از کشورها قابل دسترس است. سایتهایی با ضوابط و قوانین مشخص که ضریب اطمینان را در مسافر حاصل میکند و گاه به صورت شبکهای در بسیاری از کشورها فعالاند. اطلاعات این سایتها آنقدر شفاف و منطبق با تجهیزات و امکانات واقعی منازل استیجاری معرفی شده، است که مسافر را به مشتری دائمی بدل میکند، در حالی که سایت مشابه در ایران هنوز قدرت و قابلیت چنین کاری را ندارد که دلیل آن هم ضعف اطلاعاتاش است.
هدف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از فعالسازی چنین شبکهای بعد از سالها معطلی که البته سرعت اضافه شدن اطلاعات آن هم فعلا لاکپشتی پیش میرود، سوای ساماندهی خانههای استیجاری ایجاد ضریب بالای امنیت در اقامتگاههای شخصی است. همانطور که در این سامانه نیز اعلام شده، اسکان در این خانهها همراه با بیمه مسافر خواهد بود.
هنگام ورود به سایت www.khaneh-mosafer.ir باید مقصد، تعداد روزهای اقامت، نوع واحد اقامتی، بافت اجتماعی، تعداد اتاقها، تختها و میانگین نرخ را مشخص کرد تا به نتیجه مورد نظر رسید که به دلیل محدودیت اطلاعات ثبت شده باید کمی توقع را پایین آورد،% چون در هر نقطهای نمیتوان آنچه دلخواه و مورد نظر است یافت. جدا از کاستیهای آن، این سامانه مزیت دیگری دارد که تصاویر خانههای پیشنهادی است، یعنی پیش از انتخاب میتوان شِمای کلی از خانه را داشت و به حسب سلیقه آن را انتخاب کرد. هر چند در این بخش هم باز ناقصی اطلاعات دیده میشود، چرا که همه خانهها تصویر مرتبط ندارند.
خانههای استیجاری که اطلاعاتشان را در این سامانه ثبت میکنند باید از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پروانه بهرهبرداری گرفته باشند. مالک برای دریافت این پروانه جدا از تحویل مدارک شخصی و ملکی باید تأییدیهی استحکام بنا از مهندس ناظر، بیمه ساختمان، بیمه مسوولیت مدنی برای مسافر، کارکنان و اشخاص ثالث، استعلام از ادارههای بهداشت و اماکن نیروی انتظامی را داشته باشد.
ضوابط بهرهبرداری از این خانهها سال 1386 تعیین و به استانها ابلاغ شد تا مشخص شود این خانهها بر چه اساس درجهبندی و نرخگذاری میشوند، با این حال تصاویر برخی ازخانهها و همچنین قیمت آنها این سوال را ایجاد میکند که آیا این خانهها واقعا دارای استاندارد کیفیت خدمات هستند و قیمتشان بر چه اساس و اصولی تعیین شده است؟
سازمان برای حل این مسأله که سالهاست فعالیت خودجوش داشته، کمیتهای را تشکیل داده تا استانداردها و نرخگذاری را به قول کارشناساناش اصولی انجام دهد؛ اما ظواهر امر نشان میدهد با توجه به تعداد این خانهها که به دلیل فعالیت غیر آشکارا، آمار موثقی از آنها نمیتوان داشت، کار بسیار و سرعت عمل، کند است. با این حال سازمان آنطور که وعده داده؛ امیدوار است این سامانه را تا نوروز 94 تکمیل کند و طلسمساماندهی خانههای استیجاری را بعد از هفت سال بشکند.