چیپس بد است، چیپس خانگی بدتر!

مدتی است در برخی فروشگاه‏های سطح شهر چیپس‏هایی به نام چیپس‏های خانگی در بسته ‏بندی ‏های شفاف به فروش می‏رسد که علاوه بر قیمت پایین‌تر، به‌دلیل ایجاد حس نوستالژیک در بچه‏ های دیروز، طرفداران زیادی دارند اما چرا با وجود توصیه‏ های متخصصان در همان سال‏ها مبنی بر اینکه بسته ‏بندی چیپس در نایلون‏های شفاف مضر و سرطانزاست، بار دیگر شاهد عرضه این محصول در بسته ‏بندی‏های شفاف هستیم؟ به‌خصوص که مصرف چیپس یا سیب ‏زمینی‏ سرخ‌کرده به اندازه کافی مضر است؛ چه برسد به اینکه بسته ‏بندی نامطلوبی هم داشته باشد!

برای آشنایی بیشتر با زیان این فرآورده غذایی با دکتر محمدحسین عزیزی، دبیر انجمن صنایع غذایی کشور و مدیرگروه صنایع غذایی دانشگاه تربیت مدرس گفت‌وگو کرده‌ایم.

مهم‌ترین مشکل چیپس‏هایی که خانگی تهیه می‏شوند، چیست؟

چیپس از سرخ شدن ورقه‏ های بسیار نازک سیب‏ زمینی در روغن بسیار داغ تهیه می‏شود. روغنی که با حرارت بسیار زیاد گرما می ‏بیند، ترکیب‌های مضر و سرطانزا تولید می‏کند که مصرف آن برای سلامت انسان بسیار خطرناک است. این روغن باید پس از چند بار استفاده، دور ریخته و روغن جدیدی برای تهیه چیپس‏های جدید استفاده شود.

کارخانه‌های موادغذایی صنعتی با برندهای معروف که مستمر تحت نظارت بازرسان بهداشت مواد غذایی قرار می‏گیرند، معمولا خود را ملزم می‏دانند روغن‏ را پس از چند بار استفاده، حتما عوض کنند اما این کار در مورد چیپس‏های خانگی که نام و نشانی ندارند و در کارگاه‏های زیرزمینی و دور از چشم بازرسان بهداشت محیط یا بهداشت موادغذایی تهیه می‏شوند، انجام نمی‏گیرد.

بارها کارگاه‏هایی را دیده ‏ایم که به‌صورت مخفی اقدام به تهیه موادغذایی مختلف از جمله چیپس می‏کردند و روغن مصرفی آنها کاملا تیره رنگ شده بود. کاملا مشخص است که این افراد فقط به فکر منافع اقتصادی خود هستند و سلامت مردم برایشان اهمیتی ندارد. به همین دلیل در صورت تمایل فقط باید چیپس‏ها یا مواد غذایی نام و نشان‏دار که در کارخانه‌های صنعتی مواد غذایی تهیه شده ‏اند، خرید.

بسته ‏بندی شفاف یا غیرشفاف چه نقشی در سلامت چیپس‏ها دارند؟

بیشتر چیپس‏های خانگی بسته ‏بندی شفاف دارند. وقتی این بسته‏ بندی‏ها در معرض نور آفتاب قرار می‏گیرد، روغن داخل ورقه‏ های سیب‏ زمینی بیشتر پراکسید می‏شود و ترکیب‌های مضر بیشتری تولید می‏کند. هرچند بسته ‏بندی‏های غیرشفاف هم نباید در معرض نورآفتاب قرار بگیرند زیرا آنها هم دچار مشکلاتی خواهند شد اما این زیان‌ها به مراتب کمتر از بسته ‏بندی‏های شفاف است.

به‌طور کلی باید از خریدن تمام مواد غذایی‌ای که به هر دلیل خارج از مغازه و در معرض نورآفتاب قرار گرفته ‏اند، خودداری کرد، فرقی هم نمی‏کند ماده غذایی چیپس و پفک باشد یا شیشه ‏های آب معدنی، نوشابه و... چون به هر حال همه این مواد به نحوی دچار تغییراتی می‏شوند که سلامت را به خطر می‏اندازد.

چیپس‏های خانگی چه مشکل دیگری می‏توانند داشته باشند؟

اگر دقت کرده باشید می‏ بینید روی بسته‏ های چیپس‏های خانگی هیچ نام و نشانی از میزان نمک، روغن، کالری و... نوشته نشده است زیرا هیچ آزمایشگاهی وجود نداشته که بتواند میزان مواد موجود در مثلا 100 گرم چیپس را اندازه‏ گیری کند. تنها مشخصه‏ ای که می‏توان روی برخی از این بسته‏ بندی‏ها دید، تاریخ تولید است که آن هم معلوم نیست درست باشد.

به نظر می‏رسد عاملی که باعث می‏شود مردم برای خرید اینگونه محصولات اقدام کنند، قیمت ارزان‌تر آنها نسبت به انواع صنعتی است در حالی که عوارض آنها به مراتب بیشتر خواهد بود. بهترین کار این است که چیپس موردنیاز خود را در خانه تهیه کنید زیرا هم از سالم بودن روغن آن اطمینان دارید و هم آن را بیش از حد شور نمی‏کنید.

برای تهیه چیپس در منزل چه نکته‌هایی را باید رعایت کرد؟

مهم‌ترین نکته این است که مراقب باشید روغن در اثر حرارت زیاد نسوزد و پس از 2 تا 3 بار مصرف دور ریخته شود. اگر برای مزه ‏دار کردن چیپس‏ها قبل از سرخ شدن، به سیب ‏زمینی‏ ها افزودنی می‌زنید، باید روغن را پس از استفاده دور بریزید زیرا ممکن است افزودنی‏ها در روغن بسوزند. بعد از اینکه ورقه‏ های سیب‏ زمینی سرخ شدند، می‏توانید آنها را ابتدا در صافی و سپس در دستمال‏های مخصوص آشپزخانه یا کاغذهای جذب‏ کننده روغن بریزید تا روغن اضافه آنها تا حد امکان گرفته شود.

آیا می‏توان به چیپس‏ها نمک نزد و آنها را فقط ترد تهیه کرد؟

می‏توان این کار را انجام داد اما در صنعت برای افزایش رضایتمندی مشتری از طعم و مزه چیپس و اسنک‏ها، به آنها نمک و افزودنی می‌زنند. افرادی که تمایلی به مصرف نمک ندارند می‏توانند آن را در خانه تهیه کنند.

اگر چیپس‏ها در معرض هوا قرار بگیرند، دچار مشکل می‏شوند؟

بهتر است چیپس‏ را در بسته‏ های کوچک و در حد نیاز خریداری کرد اما اگر بسته بزرگی خریدید و بازش کردید، آن را 3-2 روزه مصرف کنید. بهترین مکان برای نگهداری بسته‏ های باز چیپس، جای خشک و خنک است.

اینکه مقدار زیادی از بسته‏ بندی‏های چیپس‏های صنعتی از هوا تشکیل شده است، علت خاصی دارد؟

نباید اینگونه باشد. این کار برای حجم دادن بسته‏ های چیپس انجام می‏شود که کار درستی نیست و نوعی تقلب محسوب می‏شود.

منبع: salamat.ir